Akkoord blijft uit over gratis openbaar vervoer voor jongeren

De Brusselse regering heeft nog steeds geen knoop kunnen doorhakken over het gratis openbaar vervoer voor jongeren. Naast de politieke stellingnames, waarbij socialisten van een volledig gratis aanbod voor jongeren een stokpaardje maken maar begrotingsminister Sven Gatz (Open VLD) de vinger op de knip houdt, speelt nu ook een vraagstuk over de BTW-regeling het dossier parten.

Het MIVB-netwerk dat gratis wordt voor iedereen jonger dan 25 jaar: het was een van de paradepaardjes van het regeerakkoord van de regering-Vervoort III in juli 2019. De uitrol stond oorspronkelijk al gepland voor begin 2020, maar de concrete uitwerking ervan laat ruim een jaar later nog steeds op zich wachten.

Daar zit de coronacrisis voor veel tussen: die kostte de MIVB al meer dan 100 miljoen euro aan inkomsten, terwijl er ook ettelijke miljoenen moesten geïnvesteerd worden in extra schoonmaak- en veiligheidsinspanningen. Maar de crisis noopt ook tot keuzes binnen de Brusselse begroting, die al stevig in het rood gaat. “Iedereen zal een deel van zijn dromen moeten opbergen”, waarschuwde minister van Financiën Sven Gatz (Open VLD) eerder al.

PS wil duurste optie

Donderdag stond het thema opnieuw op de agenda van de ministerraad, maar tot een doorbraak kwam het niet. Bij de rood-groene meerderheid bestaat nog steeds eensgezindheid over de realisatie van het gratis openbaar voor jongeren, maar er is nog veel discussie over de modaliteiten. De PS van regeringsleider Rudi Vervoort wil niet afwijken van een volledig gratis vervoersnet voor iedereen jonger dan 25 jaar. Dat is meteen de duurste optie en zou de Brusselse regering tot 20 miljoen euro per jaar kunnen kosten.

Volgens onze informatie wil begrotingsminister Sven Gatz (Open VLD) daar niet in meestappen en kan er maximaal een budget van 10 miljoen euro per jaar gereserveerd worden. “In moeilijke budgettaire omstandigheden hebben we dat toch kunnen vrijmaken. Het is aan iedere minister om de met hem of haar toebedeelde budgetten te werken”, bevestigt het kabinet-Gatz.

'Aangepast tarief'

Aan de kant van de groenen, waaronder mobiliteitsminister Elke Van den Brandt, staat men daarom open voor een pragmatische oplossing: de gebruiker een maandelijkse administratieve kost van 1 euro, 10 euro of meer laten betalen, zou de budgettaire oefening lichter kunnen maken en toch meer jongeren op het MIVB-net kunnen krijgen. "De redenering is vooral dat wie nu 18 wordt en niet meer van een schoolabonnement van 50 euro kan genieten, plots de volle pot moet betalen", klinkt het. Een aangepast tarief voor jongeren zou daar soelaas kunnen brengen. (lees verder onder de afbeelding)

Volgens onze informatie wordt er ook nagedacht over een verschil in tarifering voor Brusselaars en niet-Brusselaars, waarbij jongeren die gedomicilieerd zijn in de hoofdstad zelf wel aanspraak kunnen maken op een gratis metro, tram of bus.

Horizon op 2022

En dan is er nog een bijkomend fiscaal probleem dat op het budget van het gratis openbaar vervoer weegt. Gratis is dan wel gratis voor de gebruiker, maar de MIVB riskeert wel degelijk BTW te moeten betalen op de gratis abonnementen. Omdat Europa daar vandaag strenger op toekijkt, dreigt de nieuwe regeling de MIVB met substantiële extra kosten op te zadelen. De Brusselse regering wil dan ook eerst het gesprek met de BTW-administratie aangaan vooraleer het de knoop doorhakt over het hele project.

Ook al zit er dus niet meteen schot in de zaak, toch wil mobiliteitsminister Elke Van den Brandt het project graag gerealiseerd zien tegen 2022. Dat is al twee jaar later dan oorspronkelijk gepland, en het is dus nog maar de vraag of het daadwerkelijk om een volledig gratis openbaar vervoersnet voor (alle) jongeren zal gaan.