Pak de leegstand aan

Het Brussels Gewest steekt een tandje bij in de strijd tegen de leegstand. Het werd tijd. In de negentien gemeenten staan naar schatting dertigduizend woningen leeg. Dat privé-eigenaars aangepakt worden, is niet meer dan normaal, op voorwaarde wel dat de overheid ook haar eigen leegstand wegwerkt. En dat gebeurt nog altijd te weinig en veel te traag. Een vijfde van de leegstand zou eigendom zijn van de overheid.

Politiek is een trage stiel. In het voorjaar van 2009 heeft het Brussels parlement een ordonnantie goedgekeurd die het Gewest toelaat langdurige leegstand te beboeten. Sinds een paar maanden is de cel die de strijd tegen leegstand moet voeren, eindelijk geïnstalleerd. Ondertussen kregen al honderdvijftig eigenaars een brief, waarop ze binnen de drie maanden moeten antwoorden. Ze hebben de keuze tussen hun pand op de markt brengen of een boete betalen. Hebben de eigenaars geen geldig excuus - bijvoorbeeld een erfenisdispuut dat niet opgelost raakt - of beantwoorden ze de brief niet, dan krijgen ze elk jaar een boete van vijfhonderd euro per strekkende meter gevel, vermenigvuldigd met het aantal verdiepingen. Dat is niet min, maar speculanten moet je hard aanpakken.

De Brusselse bevolking groeit jaar na jaar. Die mensen moeten wonen, werken, zich verplaatsen; hun kinderen moeten naar school of naar de crèche. Maar open ruimtes blijven volbouwen is met een dergelijke leegstand geen alternatief. Een stad heeft groene ruimten nodig.

Staatssecretaris Christos Doulkeridis (Ecolo) vraagt terecht dat de gemeenten hun leegstandsheffingen schrappen. Die heffingen spekken de gemeentekas, maar ze zijn geen efficiënt middel in de strijd tegen de leegstand. Evenmin als de andere negen maatregelen, ook stimulerende, die te weinig zoden aan de dijk hebben gebracht. Al 25 jaar hoor ik het cijfer van dertigduizend woningen citeren. Dat het aantal nog nooit exact becijferd is, is onbegrijpelijk.

Met de boete beweegt Doulkeridis zich op het snijpunt recht op eigendom/recht op wonen. En dat beseft hij ook: "De leegstandsboete is geen klopjacht op eigenaars." Terecht; dat zou ook dom zijn. Eigendom is niet alleen een recht - in België zelfs een heilig recht -, het is ook een goede verzekering voor de oude dag. Toch kost eigenaar zijn veel geld. En de overheid legt ook veel stedenbouwkundige verplichtingen op. Dat is allemaal waar. Maar een eigenaar moet zijn vastgoed als een goede huisvader beheren. Dat is evenzeer waar.