Nihilisme met Tristero

“Dit is een citaat van een van de klasgenoten van Pierre op het moment dat de twijfel bij hen toeslaat. Gaan ze verder met het bouwen van hun berg van betekenis, of heeft ook dat eigenlijk geen betekenis? Ze beseffen dat het relatief is wat ze doen. Dat ze die betekenis die ze achternazitten nooit echt te pakken krijgen, en dat ze daar bij niemand mee terechtkunnen. Want de volwassenen doen constant mee in het systeem en blijven doen alsof alles belangrijk is."

"De jongeren zijn ervan overtuigd dat de volwassenen een schijnoplossing hebben bedacht. Volgens ons is de thematiek van het boek niet te zwaar voor jongeren, zoals sommigen zeggen. Ook tijdens onze voorbereidende workshop hebben we gevoeld dat zij vragende partij zijn om het hierover te hebben. En theater is daar een goede plaats voor, omdat je het probleem binnen bepaalde afspraken kan oproepen, terwijl je ook weet dat het eigenlijk ‘maar’ theater is.”

“Consequent leven naar het idee dat alles zinloos is, is nogal moeilijk. Pessimisme is dus inderdaad eerder een houding. Een die ertoe kan leiden dat het je altijd maar slechter gaat, maar ook een die je kan helpen. Je kan jezelf bijvoorbeeld wijsmaken dat iets fijns toch niet zal gebeuren, om minder teleurgesteld te zijn als het inderdaad niet gebeurt. Tenslotte is optimisme ook nooit echt gebaseerd op feiten."

"Zowel optimisme als pessimisme gaat over het inschatten van kansen, en vaak is die inschatting fout. Maar het idee dat het leven niets betekent, kan ook energie geven. We zijn maar een broodkruimel op de rok van het universum, zoals de dichter Lucebert schreef. Dat besef kan je de vrijheid geven om dingen te relativeren en gewoon zo graag mogelijk te leven. Pierre ziet zijn beslissing eigenlijk ook als een vorm van onthechting. Zinloosheid kan dus ook tot speelsheid leiden. Of iets zinloos is, hangt vaak af van de schaal of het grotere geheel waarbinnen je het bekijkt.”

“Het klopt niet dat Niets een zwaar boek is, en Niks is dus ook geen zwaar stuk. De onderwerpen zijn eerder ongemakkelijk. Het is voor jongeren wel een hardcore filosofische road trip. Maar wij waren als adolescenten op een bepaald moment ook op een veel intensere manier bezig met zinloosheid dan we nu zijn. Je zou denken dat het idee van zinloosheid steeds zwaarder gaat wegen, maar je leert er met de jaren juist afstand van te nemen. Maar een last is het verhaal niet."

"Het is donker, maar er zit ook in het boek al een humor waar wij voor gevallen zijn en die wij op de scène proberen voort te zetten. Met humor kan je veel verteerbaar maken. Het is heftig materiaal, maar we slaan er het publiek niet mee plat. Het is gekaderd en iedereen kan zijn eigen zoektocht beginnen. Daarom proberen we ook heel direct te communiceren met het publiek. Want als je van iets zou mogen zeggen dat het wél betekenis heeft, dan is het wel de mogelijkheid die je als mens hebt om het hierover te hebben. Als je die mogelijkheid niet had, dan zou het pas zwaar worden.”

> Niks. Tristero & Bronks. 23 & 24/2, Bronks.