BRUZZ-redacteur wil opnieuw een suisse kunnen kopen bij de bakker

Plots verbetert men mij met: une ronde aux raisins, dan weer met un escargot aux raisins of botweg un pain aux raisins. Allemaal voor dezelfde suisse, de licht geglazuurde rolkoek met rozijnen en wat crème.

Het komt allemaal door de Franse bakkersketeninvasie in Brussel, een eeuw na de West-Vlaamse bakkersgolf. Al geef ik toe, ik heb te doen met hun migratiestroom naar het betere leven, werk en fiscaal kader die in Brussel moeten worden gezocht.

Hun inconsistent gedrag daarentegen om klassieke ontbijtkoeken zo maar uit het Frans ‘anders’ te gaan hertalen en te ‘verfransen’, is van een ongeziene afdwaling. En getuigt van misprijzen voor onze Franse woordenschat.

Het is niet omdat de Turons - inwoners van Tours - de mooiste uitspraak van het Frans hebben, zoals ik veertig jaar terug ervoer in de tolkenschool, dat het Franse Frans een hegemonie van correct vocabularium moet poneren over de grenzen heen.

Dan zou geen Waal, Canadees, Zwitser, of inwoner van nog bijna dertig landen waar tezamen meer dan in Frankrijk Frans wordt gesproken, een eigen Franstalige woordenschat hebben mogen ontwikkelen.

Laatst voelde ik me andermaal de domme flamand de service, die stond te sukkelen als een kind van vijf jaar om koeken met het vingertje te kiezen in La fleur du pain, Place Flagey, nog Franser dan de grootketen Paul. Waarom ze daar een suisse hautain in je gezicht hertalen tot escargot? Om me op te voeden? ‘On est une boulangerie française,’ gaat het pedante excuus, alsof het Brusselse Le Pain Quotidien zoiets in Parijs zou durven.

Ik geef toe, ik ben een slechte Vlaming (geworden). Entre parenthèses: na jaren uit de winkel weggaan als er geen Nederlands werd gesproken – en liefst als alles bij de kassa kon worden achtergelaten, stuk venijn dat ik was.

Na aanvaarding van het excuus van de winkelier dat hij of zij geen Nederlands begrijpt/spreekt in de ‘multiculturele’ – voor mij dus taalverloederende - hoofdstad, stap ik over op het Frans. In Franse etablissementen let ik dan wel op de tuitmonduitspraak van ba, be, bi, bo, bu, bou, ban, bon, bun, bin, boi, beu. Maar als ik in het Frans geen chocoladekoek, boterkoek met rozijnen, lange suisse of appelflap meer kan bestellen, omdat de couque plots un petit pain au chocolat of chocolatine is geworden en de lange suisse een pain aux raisins, dan ga ik wel in het verweer.

Respect voor mijn koek

Verstaanbaar Frans voor een Vlaamse én Franstalige Belg, meer wil ik niet horen bij de bakker van vreemde (dus Franse) origine. Een quatre-vingt-dix of soixante-dix in plaats van nonante of septante, wil ik gerust tijdelijk accepteren. Vermits tellen vaak een automatisme is, voor elke aanspoeler uit Frankrijk.

Maar als ik zo galant ben om het voor Belgen nochtans onbestaande verschil tussen une couque au chocolat en un pain au chocolat naargelang van de identiteit van de verkoper te gebruiken, dan eis ik op zijn minst respect voor mijn suisse.

En geen drie andere woorden uit het door God en de Fransen verlaten Frankrijk. Want zo kunnen we elkaar een eeuw verder blijven misverstaan. En ik zal niet zeuren over een boule de l’Yser, waar mijn bakkerinnetje aan Flagey nog nooit over heeft gehoord.

Ook al was die bagel zonder gat voor Wereldoorlog I (en sinds enkele decennia terug) hetzelfde als een boule de Berlin. Zo een gefrituurde koude oliebol vol banketbakkersroom is in Duitsland - trouwens met wat jam aangevuld - geen Berlijnse bol, maar eigenlijk een Puffer mit Rosinen, Krapfen of Pfannkuchen.

Voor mij blijft de associatie van boule de l’Yser en venters op het Vlaamse strand een nationaal beeld. Neen, zo moeilijk doe ik nog niet in la boulangerie véritablement artisanale de tradition française. Ik wil gewoon dat die nieuwe Fransen onze producten niet gaan noemen als in hun thuisland.

Aan hun taalgrillen wordt anders al genoeg toegegeven. De MIVB, zo bevestigt de woordvoerder zelfs, heeft een viertal jaar toegegeven om in trams en bussen de namen van haltes tussen Legrand en Vanderkindere, weer te ontdubbelen qua uitspraak.

Versta: je hoort nu de Nederlandse uitspraak Vanderkíndere, maar ook Vanderkindere, met klemtoon op de laatste e. Sindsdien zijn er bij de MIVB geen klachten meer van Fransen over de onverstaanbaarheid van Belgische namen, stelt de MIVB.

Bon, over volksontwikkeling en alfabetiseringswerk voor nieuwkomers geen kwaad woord. Maar mijn suisse uit onze taal schrappen is een brug te ver.

Het is dan ook dringend nodig dat het stigmatiseren en als ondergeschikt bestempelen van onze Franse taal tegenover het taaltje van over de zuidergrens, wordt afgeblokt. Zeker voor de benoeming van ons dagelijks brood. Wie daar de aanzet toe moet geven?

De bakkersfederaties. Ja alle, zelfs Bakkers Vlaanderen en al hun bonden voor wie een ronde koek met rozijnen sinds generaties bakkerswaren een suisse blijft. En garde, les suisses.