'Zeker in Brussel is een kortere zomervakantie een goed idee'

Vanaf volgend schooljaar is ons land weer een beetje verder gesplitst, en lopen ook de schoolvakanties niet meer gelijk. Tenminste, als Vlaanderen niet op de valreep meegaat in het plan van de Franstalige onderwijsminister Caroline Désir (PS) om twee weken van de zomervakantie af te houden en aan de herfst- en krokusvakantie te plakken. Minister Désir wil de hervorming – toch haar grote politieke trofee – zelfs met een jaar uitstellen als Vlaanderen alsnog aan boord klimt.

Er zijn eigenlijk weinig redenen om dat niet te doen. Zo ziet de Nieuw-Zeelandse onderwijsdeskundige John Hattie twee grote factoren die leerverlies veroorzaken: tv-kijken en vakantie. Als die vakantie dan nog eens twee lange maanden aanhoudt en door wanhopige ouders ingevuld wordt met uren schermtijd, valt wel te begrijpen waarom leerlingen in september bijna niks meer weten van wat ze het jaar ervoor geleerd hebben.

De Franse Gemeenschap heeft oog voor nog een ander aspect: het ritme. Want niet alleen worden twee weken vakantie elders gepland, ook de koppeling met de katholieke feestdagen gaat op de schop. Daardoor kan een cadans aangehouden worden van zeven weken les en twee weken vakantie. Zo is het probleem van het soms erg korte derde trimester in het oude systeem ook van de baan, want elk blok is in dit nieuwe systeem even lang.

Bianca Debaets (CD&V) vindt die loskoppeling jammer “omdat die feestdagen voor heel veel gezinnen wel nog iets betekenen”. En inderdaad, spiritualiteit moet zeker een plaats hebben in onze samenleving, maar dat kan ook met één feestdag – de pendeltocht tussen hemel en aarde hoeft niet telkens met een hele vakantie geëerd te worden. Het betekent ook dat al te lange lesperiodes ingekort worden, want net als ellenlange vakanties putten die de kinderen alleen maar uit.

De inkorting van de zomervakantie is niet alleen voor het leren een goeie zaak. Zeker in grootsteden is er ook een sociale dimensie. Kinderen uit kansarme milieus ontberen in de grote vakantie structuur, een veilige omgeving én gezonde voeding. “Het wordt vaak vergeten,” zegt professor onderwijskunde Martin Valcke (UGent), “maar sommige kinderen krijgen alleen op school regelmatig en gezond te eten. In de Verenigde Staten spreekt men daarom van de Summer Hunger. Schoolbussen rijden er in de zomer dan ook rond met eten.”

Betere leerprestaties, een gezondere voeding én meer oefenkansen in het Nederlands – want ook dat mag niet vergeten worden: heel wat Brusselse kinderen spreken buiten de schoolpoort nauwelijks een woord Nederlands.
Redenen genoeg dus om de grote vakantie in te korten, en zo ongeveer alle experts zijn het erover eens.

Wat houdt de Vlaamse politiek dan nog tegen om Franstalig België achterna te gaan? Volgens onderwijsdeskundigen is het een kwestie van lef, om eindelijk die knop eens om te draaien, en deze discussie, die al sinds de jaren 1970 loopt, definitief te beslechten.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) is deze week alvast het overleg met de Vlaamse Onderwijsraad begonnen. ­In die raad is het vooral uitkijken naar de positie van de vakbonden. Zullen die de kant kiezen van een voorlopig nipte meerderheid van leerkrachten die liever een lange vakantie heeft om écht te kunnen uitblazen? Of kiezen ze de kant van het kind, dat zeker in Brussel gebaat is bij een modernere vakantieregeling? In Franstalig België kozen ze voor dat laatste. Benieuwd wat ze in Vlaanderen zullen doen.

Lees de analyse over de nieuwe schoolvakanties.