Schaarbekenaars luiden alarmbel over autoverkeer

Brussel kreunt al jaren onder agressief rijgedrag, anarchie en straffeloosheid in het autoverkeer, schrijven Schaarbekenaars Chaim Demarée en Eva Kongs. Verkeersveiligheidscampagnes zijn amper zichtbaar en vrijwel impactloos. En niemand gaat vrijuit. Van zodra de situatie het toelaat, gaan alle remmen los bij autobestuurders, fietsers en voetgangers.

In onze hoofdstad is rood het nieuwe oranje geworden. We stoppen pas als het niet meer anders kan en duwen al op het gaspedaal (of op de fietstrapper) voor het opnieuw groen wordt. Het knipperlicht is hier optioneel. Een éénrichtingstraat is dat enkel overdag; ’s nachts vooral een handige binnenweg. Parkeren op het zebrapad, het voetpad, het fietspad? Sms’en tijdens het rijden, of zelfs de krant lezen? Voorrang negeren op het rondpunt of stilstaan op het kruispunt om toch maar geen voorrang te verlenen? Eens lekker op het gaspedaal duwen op een steenweg vol scholen? Voluit claxonneren als het niet meer vooruit gaat? Het kan allemaal, want we komen er (meestal) ongestraft mee weg.

Gevangenissen
Het verwondert dan ook niemand dat Brussel met hoge cijfers voor verkeersongevallen kampt. Ze stagneren bovendien. Uit bevragingen (onder meer door onze gemeente Schaarbeek) blijkt dat de auto-anarchie dé factor is die bijdraagt tot het onveiligheidsgevoel van de inwoners. Op de openbare weg in Brussel staat het dreigingsniveau nog steeds op vier. Toch blijven de scholen open en gemeenschapswachten of (soms) politieagenten krijgen de opdracht de zwaarste dreiging (die op het zebrapad voor de school) af te wenden.

De gemeente Schaarbeek heeft al behoorlijk wat maatregelen genomen om het autoverkeer te reguleren in het voordeel van de ‘actieve’ weggebruiker. Het Gewest organiseerde dankzij stevige investeringen een sterk en populair openbaar vervoer. Er kwamen talloze fietssuggestiestroken en fietspaden bij, fietswachtzones aan verkeerslichten (die weliswaar iets te vaak genegeerd worden door autobestuurders), de straatinrichting werd aangepakt… maar het gevolg is dat onze buurten steeds meer op gevangenissen gaan lijken, met paaltjes, hekken, blokken en drempels die de onoverwinnelijke automobilist in toom moeten houden. En dat terwijl de gemeente elke heraanleg van een straat nog ingrijpender zou moeten gebruiken als een unieke kans om de publieke ruimte te herschikken in het voordeel van de duurzame mobiliteit: het openbaar vervoer, de voetganger en de fietser. Dat, samen met een strikter vervolgingsbeleid dat ervoor zorgt dat de weggebruiker zelf zijn verantwoordelijkheid in het verkeer opneemt.

Trainworld
Helaas: vele gemeentes talmen om de dominante positie van de wagen echt in vraag te stellen, met een halfbakken mobiliteitsbeleid en de normvervaging tot gevolg. Dit is goed zichtbaar in de Schaarbeekse Brabantwijk waar de bewoners al jaren klagen over de files in de populaire alternatieve winkelstraat, alhoewel de wagen er vier stroken ter beschikking heeft en de voetgangers op smalle voetpaden zich door het verkeer een weg moeten banen. Ook de nachtelijke toeterconcerten in de prostitutiebuurt, de Aarschotstraat, die als drive-in fungeert voor auto’s die rondjes rijden, leidt voor vele mensen tot slapeloze nachten.

Dat getalm merk je ook aan de tegenwoordig wel erg lakse handhaving van het parkeerbeleid. Auto’s worden getolereerd op plaatsen waar ze – zelfs in stilstand – de veiligheid van andere weggebruikers in gevaar brengen. Te veel wagens eigenen zich vandaag het voetpad toe, zelfs wanneer er wél voldoende plaats is. In Schaarbeek zijn er sinds enige tijd zelfs wagens die de brede voetpaden als ideale parallelweg beschouwen, of die de stoep voor hun garage als hun persoonlijke oprijbaan gebruiken. We lopen er dan maar met een boog omheen. Want de voetganger delft het onderspit.

De gemeente werkt weliswaar aan een parkeeractieplan, maar voor een probleem dat al jarenlang aansleept, zit er erg weinig schot in de zaak. Nochtans liggen sommige oplossingen gewoon voor het rapen. Waarom wordt het gloednieuwe Trainworld museum bijvoorbeeld – dat een hoop parkeerplaatsen inpikte aan het Schaarbeekse station - niet verplicht de lege parking vrij te geven tussen vijf uur ’s avonds en tien uur ’s ochtends?

Meerwaarde
Schaarbeek investeert een pak geld in haar politiezone, maar de handhaving van het verkeer door de politie (en het parket) lijkt niet meteen de hoogste prioriteit. Het komt voor een stuk in handen van de gemeenschapswachten. Zo kregen zij vorige maand de opdracht de talloze foutparkeerders te waarschuwen (en uiteindelijk ook te bekeuren). Een gemeenschapswacht is een man of vrouw van de buurt, hij of zij woont en werkt er en weet wat er leeft. Zij hebben ongetwijfeld een meerwaarde bij de handhaving van de (verkeers)veiligheid, maar het uitdelen van boetes aan hun buren is er daar niet één van. Geeft de gemeente hier wel het goede signaal?

Maar we zien vooruitgang. Al gaat het traag. Na jarenlange stilstand, lijkt er vandaag in Brussel wat te bewegen op het vlak van mobiliteit en leefbaarheid. Langzaam maar zeker dringt het besef door dat ook een stad met minder wagens en meer ‘actieve’ weggebruikers een echte stad is en blijft. Met de nodige bereidheid van bovenaf om ook bovenstaande problemen aan te pakken, kunnen we beginnen dromen van een stad die haar inwoners de levenskwaliteit biedt die hen toekomt.

Chaim Demarée en Eva Kongs