Schaarbekenaar over belastingsverhoging: 'Gemorrel in de marge'

De gemeente Schaarbeek verhoogt de belasting op wonen in de gemeente. Huiseigenaars (en onrechtstreeks ook huurders) betalen in 2013 dertien procent meer opcentiemen op de onroerende voorheffing. Volgens Schaarbekenaar Jurgen D'Ours missen de effecten van die verhoging hun doel en staan ze haaks op de langetermijndoelstellingen. De opbrengsten zijn onder andere nodig om budgettaire gaten dicht te rijden die veeleer grootstedelijk dan Schaarbeeks van aard zijn.

De gemeentelijke opcentiemen op de onroerende voorheffing zijn een belasting die eigenaars betalen voor het bezit van onroerend goed - appartement, huis of grond. Het basisbedrag om die gemeentelijke opcentiemen te berekenen, is de onroerende voorheffing die aan het gewest verschuldigd is. Letterlijk: per geïnde euro voor het gewest, vraagt de gemeente voor haar werking x centiemen daarbovenop. In Schaarbeek int de gemeente momenteel 2990 opcentiemen. Dat aantal zou voor 2013 stijgen naar 3390 opcentiemen. Concreet betaalt elke eigenaar per euro onroerende voorheffing (gewest) aan de gemeente 2290 centiemen of 29,90 euro aan opcentiemen en dat bedrag zou nu worden opgetrokken tot 33,90 euro per verschuldigde euro onroerende voorheffing.

Effecten
Niet alleen eigenaars zullen de dupe zijn, ook de huurders. Voor huurders verhoogt de drempel om een huis aan te kopen en de eigenaars zullen proberen om hun verhoogde opcentiemen door te rekenen in de huurprijs. Het schepencollege wil eigenaars met de laagste inkomens ontzien door een sociale begeleidingspremie. Eigenaars met een laag inkomen die in hun enige, eigen huis wonen, kunnen via de premie het bedrag van de verhoging recupereren. Die sociale correctie draait na stijging van de huurprijzen in het nadeel van de huurders met laag inkomen uit: gestegen huurprijzen kennen geen correctiemechanisme.

Het gemeentebestuur wil graag het aantal huurders terugdringen ten voordele van het aantal eigenaars. Kopers binden zich aan de gemeente, vestigen zich langer en dragen op die manier langer bij via de opcentiemen op de personenbelasting. Het gemeentebestuur identificeerde de uitdaging om gemiddelde en hoge inkomens aan te trekken en in de gemeente te houden om de grote bevolkingsgroei financieel het hoofd te bieden. Daarnaast verstevigt het eigenaarschap meestal de economische weerbaarheid van de koper, voorheen huurder. De extra belasting op wonen in Schaarbeek is niet meteen een aanmoeding voor de 'veelbijdragers' aan de personenbelasting om zich langdurig in Schaarbeek te vestigen.

Betekent de verhoging van de opcentiemen op de onroerende voorheffing het structureel wegwerken van de penibele financiële situatie? Waarschijnlijk niet. De zoektocht naar extra geld komt deels door gestegen uitgaven van het Schaarbeekse OCMW. Ondanks de intuïtieve logica dat een gestegen inwonersaantal voor schaalvoordelen zorgt wat betreft bijvoorbeeld onderhoud van parken, straten en pleinen, blijkt dat het stijgende inwonersaantal in Schaarbeek gepaard gaat met stijgende kosten. Het Federaal Planbureau voorspelt voor Schaarbeek immers een toename van 20.000 inwoners tussen 2010 en 2020.

Alternatieven
Een aanpassing van de gemeentelijke opcentiemen op de onroerende voorheffing is geen geschikt instrument om een consistent beleid te voeren of om de begroting te laten kloppen. De belastingverhoging is een halfslachtige maatregel met mogelijk ongewilde effecten, die haaks staan op de langetermijnplanning.

Een aanzienlijk deel van de Schaarbeekse uitgaven kan gekenmerkt worden als "grootstedelijke uitgaven." Uitgaven die niet meteen aan de gemeente gebonden zijn tenzij territoriaal. Die uitgaven vind je ook terug in Antwerpen, Gent en zelfs in Mechelen. Hoe gek zouden we het niet vinden om burgers in de ene Mechelse wijk via ingewikkelde constructies meer te laten betalen dan burgers in een andere wijk? De stedelijke context stopt niet aan de gemeentegrenzen. Institutionalisering van die realiteit is meer dan ooit vereist. Mogelijke denkrichtingen met als kernpunten fusie van gemeenten, gewestelijke bevoegdheden en financiering van Brussel zijn al langer bekend.

We kunnen ook zoeken naar andere financieringsbronnen. Een bijdrage van 25 euro voor de bijna 50.000 Schaarbeekse auto's, levert één van de zes gezochte miljoenen op. Voor 50 euro per parkeerkaart wordt al een gat van 2 miljoen dichtgereden, of een publiek-private samenwerking om binnen een vernieuwend mobiliteitsbeleid parkeergarages op strategische plaatsen uit te baten. In Schaarbeek is er één parkeerplaats per twee auto's, pendelaars exclusief. Daarnaast zijn ongetwijfeld structurele aanpassingen nodig.

De moeilijke budgettaire context dwingt bedrijven en gezinnen om efficiënter om te gaan met hun middelen. Overal worden oefeningen gemaakt om de tering naar de nering te zetten. Het is de dringende plicht van de overheden van Schaarbeek, het gewest en de andere politieke niveau's in België (in het bijzonder het federale niveau met betrekking tot de financiering van Brussel) om duidelijke beslissingen te nemen die niet noodzakelijk vanuit een compromisstreven gevoed worden, maar vanuit een langetermijndenken, waarbij tegelijk heilige huisjes en halfslachtige maatregelen sneuvelen.




Jurgen D'Ours, inwoner Schaarbeek