Steeds meer vraag naar bijlessen: ‘Als je pas in oktober belt, zitten we vol’

Tegen de achtergrond van een nijpend lerarentekort en een covidpandemie waarvan de effecten nog nazinderen, zijn steeds meer ouders en leerlingen op zoek naar extra begeleiding. De vraag naar bijlessen is hoog, maar niet iedereen kan zich de luxe veroorloven.

“Ieder jaar neemt het aantal aanvragen bij ons met zo’n 20 procent toe, maar Brussel schiet er wel bovenuit met een stijging van 30 procent tegenover 2022”, zegt Dieter Dehaemers van Bijleshuis, één van de grote online platformen in ons land. In Brussel biedt het bedrijf intussen aan ongeveer 300 leerlingen bijlessen aan. Bij concurrent My Sherpa zijn dat er zo’n 800. Ook medeoprichter Michael Houben spreekt van een stijgend aantal aanvragen.

“Dat is een gevolg van de covidperiode toen veel leerlingen een achterstand hebben opgebouwd”, aldus Houben. “Om diezelfde reden zal ook het lerarentekort op termijn nog veel leerlingen naar bijlessen duwen. Specifiek in Brussel heb je daarbij nog eens veel leerlingen die thuis geen Frans of Nederlands spreken waardoor ze meer moeilijkheden op school hebben en op minder hulp kunnen rekenen.”

Dehaemers ziet nog andere redenen. “Doorheen de jaren is het bewustzijn gegroeid dat een opleiding erg belangrijk is, maar wat zeker in Brussel ook meespeelt is dat de verschillen in klassen op vlak van niveau en taal sterk zijn toegenomen”, klinkt het. “Dat maakt het voor scholen moeilijker om hun doelstellingen te halen.”

Lerarentekort

Toch is er voor de bijlessector van een lerarentekort zoals in het reguliere onderwijs voorlopig nog geen sprake. De tutoren in de bijlesindustrie bestaan voornamelijk uit studenten in het hoger onderwijs, mensen uit de privésector die iets willen bijverdienen, docenten die actief zijn of zijn geweest in het traditionele onderwijs en gepensioneerden.

Een trouwe poule volgens Dehaemers. “We kunnen onze groei bijhouden omdat we doorheen de jaren een erg mooi netwerk hebben kunnen uitbouwen van mensen die zeer gepassioneerd zijn door lesgeven. Zij blijven omdat ze het gewoon erg graag doen.”

Ook Aurélie Maertens van Réussit'School in Ukkel zegt voorlopig geen problemen te ondervinden om genoeg tutoren te vinden. “Wij helpen zo’n 200 tot 300 families per jaar, maar in periodes waarin het traditioneel drukker wordt zoals de examens, schakelen we altijd snel om wat extra mensen op te trommelen.”

Lees verder onder de foto.

Toch zijn die niet altijd even makkelijk te vinden, geeft ze toe. “Waar we in het verleden vooral verzoeken kregen van leerlingen voor klassieke bijles in één of meer vakken, hebben we tegenwoordig meer vragen die te maken hebben met schoolverlaters die kampen met achterstanden een ernstig gebrek aan motivatie. Het is niet gemakkelijk om tutoren te vinden die zowel de vereiste vakkennis hebben als de nodige didactische vaardigheden om daarmee om te gaan.”

“Voor ons is het vooral moeilijk om genoeg Nederlandstalige leraren te vinden in Brussel”, aldus nog Houben. “Die zijn in oktober of november vaak al helemaal volgeboekt. Het is zoals een goed restaurant: je moet er gewoon snel genoeg voor bellen als je een plek wilt.”

Twee snelheden

Dat is niet voor iedereen evident. Bijlessen komen namelijk met een prijs en tegen de achtergrond van een aanhoudend lerarentekort waarschuwden critici al voor een onderwijs met twee snelheden waarbij, wie zich extra begeleiding kan veroorloven, verder springt.

Binnen de VUB werd daarom al het tutorenproject Brutus opgericht om kansarme en anderstalige leerlingen uit het secundair onderwijs een extra ruggensteun te geven. “Wij rekruteren daarvoor studenten die op middelbare scholen voor kleine groepjes gratis bijles gaan geven”, legt professor Dimokritos Kavadias uit.

Dat is volgens de professor zeker in Brussel belangrijk. “De nood is hier groter omdat hier zo veel leerlingen met een migratieachtergrond zitten. Vorig jaar begeleidden we 327 leerlingen in het eerste semester en 241 in het tweede. Zo’n 70 tot 80 procent van hen heeft een origine van buiten België.”

Het programma is een groot succes, maar meegroeien is moeilijk. “De vraag was vorig jaar groter dan wat we met onze 50 tot 70 studenten konden aanbieden en ik verwacht dat die dit jaar nog zal groeien. Het is echter moeilijk om nog meer tutoren te vinden omdat veel studenten een erg zwaar lessenrooster hebben. Bovendien is de financiering van het programma – de studenten krijgen een kleine vergoeding voor hun lessen - afhankelijk van filantropie via de VUB Foundation.”

Ook Dehaemers erkent dat bijlessen niet voor iedereen zijn weggelegd, maar wijst wel op een belangrijke evolutie. “Doorgaans is onze ondersteuning niet gesubsidieerd, maar we merken wel dat meer en meer overheden en gemeenten stukjes beginnen tussen te komen.” Ook Houben zegt met My Sherpa jaarlijks zo’n 100 leerlingen binnen te krijgen via samenwerkingen met de publieke sector waarbij leerlingen vaak financiële steun krijgen voor hun begeleiding.

“Dat is een zeer interessante ontwikkeling”, aldus Dehaemers. “Het onderwijs is als een olietanker om in beweging te krijgen, maar voor de uitdagingen op korte termijn kunnen wij sneller schakelen om oplossingen te bieden.”