Valentijn Dhaenens wint verkiezingen in KVS

Ware de tekst van de nieuwe KVS-productie Onbezongen een politiek programma, je zou er de verkiezingen mee kunnen winnen. Maar daarna is het dan toch tijd voor een vernieuwingscongres. Want het liedje van de tragische machtspoliticus, waar de laatste jaren al zoveel fictie over werd gemaakt, is nu onderhand wel uitgezongen.

Acteur Valentijn Dhaenens neemt graag en goed het woord in monologen. Het was na het zien van zijn internationaal succesvolle alleenspraken DegrotemonD (gebaseerd op beroemde en minder beroemde redevoeringen), en DeKleineOorloG (gebaseerd op getuigenissen van figuranten in de Eerste Wereldoorlog), dat Vincent Stuer vroeg of hij ook een monoloog mocht schrijven voor Dhaenens.

Stuer is als ex-woordvoerder en speechwriter van enkele politieke zwaargewichten, én als liefhebber van politieke biografieën en memoires, gepokt en gemazeld in de politiek. Onbezongen is dan ook een portret van de homo politicus zoals Stuer en Dhaenens het op basis van verschillende voorbeelden uit de realiteit zouden schetsen en scheppen voor de theaterscene.

Het duo doet dat met brio en branie. Onbezongen is geen citatenshow, maar een tekst met veel reliëf, een komische en tragische noot. Met obligate politieke clichés als "vinger aan de pols", geïmproviseerde kronkels als "de enige vraag is niet alleen hoe, maar ook wanneer", met flarden campagnepraat, ontluisterende mediaspelletjes, en verfijnde retoriek waarmee "focusgroups" naar de mond en partijgenoten in de grond kunnen worden gepraat.

Verwantschap
Zelfs met een minimum aan decor en props heeft Onbezongen er geen enkele moeite mee te laten zien dat politiek en theater zeer verwant zijn. Het feit dat het personage van Dhaenens helemaal alleen op het podium staat, en dat het hele circus rond hem alleen maar wordt gesuggereerd, heeft een bevreemdend effect dat de ijle praat van het politieke bedrijf extra in de verf zet.

Dat de stem achter in de zaal, die optreedt als sparring partner van de repeterende politicus, eigenlijk de opgenomen stem van Dhaenens zelf is, illustreert hoe ook de goed omringde toppoliticus het uiteindelijk zelf moet doen. Opdat hij niet onbezongen zou blijven, moet het ego zichzelf het eerst en het hardst bezingen.

Om de privépersoon achter de publieke figuur te tonen, speelt de smartphone een cruciale rol. Tussen twee debatten door gunt de politicus-papa zijn zoontje ook wat mooie woordjes via Skype, al klinken die even geacteerd als degene die hij zijn kiesvee oplepelt. Zo dreigt hij dezelfde afwijzende vader te worden als hij zelf heeft gekend.

Het is tussen het grote scherm van de congreszaal en het kleine scherm van de smartphone dat zich de paradoxen situeren die wel meer politici parten spelen: dienstbaar zijn én dictatoriaal, onzeker zijn én arrogant, machtig én machteloos, authentiek én acteur. Maar Onbezongen flitst iets te veel heen en weer om dat complexe tussengebied voldoende te exploreren. Zo toont het stuk toch weer teveel een karikatuur van een onaangename kerel die zijn rise and fall beleeft.

De politici in de zaal vonden het allemaal heel herkenbaar, maar ik helaas ook. Het klopt dat de pitch van Onbezongen anders zit dan in Tom Lanoyes Revue Ravage, De 16, House of Cards of The West Wing, maar het ontbreekt het stuk toch aan een unique selling proposition. Aan de kracht van verandering, quoi. Valentijn Dhaenens beschikt nochtans over het talent om zo diep te gaan als nodig.

> Onbezongen van Valentijn Dhaenens / KVS & SKaGeN. 20/10 > 25/10, 20.00 (24/10, 18.00), KVS, Brussel