Alexia Bertrand is nieuwe staatssecretaris: 'We zullen rekening met haar moeten houden'

Met een overstap naar Open VLD start MR-boegbeeld Alexia Bertrand (43) deze week als nieuw federaal regeringslid. De Brusselse toont zich daarmee gebeten. “Ze laat zich niet wegduwen”

Bertrand legde vrijdag al de eed af als nieuw staatssecretaris voor Begroting en Consumentenzaken toen haar voorgangster Eva De Bleeker haar ontslag nog moest meedelen. Een fout in de begroting kwam De Bleeker duur te staan. Met Alexia Bertrand zet Open VLD nu een MR-boegbeeld op haar post. Een boegbeeld in Brussel ten minste, waar ze zich de laatste jaren als uitgesproken oppositielid ontpopte.

“Haar bekendheid in de rest van het land moet nog groeien, maar dat zal wel komen,” zegt Vincent De Wolf, oud-MR-voorzitter in Brussel en Bertrands zelfverklaarde mentor bij haar eerste stappen in de Brusselse politiek. Die zette ze tien jaar geleden in de gemeenteraad van Sint-Pieters-Woluwe. Sinds 2019 zetelt ze ook in het Brussels parlement en leidt ze de MR-fractie. “En ze is nog jong,” zegt De Wolf vol vertrouwen over haar nieuwe, federale koers.

Dat Bertrand federale ambities had, hield ze niet geheim. De advocate klopte in 2012 zelf aan bij toenmalig MR-minister Didier Reynders en werd zijn adviseur. Drie jaar later mocht ze zijn kabinet als vice-premier leiden. Toen haar partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez deze zomer niet haar, maar wit konijn Hadja Lahbib tot nieuwe buitenlandminister kroonde, was ze openlijk ontgoocheld. Dat zei ze aan La Libre Belgique. “En nu is ze door de voorzitter ook in de hoek geduwd met betrekking tot haar ambities voor de Kamerlijst (Bertrand zou pas vierde komen, red.). Als er dan een andere deur opent, neemt een politiek dier een risico,” zegt een voorname liberale stem uit Brussel. “De toekomst zal uitwijzen of dit een goede beslissing is. Het toont in elk geval dat we rekening met haar moeten houden. Ze laat zich niet wegduwen.”

Dossiervreter

Wie met Bertrand heeft samengewerkt of haar kent uit het parlement, omschrijft haar meteen als intelligent en uiterst nauwkeurig. “Ze werkt zeer genuanceerd. Ze bestudeert haar dossiers volledig en raadpleegt economen en het middenveld voor ze een mening geeft,” zegt Stéphane Obeid, de voorbije jaren haar raadgever in het Brussels parlement. Dat duwt haar soms naar atypische plekken voor een liberaal. Zo deelde ze vorig jaar een video van zichzelf aan de sociale woontorens van Peterbos in Anderlecht, waar bewoners kloegen over een trage renovatie. “Ik denk dat er nooit eerder een parlementslid van MR daar was geweest,” zegt Obeid. In haar eigen gemeente Sint-Pieters-Woluwe kant ze zich dan weer tegen meer sociale woningen.

Bertrand is empathisch en luistervaardig, hoor je verder in haar entourage, met een gezonde dosis humor. “Ze heeft van de MR-fractie een echt team gemaakt en zorgde ervoor dat iedereen er zijn plek had,” zegt Aurélie Czekalski, parlementslid en al een kennis van Bertrand achter de kabinetsschermen van de regering-Michel. In een gesprek met De Tijd in 2019 noemde Bertrand Jacinda Ardern, de (nochtans centrumlinkse) premier van Nieuw-Zeeland, nog haar grote politieke voorbeeld. “Ik denk dat wij vrouwen beter voorbereid zijn om een nieuw soort leiderschap te belichamen, veel meer op basis van overleg en empathie,” zei Bertrand toen. In datzelfde interview loste ze dat ze als zestienjarige vakantiewerk deed in de Quick van Knokke. “Een heel bepalende periode in mijn opvoeding,” vertelde ze over het werk dat ze er ondervond. Ze kiest liever voor een kleiner restaurant dan voor dure gastronomie, zegt haar omgeving nog, en maakt bewust tijd voor haar gezin en twee huisdieren.

Toch stellen tegenstanders zich vragen bij Bertrands voeling met de brede maatschappij. Als dochter van zakenman en baron Luc Bertrand draagt ze de titel jonkvrouw en was ze tot vorige week jarenlang bestuurslid van de beursgenoteerde holding Ackermans & van Haaren. Dat wekte soms bezorgdheden over belangenvermenging bij het kabinet-Reynders, en ook in het Brussels parlement haalde de PTB-fractie al openlijk uit naar haar rijkdom. In liberale kringen wuift men de ongerustheid weg. “Ze legt zichzelf hoge morele standaarden op als politica,” klinkt het.

Begroting

Met het vertrek van Bertrand verliest Brussel in elk geval een oppositielid met stevige kennis over de begroting. “Hoe de MR dat snel zal opvangen, weet ik niet,” zegt collega-oppositielid Cieltje Van Achter (N-VA) bij de start van de begrotingsgesprekken deze week. “Eén van haar stokpaardjes was dat Brussel altijd schulden maakt om gewone uitgaven te dekken, maar dat is net wat de federale regering nu ook doet. Ik ben benieuwd hoe ze het zal aanpakken vanuit de omgekeerde rol.”

“Wie niets doet, riskeert ook niets,” zegt De Wolf over de uitdaging die met Bertrands nieuwe petje komt. “Ze heeft in elk geval de technische bekwaamheid voor de job.” Binnen Brussel rekent de MR nu op David Leisterh om de fractie te leiden - en meteen ook de volgende gewestcampagne. Wat de rol van Alexia Bertrand wordt in 2024, is zo nog een vraagteken. Als staatssecretaris voor Begroting zal ze haar dossierkennis wellicht makkelijker kunnen uitspelen bij de kiezers dan haar empathie. “Ze was in Brussel al wat zoekende om de focus te leggen op het inhoudelijke debat,” denkt Cieltje Van Achter nog. Haar uitdaging wordt om dat op het federale toneel vol te houden, waar haar eigen voorzitter Bouchez zich liever als Twitterhaantje profileert.

Bertrand geeft deze week nog geen interviews met de pers, zegt haar kersvers kabinet. “Ze wil zich focussen op haar dossiers.”

Correctie: In een eerdere versie van dit artikel was geschreven dat Alexia Bertrand het kabinet van Didier Reynders leidde op Buitenlandse Zaken. Zij was kabinetschef voor zijn rol als vice-premier.