Agora na de eerste echte burgerassemblee: tussen transparantie en sereniteit

Burgerbeweging Agora organiseerde zaterdag haar eerste echte burgerassemblee. Na de verkiezingen van mei werd Pepijn Kennis verkozen in het Brussels parlement. Op 30 november was er een eerste kennismakingsdag voor de assemblee, maar de burgerbeweging moest nog bepalen over welke onderwerpen hun verkozene een wetsvoorstel mag indienen. En dat stond zaterdag op de agenda van de eerste echte assemblee: “We willen de burger re-politiseren”.

De samenstelling van die Assamblee verliep in twee stappen. In oktober was er een loting van 6.000 adressen. Nadien volgde een tweede weging. Daarbij werd rekening gehouden met onder meer de geografische spreiding, opleidingsgraad, gender en leeftijd van de kandidaat-deelnemers. “We weten dat hoog opgeleide mannen uit de middenklasse sneller geneigd zijn om deel te nemen aan soortgelijke initiatieven,” verduidelijkt Florence Prudhomme, juriste en vrijwilligster voor het communicatieteam. “Om ervoor te zorgen dat onze assamblee representatief was voor de maatschappij hadden we die tweede oefening nodig.”

In totaal namen 73 mensen deel aan de kennismaking en de eerste vergadering. Iets minder dan de gehoopte 89. Zaterdag kwam iedereen samen aan tafels van 6 tot 8 personen. Iedere tafel werd begeleid door een ‘facilitator’, die het gesprek in goede banen moest leiden. Er was vertaling voorzien in 4 talen: Nederlands, Frans, Engels en Arabisch.

Huizenmarkt

De gesprekken werden afgesloten met een stemming, en daaruit blijkt dat de burgerassemblee eerst zal werken rond huisvesting. Vooral de regulering van de huizenmarkt, daklozenbeleid en leegstand zal aandacht krijgen. Opvallend, aangezien hun verkozene Pepijn Kennis uit de Toestand-stal komt, een vzw die heel actief is in de strijd tegen leegstand in Brussel. (Lees verder onder afbeelding)

“Ja dat is nogal frappant, en misschien ongelukkig,” zegt communicatiemedewerker Kewan Mertens. “Maar je moet weten dat de grote meerderheid van de assemblee nog nooit eerder van Agora, Kennis en Toestand had gehoord. Het leeft onder de mensen, en wij volgen hen,” voegt Prudhomme toe. Na huisvesting kwamen mobiliteit, gezondheid en (armoede-) ondersteuning uit de bus.

Niet reactief

Zaterdag had een persconferentie moeten volgen om de conclusies van de lange dag te delen. Maar omdat BRUZZ als enig medium aanwezig was tussen de stoom afblazende vrijwilligers en medewerkers van burgerassemblee Agora, verwerd het al snel tot een rondetafelgesprek met een paar van de sterkhouders achter de beweging.

Dat dit een jonge beweging is blijkt al snel, geen geoefende oneliners of boute uitspraken. Verkozene Pepijn Kennis houdt zich op de achtergrond, iedereen kan spreken. Maar behalve over het participatieproces zelf, kan en mag er nog niet veel gezegd worden.

De aanwezige communicatiemedewerkers Prudhomme en Mertens berusten in dat lot: “We proberen zo transparant mogelijk te werken, maar we willen de sereniteit van het participatieproces ook bewaren”. Geen pers dus op de eerste echte burgerassemblee, de identiteit van de deelnemers moet beschermd worden. En zolang het proces niet afgelopen is, zullen er over de verschillende Brusselse bevoegdheden geen uitspraken worden gedaan.

“Wij kunnen niet reactief zijn, reageren op statements van andere politici of wetsvoorstellen indienen is niet mogelijk, zolang er geen standpunten naar voren zijn geschoven door de assemblee zelf.”

Modewoorden

Dat burgerparticipatie hoe langer hoe meer een modewoord aan het worden is, is ook Mertens niet ontgaan. “We zien het ook, hoe ideologische standpunten verstopt worden achter participatie”. “De uitholling van wetgeving, zoals het petitierecht voor de bescherming van patrimonium, kan niet worden goedgemaakt door burgerparticipatie. Want wat voor een participatie is dat? Hoe werd die georganiseerd en welke reële gevolgen heeft die?,” vraagt Kennis, “Daarom is het belang van participatie ons enige ideologische standpunt tot nu toe”.

En dat is duidelijk wat de mensen rond de tafel samenbrengt. Een van de aanwezige vertalers, geen lid van Agora en ook niet van plan om het te worden, is onder de indruk van de dag: “Ik zag mensen die mijlenver van de politieke en intellectuele elite staan, in staat zijn om hun standpunten te verwoorden en gehoord te worden”.

Ook een ander lid van het team deelt dat gevoel: “Ik heb vandaag de hele dag een vrouw bijgestaan die niet echt kan lezen of schrijven. Het was voor haar echt een catharsis om op deze manier directe impact te kunnen hebben op onze samenleving.”

Aanpassingen

Maar de beweging heeft nog heel wat werk voor de boeg. Er staan nog verschillende vergaderingen op de planning voor er een duidelijk standpunt over huisvestiging kan komen. Er moeten nieuwe lotingen komen, nagedacht worden over de politieke geletterdheid van de deelnemers, telkens met representativiteit in het achterhoofd. “Het is niet het meest technische of efficiënte systeem,” getuigt een van de facilitators, “maar misschien hoeft het dat ook niet te zijn”.

Ook intern heeft de beweging nog werk. Agora heeft momenteel 7 vaste halftijdse medewerkers, en een voltijdse verkozene. Die worden allemaal betaald met de parlementaire toelage. “We hebben eigen barema’s gemaakt op basis van het mediaan inkomen in Brussel. Daardoor kunnen we meer mensen gelijker vergoeden voor hun werk,” aldus Kennis, zo heeft Agora nog voldoende middelen over voor de organisatie van de assemblee.

En de assemblee mag dan wel zo representatief en bijgevolg divers mogelijk zijn, een blik rond de tafel leert dat de aanwezige vrijwilligers en medewerkers dat voorlopig niet zijn. Prudhomme beseft dat, maar gelooft in het potentieel: “We werken eraan, Agora is in dat opzicht nog een werf met logistieke uitdagingen, we passen ons aan.”