SP.A: 'Abonnement senioren moet gratis blijven'

Begin deze maand werd het openbaar vervoer in onze hoofdstad betalend voor de 195.000 MIVB-abonnees die ouder zijn dan 65. Bevoegd Brussels minister Brigitte Grouwels (CD&V) sprak over "intergenerationele solidariteit" om dit beleid te verdedigen. Door de bewoordingen van de minister worden generaties tegen elkaar opgezet, vindt Maite Morren (SP.A).

De inkomsten uit deze abonnementen financieren zogenaamd een (broodnodige) verlaging van de tarieven van jongerenabonnementen. Het volgende doel lijkt solidariteit over de gewestgrenzen heen: de minister wil dat ook in Vlaanderen senioren moeten betalen en het gratistarief voor 65-plusabonnementen bij De Lijn moet verdwijnen. In De Morgen van 21 mei stelt ze dat "… als de discussie na 2014 weer op tafel komt… ik me niet kan voorstellen dat CD&V tegen een afschaffing zal zijn."

Als jonge Brusselse opgegroeid in de Rand rond onze hoofdstad, heb ik drie grote bezwaren bij dit discours. Ten eerste: het is compleet verwerpelijk om te spreken van intergenerationele solidariteit bij het betalend maken van basismobiliteit voor senioren. Echte solidariteit zou impliceren dat zij die al hun hele leven gewerkt hebben, steun krijgen van de volgende generaties - en dat hun abonnement zeker niét betalend zou zijn.

Daarnaast zitten wij als jongeren in dezelfde situatie als senioren. Openbaar vervoer is voor beiden een belangrijke vorm van mobiliteit, en door besparingen worden we steeds minder mobiel. Het abonnement voor schoolgaande jongeren is nu goedkoper dan vorig jaar, maar tot enkele jaren geleden betaalden zowel de Franstalige Gemeenschap als de Vlaamse Gemeenschapscommissie een groot deel van het abonnementsgeld en toen lagen de prijzen tot drie keer lager. De recente prijsaanpassing een verlaging noemen en een kwestie van intergenerationele solidariteit is dus je reinste politieke newspeak.

En vooral: door de bewoordingen van de minister worden generaties tegen elkaar opgezet en de politiek uit de wind gezet. Ga als senior niet klagen bij de CD&V-minister, maar bij uw kleinkind. En durf als jongere vooral je mond niet opendoen, want je grootouders betalen al voor je!

Politieke keuze
Ten tweede is besparen op openbaar vervoer, voor senioren en voor anderen, niet sociaal en ook niet duurzaam. De cijfers die vorige week verschenen in Brussel Deze Week spreken boekdelen: nog niet de helft van de seniorenabonnementen in Brussel werd vernieuwd naar de betalende formule. Het gaat om zo'n 115.000 senioren. "Misschien gebruiken al die mensen nu tickets of rittenkaarten," gist men bij de MIVB. Het blijft toch maar gissen, want één feit blijft overeind: tienduizenden Brusselse senioren hebben niet langer dezelfde toegang tot hun basismobiliteit als ervoor.

Openbaar vervoer geeft de kans om buiten te komen, om anderen te ontmoeten en om zichzelf te ontplooien. Voor sommigen is 60 euro voor een abonnement inderdaad te veel. En er leven veel meer senioren dan andere leeftijdsgroepen rond de armoedegrens. Ik vrees dat tienduizenden senioren nu een groter risico lopen om in sociaal isolement terecht te komen, omdat hun mobiliteit beknot is. Van een kost voor de gemeenschap gesproken.

Wie géén gebruik kan maken van het openbaar vervoer, kan vaak niet anders dan de auto nemen. De dagelijkse files, investeringen in automobiliteit, milieuvervuiling en gezondheidsschade kosten ons miljarden per jaar. Een duidelijke politieke keuze zou zijn: dit geld investeren in een sociaal en duurzaam mobiliteitsbeleid. De MIVB zou dan geen 116 miljoen euro moeten besparen in de komende jaren en op die manier het prijzenbeleid asociaal maken en de dienstverlening terugschroeven.

Mobiliteitsbeleid
Ten derde is het bizar te noemen dat de minister wel voorstander is van een "eenmaking" tussen Vlaanderen en Brussel op het vlak van prijsverhogingen voor senioren. Op andere vlakken lijkt immers van samenwerking tussen de gewesten geen sprake te zijn. Zo is er nog steeds geen eengemaakt tariefsysteem voor De Lijn, MIVB en TEC (… en NMBS). Neem maar eens de bus vanuit Halle naar Elsene. Eerst een ticket van De Lijn, dan eentje van de MIVB. Wil je 10 kilometer verder naar Waterloo? Eerst de MIVB, dan de TEC. Om over de prijzen van dergelijke verplaatsingen nog niet te spreken… Je zal maar jong zijn in de Rand rond Brussel en graag naar het stadscentrum gaan in het weekend. Evident is het niet. Niet alleen wegens de prijzen, maar ook door een gebrek aan regelmaat en goede aansluitingen.

Drempelverlagend
Reizigersorganisaties zoals TreinTramBus pleiten al jaren terecht voor een geïntegreerd tarief voor alle openbaar vervoer in een ruime regio rond onze hoofdstad. Parijs, Londen en Berlijn hebben dit al jaren, Brussel is zowat de enige Europese hoofdstad waar dit nog niet bestaat. Het zou een begin kunnen zijn van een mobiliteitsbeleid dat de grenzen van de gewesten overstijgt.

Ik zou minister Grouwels en alle bevoegde ministers willen oproepen: maak werk van een degelijk openbaar vervoer over de gewestgrenzen heen, met gratis abonnementen voor 65-plussers. Het drempelverlagende aspect van een gratis abonnement mag niet onderschat worden. Openbaar vervoer is immers een publiek goed dat voorziet in basismobiliteit voor zij die het het hardste nodig hebben. Daar wil ik solidair voor zijn.

Maite Morren, Schepen van Nederlandstalige Aangelenheden in Elsene