Uplace: Kleinhandel en beleveniswinkel horen in stadscentrum

In de kranten van afgelopen weekend mocht Uplace-topman Bart Verhaeghe zijn versie van het verhaal geven. Zijn shoppingproject in Machelen kreeg een bouwvergunning van de Vlaamse regering, maar wordt nu bedolven onder de kritiek. In de interviews geeft hij er een serieuze lap op.

De beschuldigingen aan het adres van zijn tegenstanders, zoals de Bond Beter Leefmilieu, zijn er niet naast. In De Morgen klinkt het zo: "Ze hebben in al die overlegorganen en besluitvormingen hun gelijk niet gehaald, en nu bedienen ze zich bewust van verkeerde informatieverstrekking."

Ook wat de inhoudelijke kritiek op het project betreft, schuwt Verhaeghe de cassante uitspraken niet. Het dreigende algemene verkeersinfarct op de Brusselse Ring? "Toen ik twaalf was, reed ik met mijn fiets onder de brug van Grimbergen naar school. Er stonden toen ook al ellenlange files, en dat was niet de schuld van Uplace. Sinds 1978 is er niets ondernomen om dat probleem te verhelpen." Dat shopping malls buiten de stad nefast kunnen zijn voor de handel en het leven in de binnensteden? "Wij bouwen geen mall in Machelen. En het is ook niet buiten de stad. Heel Vlaanderen is verstedelijkt. Als je dat niet aanvaardt, ben je niet van deze wereld" (twee citaten uit De Standaard).

Dat het verkeersinfarct op de Brusselse Ring in 1977 al even groot was, klopt natuurlijk niet. Dat grote delen van Vlaanderen intussen verstedelijkt zijn, (helaas) wel. Maar betekent dat dan dat er geen kritiek meer mag worden geleverd op een megaproject van privé-investeerders dat, hoe je het ook draait of keert, ernstige gevolgen zal hebben voor de hele regio Vlaams-Brabant/Brussel? Op de handel in de historisch gegroeide (binnen)steden, en bij uitbreiding op het leven in die binnensteden. Kleinhandel, en dan zeker de zogenaamde 'beleveniswinkels' waarvan Uplace de mond vol heeft, hoort in een stadscentrum thuis. Cinema's, een theater: idem dito. Wat voor zin heeft het nog dat steden hun handelsbuurten, met hopelijk ook nog wat kleine zelfstandigen, aanlokkelijker proberen te maken wanneer er even verderop met groot geld mammoetprojecten mogen worden neergepoot die alles kunnen ontwrichten? Gaan we het verkeer dat binnenkort niet meer over de Ring kan, dan maar door de verlaten winkelstraten van Vlaamse centrumsteden of door Brussel sturen?

Vlaanderen, maar ook Brussel zijn veel te dubbel over dit vraagstuk. Het Brusselse Neo-project op de Heizel heeft betere kaarten op het vlak van openbaar vervoer, maar ook daar wordt zedig gezwegen over de gevolgen voor de kleinhandel elders in de stad.