'Agenten zijn geen robots: chronisch personeelstekort bij politie'

"Jaarlijks zijn er, alleen al om de uitstroom van agenten te compenseren, 1.400 nieuwe rekruten nodig”, zegt Vincent Houssin, nationaal ondervoorzitter van de liberale politievakbond VSOA. Toch krijgt de politie al jaren slechts middelen voor 800 nieuwe agenten, en draait de rest van het korps chronisch overuren. Een paar agenten van team laten wisselen, zoals onlangs in de zone West gebeurde, is dan maar een doekje voor het bloeden.

“Sinds 2009 begon de regering fel te besparen op de politie. Niet alleen op voertuigen en middelen (het investeringsbudget per inwoner daalde bijvoorbeeld van 20 euro in 2009 naar 13,8 euro in 2014, red.), maar ook op het vlak van personeel.”

Met één uitzondering zijn sindsdien jaarlijks maar achthonderd nieuwelingen aangenomen. “Daardoor stapelen de tekorten zich al jarenlang op.”

“Door de terreurdreiging afgelopen jaar werden de problemen duidelijker en voelde minister Jambon (N-VA) zich verplicht meer agenten aan te werven. In 2016 zijn er 1.600 mensen bijgekomen – tenminste, dat was de bedoeling. Tweehonderd van die agenten zitten hopelijk nog in de pijplijn. Het budget was er wel, maar de rekruteringsafdeling is zelf onderbezet en kan niet volgen.”

Het personeelstekort is een vicieuze cirkel, zegt Houssin, te beginnen met de federale dotaties die de overheid aan de politie geeft. Een paar weken geleden bleek nog dat de politiezone West, waarin Molenbeek zit, verhoudingsgewijs de laagste dotatie krijgt van het gewest. “Toen minister Milquet in 2013 eenmalig groen licht gaf voor extra agenten, moesten lokale zones garanderen dat ze werkelijk nieuwe rekruten zouden aanwerven – en daarbij zelf in het nodige budget voorzien. Maar daar zijn heel weinig zones op ingegaan. De Brusselse zones bijvoorbeeld hebben gezamenlijk tweehonderd vacatures openstaan, maar ze rekruteren niet, omdat ze het geld niet hebben.”

De verdeelsleutel voor de federale dotaties dateert van 2001. “Hij houdt geen rekening met de groei van de bevolking, en met de toenemende terreurdreiging,” zegt Houssin. ”Het was de bedoeling dat de dotatie geregeld zou worden geëvalueerd, en dat is niet gebeurd.”

“Wij vinden het een beetje flauw dat minister Jambon het probleem met die dotatie erkent, maar zegt niks te kunnen doen omdat een herziening niet in het regeerakkoord staat. Zijn Kanaalplan staat toch ook niet in het regeerakkoord?”

Moreel

“Als de korpschef van de Brusselse zone West klaagt dat hij te weinig personeel heeft, belooft Jambon hem vijftig tijdelijke krachten uit de federale reserve. Maar dat is geen duurzame, structurele oplossing.”

“De federale reserve heeft zelf zowat 3.000 agenten tekort op een totaal van 13.000 mensen. Ook de gewestelijke politie Brugge bijvoorbeeld heeft bijna dertig procent te weinig personeel, net zoals de scheepvaartpolitie in Luik. Plots worden de federale agenten die daar al jaren ‘invallen’ opgeroepen om de volgende maandag in Molenbeek te verschijnen. Dat zijn gaten in de kennis van een korps, en nefast voor het moreel van de agenten. Niet te verwonderen dat ze op zoek gaan naar vacatures in zones dichter bij huis, en zo snel mogelijk weg willen.”

“Als gevolg van het personeelstekort draait iedereen veel te veel overuren en nachtshifts, en dat is waarom een interventieteam in de politiezone West zich vorige week spontaan ziek meldde. Na de aanslagen in Parijs heeft minister Jambon een nota geschreven dat de Europese normen tijdelijk geschrapt werden. Dat kan ook in uitzonderlijke omstandigheden. Maar inmiddels leven we al een jaar in die noodtoestand. Politieagenten zijn uiteindelijk ook maar mensen, het zijn geen robots. Ook zij kunnen burn-outs krijgen.”

Houssin vraagt van de regering dringend een investeringsplan op lange termijn. “Dit deficit kun je niet rechtbreien in een paar jaar tijd. Alle partijen moeten daarvoor aan tafel gaan zitten, zodat ook een volgende regering de investeringen aanhoudt.”