Thurn & Taxis: nog steeds geen zicht op groot stadspark

Ruimte voor sport en spel en toegang tot groen zijn fundamenteel voor de levenskwaliteit van een dichtbevolkte stad. En daar ontbreekt het aan in de wijken rond Thurn & Taxis. Dat vinden Steyn Van Assche (Bral) en Caroline Claus (Yota!). Juist in dit deel van Brussel wonen veel jongeren, leven mensen dicht op elkaar en is er weinig tot geen privégroen aanwezig.

De verkeers- en parkeerdruk zorgen voor weinig plaats voor informele speelruimten. Niet verwonderlijk dus dat een groot deel van de buurtbewoners sinds jaren zijn hoopt stelt op de aanpalende site van Thurn & Taxis. Maar vijf jaar na de aankondiging van een gewestelijk stadspark blijven de poorten van de site voor de huidige buurtbewoners dicht. En het ziet er naar uit dat dit niet het laatste jaar zal zijn. Jammer!

Met het manifest Tour & Taxis: TouT Publiek werd in 2006 de vraag naar groen en speelruimte op Thurn & Taxis voor het eerst luid en duidelijk gesteld. Dit manifest - een soort prioriteitenlijst van bewoners rond T&T - was de vrucht van een door Bral gecoördineerd participatieproces om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij het richtschema T&T dat het Gewest toen aan het uittekenen was. Yota!, de participatiewerking van JES vzw Stadslabo, zorgde voor de organisatie van de participatie van kinderen en jongeren, goed voor 30 procent van de lokale bevolking van de wijken rond T&T.

Bij de opmaak van het richtschema verenigde Yota! een groep tieners voor een eerste inspraakproject. In de drie daaropvolgende zomers werd met meer dan driehonderd verschillende Brusselse kinderen en tieners gewerkt aan een tijdelijke speel- en sportplek op deze hotspot langs het kanaal. Uit de actie en dialoog met deze jonge Brusselaars bleek ook opnieuw de dringende nood aan meer kwalitatieve en groene openbare ruimte, en liefst met een gevarieerd aanbod aan animatie.

Ruggengraat
Vanuit deze bewonersbevraging en -participatie werd een heel duidelijk voorstel gedistilleerd: geef ons een park van minstens 10 ha als structurerende ruggengraat voor de verdere ontwikkeling van de site. Eerst een park, dan gebouwen dus. Tot ieders vreugde werd hier rekening mee gehouden in het goedgekeurde(!) richtschema voor de site. We citeren de toenmalige minister-president in juli 2008:

"De nieuwe site bestaat uit een omvangrijke openbare ruimte die bepalend is voor de rest van de ontwikkeling van de site. Een park van 20 ha (waarvan 10 ha op de site van Thurn & Taxis) vormt de ruggengraat waarrond alle andere activiteiten zullen draaien. Het is het grootste nieuwe park van Brussel sinds de 19de eeuw. Het is belangrijk dat de omwonenden zich terugvinden in dit project."

Overbevraagde buurpleintjes
In de jaren die volgden op de eerste bouwspeelplaats, breidde Yota! haar actieradius uit met de openbare ruimte in de omliggende wijken. Kleine kinderen met hun ouders, oudere bewoners en jonge tieners hebben nood aan kwaliteitsvolle openbare ruimte bij hen om de hoek. Bij gebrek aan een waardig alternatief claimen jongvolwassen mannen heel wat van de schaarse (en te kleine) openbare buurtpleintjes.

Te veel tegenstrijdige noden voor een te kleine oppervlakte dus. Het opknappen of zelfs toevoegen - vaak door verschillende overheden - van enkele kleine openbare (groene) speelruimten zal dit niet oplossen. De renovatie van een wijkplein of park moet gezien worden in een ruimer kader en gelinkt worden met andere voorzieningen en plannen voor deze stedelijke omgeving, inclusief de plannen voor Thurn & Taxis. Het plan van Michel Desvigne komt hier alvast aan tegemoet. Een samenwerking tussen verschillende overheden is hierbij uiteraard een must.

Plan Desvigne
In 2010 vroeg het Brussels Gewest aan de vermaarde landschapsarchitect Michel Desvigne om een visie uit te werken voor een netwerk van complementaire openbare ruimte in het gebied. Hij spreekt van een 'keten van parken' dat een doorlopend geheel moet vormen en dat zich uitstrekt van het Emile Bockstaelplein en de Belgicalaan tot de T&T- site en het kanaal.

Belangrijkste kenmerk: het zou een 'evolutief park' worden. In de eerste fase zou op T&T alvast één centrale groenstrook worden aangelegd als een slenk van de Jubelfeestbrug naar het kanaal. De plannen, voorgesteld op een publiek debat in juni 2011 in de Maritiemwijk, kregen het akkoord van de Brusselse regering. De opening van de eerste fase van het park stond geprogrammeerd voor de lente van 2012.

Keuzes
Tot op heden is van de eerste fase van het park nog geen spoor te bekennen. De druk op de openbare ruimte in de omliggende wijken neemt ondertussen niet af. Wij vragen de verschillende overheden om daadkracht. Hak knopen door! Zet in op duidelijke en brede communicatie over concrete timing en plannen van de verschillende projecten op en rond T&T. Start NU met de aanleg van de eerste fase van het park en durf voluit te gaan voor een oprechte vorm van participatie. De bewoners en de Brusselaars wachten al meer dan vijf jaar op duidelijkheid. In het leven van een jonge Brusselaar is dit een eeuwigheid!

Caroline Claus (Yota!) en Steyn Van Assche (Bral)

--------------------------
STEYN VAN ASSCHE (BRAL) EN CAROLINE CLAUS (YOTA!):
"De renovatie van een wijkplein of park moet gelinkt worden met andere voorzieningen en plannen voor de stedelijke omgeving, inclusief de plannen voor Thurn & Taxis"