KVS en Théâtre National gaan voor fictieve fusie

Voor hun laatste seizoen als intendanten van KVS en Théâtre National hebben Jan Goossens, die vanaf 2016 het festival van Marseille gaat leiden, en Jean-Louis Colinet, die terug fulltime bij het Festival de Liège aan de slag gaat, een verrassing in petto.

De fusie is fictief in de zin dat het initiatief wellicht een eenmalig statement betreft voor 2015-2016. Maar ze is ook heel concreet aangezien KVS en TN voor dat seizoen een gemeenschappelijk programma hebben gemaakt, dat ze presenteren in een gemeenschappelijke brochure en op affiches met hetzelfde artwork, en dat ze onder meer met een gezamenlijke abonnementsformule aan hun vermengd geraakte publiek verkopen. Als het technisch mogelijk was geweest, dan hadden de twee naburige stadstheaters zelfs de billeterie samen gedaan. Een opmerkelijke démarche waarmee de twee directeurs de verworven common ground lijken te willen consolideren voor ze medio 2016 na twaalf jaar dienst gelijktijdig zullen vertrekken.

Jan Goossens: “Ons vertrek was een aanleiding maar niet de voornaamste. Het was niet de bedoeling om er een nostalgisch afscheidsjaar van te maken, maar te kijken of we na bijna tien jaar structureel samenwerken nog een stap verder konden zetten. We hebben al samen gepresenteerd, samen geproduceerd, festivals gedaan, en onze artiesten en huizen aan elkaars publieken geïntroduceerd. Nu integreren we onze programma’s in één fictief Brussels stadstheater voor een seizoen. Die seizoensprogramma’s hebben trouwens als bijkomende inhoudelijke rode draad dat ze heel erg inzetten op een jonge generatie die we nog een duwtje in de rug willen geven.”

Jean-Louis Colinet: “Vanaf onze eerste ontmoeting zagen we dat we gelijklopende ideeën hadden over theater, de samenleving, en de relatie tussen beide. Toen we in 2006 startten met ons gezamenlijke label Tournée General veranderde dat de gewoontes voor culturele instellingen die niet van nature de gemeenschappen verbinden zoals Bozar, het Kunstenfestival of Flagey. Dit is een volgende symbolische stap.”

Wat zien jullie als de belangrijkste verwezenlijkingen van de afgelopen tien jaar?
Goossens: “Ik ben zeer blij dat het KVS-publiek vandaag ook 30 à 40 procent anderstaligen telt. Dat onze artiesten en voorstellingen referentieprojecten zijn voor de stad als geheel. Dat artiesten als Fabrice en David Murgia, Joël Pommerat, Raoul Collectif het Vlaamse theaterlandschap beroeren, en Tom Lanoye, Josse De Pauw, David Van Reybrouck en tg Stan het Franstalige.”

Colinet: “Een paar weken geleden stond Revue Ravage nog in TN, onze coproductie die van het begin tot het einde in het Nederlands wordt gespeeld. Onze grote zaal van 750 toeschouwers zat de hele week vol met een zeer gemengd publiek. Dat iedereen dat intussen normaal is gaan vinden is een mooi voorbeeld van wat we al bereikt hebben. Ik werk vaak met jonge kunstenaars en die komen me steeds vaker zeggen dat ze ook een versie in het Nederlands willen maken om ook in Vlaanderen te kunnen spelen. Ook de politieke wereld langs Franstalige kant is enthousiast, al heeft dat bijvoorbeeld niet geleid tot steun in het kader van het Cultureel samenwerkingsakkoord tussen Vlaanderen en de Franse Gemeenschap. Terwijl we Tournéé General bovenop ons gewone programma deden en de investeringen voor boventiteling niet gering zijn. Alleen het Gewest is ons daarvoor wat bijgesprongen.”

Zou de doorbraak van Tom Lanoye in Franstalig België er gekomen zijn zonder het samenwerkingsverband van KVS en TN?
Colinet: “Alles begint natuurlijk bij het uitzonderlijke talent van een artiest als Lanoye, maar ik denk inderdaad niet dat de weerklank in Wallonië zo groot was geweest als er niet dat startpunt was geweest met de tweetalige presentatie van Sprakeloos in TN. Het publiek was daar echt weg van. Net zoals van Josse De Pauw, Jos Verbist en Antigone uit Kortrijk, Guy Cassiers en Toneelhuis die behalve bij ons ook in Bergen te zien zijn geweest, of Missie dat ik ook op het Festival de Liège heb geprogrammeerd.”

Jullie hadden natuurlijk ook gewoon kunnen voortdoen zoals jullie bezig waren. Met deze stap verder willen jullie toch een punt maken.
Goossens: “We willen de samenwerking op deze manier nog zichtbaarder en onvermijdelijker maken. Want ik heb niet het gevoel dat onze manier van werken al definitief verworven is als ik het politieke klimaat in Vlaanderen en Wallonië zie, of als ik in het Vlaamse regeerakkoord lees dat de Vlaamse instellingen in Brussel vooral als uithangbord van hun gemeenschap moeten fungeren. Toch is dit geen politieke provocatie. We willen met een kwinkslag de vraag stellen of het toch niet een beetje vreemd blijft dat alles in Brussel onder aparte daken blijft zitten en gefinancierd wordt vanuit twee gescheiden gemeenschappen. Terwijl een Brusselse visie en een eengemaakt cultuurbeleid dat inspeelt op de heterogene realiteit van een stad uitblijft.”

“Onze samenwerking heeft het bewijs geleverd dat een gemeenschappelijke culturele ruimte in onze stad, maar ook in het land, geen fata morgana is. Als je daarin investeert en je geeft ze een eerlijke kans, dan varen publiek en artiesten daar wel bij. En het doet onze cultuurhuizen tickets verkopen. Ook als ik alleen maar naar onze ticketverkoop van de afgelopen jaren kijk, moet ik niet aarzelen. Die 30 à 40 procent anderstaligen in onze zalen wegen zeker op tegen de investeringen die KVS vanaf het begin al heeft gedaan voor boventiteling en dergelijke.”

Zou dit initiatief ook een permanent karakter kunnen krijgen?
Colinet: “Wij weten natuurlijk niet wat de prioriteiten van de volgende directeurs zullen zijn. Ik ken mijn opvolger zelfs nog niet. Maar het is niet de bedoeling om nog eens een extra structuur op poten te zetten, wel om onze gelijklopende rol en theatrale visie te accentueren.”

Goossens: “Het is een open uitnodiging aan onze opvolgers om na te denken over hoe het in de toekomst met deze twee huizen verder kan. Ik weet niet wat Michael De Cock artistiek van plan is, maar ik denk wel dat hij iemand is die voor een Brussels stadstheater zal blijven kiezen.”