Roma-verhalen, uit de mond van Roma

Tijdens een fotosessie in een park komt het publiek vanzelf toegestroomd: werklieden onderbreken hun werk om de bruid die door de lucht zweeft te bewonderen, joggers vertragen om te applaudisseren en te huppelen op het ritme van de muziek, een Roemeense oma vertelt haar kleinkind dat dit de muziek is van haar geboorteland... Is er meer reclame nodig voor een toneelstuk dan zoveel spontane bijval?

Regisseur Kris Kaerts heeft al vaker theater gemaakt met groepen mensen die zelf nooit gedacht hadden ooit op een podium te staan: mijnwerkers, thuislozen... De laatste twee jaar heeft hij samengewerkt met een groep jongeren, voor het grootste deel uit Roemenië afkomstige Roma die in Vormingscentrum Foyer een opleiding volgen. Nooit eerder stonden ze op een podium. Intussen hebben ze al de prefinale van de Kunstbende in de discipline 'performance' op zak. Hun verhaal is er een dat nog nooit is verteld.

Van het Roemeense platteland naar het Brusselse stadsleven, het is een grote stap. "We hebben met onze ouders en grootouders gepraat over hoe dat was, en we hebben op internet filmmateriaal bekeken. Zelf waren we toen nog niet geboren," legt Abel uit. Hij speelt min of meer zichzelf in het theaterstuk, een jonge zigeuner, zoals hij zelf zegt. Kris Kaerts is er meer dan blij mee dat deze jongeren erin geslaagd zijn 'zichzelf' te spelen en hun eigen verhaal te vertellen. "Ons vertrekpunt waren verschillende teksten over Roma: een Macedonisch apocrief verhaal, Honderd jaar eenzaamheid van Márquez, het boek Crossing van Jan Yoors... Het was een mooi moment toen de jongeren plots de link begonnen te leggen met hun leven. Zij zijn de eerste generatie Roma-jongeren die over dit gegeven communiceren met het publiek hier in Brussel. Daarvan probeerde ik hen bewust te maken. Deze voorstelling is een historisch rendez-vous met Roma, van wie er velen na de Tweede Wereldoorlog niet meer tot hier zijn geraakt door gebrek aan bewegingsvrijheid. 'De grote stilstand' noemen de Roma uit Roemenië de tijd van gedwongen sedentair leven tijdens Ceauşescu."

Jongeren jongleren
Bij theater komt veel meer kijken dan toneelspelen. Met Jonas Mertens hebben de jongeren leren jongleren. Met Nida Serra werken enkele meisjes de bruidsjurk af. En dan is er nog het orkest... "Het is niet bepaald een vrolijk stuk," zegt Nicolas Hauzeur, "en daarom zorgen wij met onze muziek voor een vrolijke toets." Met een ensemble van viool, trompet, contrabas, cimbalom en accordeon kan de sfeer inderdaad niet stuk.

Over al deze samenwerkingen vertelt Kris Kaerts dat het niet alleen een manier is om vaardigheden te leren, maar ook om ontmoetingskansen te creëren. Roma en niet-Roma kennen elkaar te weinig: ook daarover gaat deze voorstelling.

Crossing, meertalige voorstelling met boventitels en live muziek, donderdag 31 mei, vrijdag 1 en zaterdag 2 juni, telkens vanaf 19.30 uur in de Begijnhofkerk