'Een show die te af is, is niet spannend genoeg'

De ons voorheen onbekende Zaal Daverlo in de Brugse deelgemeente Assebroek. Net voor Kamagurka het podium opstapt, glipt er nog een groep scholieren van het plaatselijke Onze-Lieve-Vrouwecollege binnen. Ze worden zo veroordeeld tot de eerste rij, vlak voor de neus van de kunstenaar-comedian. En laat die nu net van plan zijn het publiek bij zijn stand-up te betrekken. Telkens als hij de pubers om een reactie vraagt, komt er niet veel meer uit dan “ja”, “nee”‚ “kweetnie” of “niks”. Maar Kama geeft niet op en blijft hen jennen.

Zeker als blijkt dat de scholieren achteraf voor hun leerkracht Nederlands een verslag zullen moeten schrijven. Dat zal dan wel moeten gaan over necrofilie, over de man die zo eenzaam was dat hij geen vrouw had maar toch nog door haar bedrogen werd, over de brandweer die nooit zelf eens belt om te vragen of er soms geen brand is, en over het mannetje in de kano onder de rok van de vrouw op de parking van een wegrestaurant.

“Die gasten die te laat binnenkwamen hadden het natuurlijk vlaggen,” grijnst Kamagurka de dag nadien aan de telefoon. “Ik moest hun toch een beetje het vuur aan de schenen leggen, want ze mogen wat meer haar op de tanden krijgen.”

Jukeboxkomiek

In #hahaha – aangekondigd als een mix van oud en nieuw materiaal – gooit Kamagurka regelmatig een vraag de zaal in. Zoals: “Wat is volgens jullie het grote probleem van deze tijd?” Of: “Het is niet de lengte die telt, maar…” Toeschouwers die zich geroepen voelen, formuleren een antwoord, waar Kama dan al dan niet mee aan de slag gaat. Die werkwijze laat hem toe te improviseren, of een oude frats op te diepen die in verband staat met het thema.

De komiek als jukebox? “Dat is een beetje het principe. Ik heb dat ook al een keer gedaan in Sprook, maar nu is het de actualiteit die me interesseert. Ik wil dat het gaat over waar mensen vandaag echt mee zitten: stress, de opwarming van de aarde, terreur… Rond die dingen ben ik nieuwe sketches, teksten en scènetjes aan het verzinnen. Het kleine nachtkastje op het podium had ik vlak voor het optreden ergens in de coulissen zien staan. Misschien moet ik daar nog meer mee doen. Ik kan misschien een kast met nog meer schuiven gebruiken. Als er dan “terreur” wordt geroepen, kan ik gewoon de terreurschuif opentrekken om er iets uit te halen. Doen alsof ik improviseer en dan toch weer niet.”

De kast kan wellicht ook dienen als metafoor voor het hoofd van Kama, waarin voortdurend andere schuifjes worden opengetrokken. Zijn verbeelding draait zodanig veel toeren dat hij zelfs materiaal uit zijn dromen put, zoals voor de vorige show Vliegangst op de pechstrook. Het zou dus niet verbazen mocht de stroom nieuwe ideeën ook nu weer het oude materiaal wegspoelen. “Nu is het nog ongeveer fiftyfifty, maar dat oude materiaal mag er inderdaad nog uit. Nieuwe dingen passen ook vaak beter mij zoals ik nu ben.”

Het improviseren gaat Kama dan ook verbazend goed af. Ook van slechte, halve of cliché­matige ideeën kan hij vaak nog iets maken. Alsof elk woord of beeld dat voor zijn geestesoog verschijnt wel op een of andere manier in botsing komt met de woorden en beelden die daar in het verleden al zijn gepasseerd. “Het is ook een soort verslaving,” vertelt Kamagurka. “Ik ben de hele tijd bezig met woorden en beelden. En woorden zijn altijd ook beelden. Een woord kan zelfs zoveel facetten en betekenissen hebben dat je het als een kubistisch schilderij van alle kanten kan bekijken. Zo kan een probleem, als je het van een andere kant bekijkt, de oplossing zijn voor zichzelf. Als je een beetje begrijpt wat ik bedoel.”

Wie weer eens even ondergedompeld wordt in het oneindige en absurde universum van Kamagurka, begrijpt wat hij bedoelt. Ook na tien voorstellingen zal #hahaha nog geen afgewerkte, compleet gescripte show zijn. Altijd zit dat aftastende, dat experimentele, dat subversieve in de aanpak van Kama. “Bij een show die te af is, dwaalt mijn aandacht af. Ik hou ervan dat je voelt dat er iets bezig is en dat er elk moment iets kan gebeuren. Maar improvisatie is uiteindelijk pas de kers op de taart. Daarvoor moet je wel eerst een taart hebben.”

Die taart, dat is dan het materiaal uit het schriftje met grappen en gedichten waaruit Kamagurka put. “Van die schriftjes heb ik er thuis duizend. Meestal staan ze vol tekeningen, maar ik heb er ook vol tekst, en vol tekst én tekeningen. Of vol lijstjes. Voor een optreden ben ik altijd een uurtje lang lijstjes aan het opschrijven. Om me te concentreren als het weer een week geleden is dat ik nog eens heb opgetreden, en tussendoor te veel andere dingen heb gedaan die niets met optreden te maken hebben.”

Livornostraat

Zijn die optredens eigenlijk nog noodzakelijk voor een gevestigd kunstenaar die nu ook voor De Standaard tekent, en binnenkort een overzichtstentoonstelling krijgt in het Noordbrabants Museum in Den Bosch? “Niet noodzakelijk in de zin dat ik het nog om den brode moet doen. Maar wel op een andere manier. Ik vind het heel leuk om te schilderen en te tekenen, maar behalve van mijn vrouw en mijn medewerker krijg ik daar weinig rechtstreekse respons op. Dat directe contact tijdens een optreden heb ik echt nodig.”

Ook als hij daarvoor van zijn nieuwe atelier in Brugge naar Brussel moet rijden. Wat is zijn band met de hoofdstad? “Ik kwam er vroeger veel in de tijd dat de redactie van Humo nog in de Livornostraat zat. Toen de fax nog niet ingeburgerd was, ging ik daar met de trein en de bus naartoe. Ik kwam dan om tien uur ’s morgens op de redactie om mijn tekeningen aan Guy Mortier af te geven, en bleef dan tot een uur of zes voor de illustraties bij de artikels. Toen was menselijk contact tijdens het tekenen in ieder geval geen probleem.”

> #hahaha (try-out). GC De Linde, Haren. 22/2, 20u