BDW Opinie: In eigen boezem

Brussel legt vanaf volgend jaar stevige boetes op aan eigenaars die hun woning bewust laten leegstaan. Tot 500 euro per strekkende meter van de gevel per verdieping. De heffing op de leegstand was gemeentelijk. Nu, net voor de verkiezingsgekte écht losbarst, heeft het Brussels parlement de overheveling goedgekeurd. Die beslissing komt overigens geen dag te vroeg. Maar laten we toch maar een paar kanttekeningen plaatsen bij dat vrome voornemen.

door Danny Vileyn, journalist van Brussel Deze Week

Tien jaar geleden al gingen er stemmen op om de strijd tegen de leegstand over te hevelen van de gemeenten naar het Gewest. Ondertussen blijven de gemeentelijke resultaten ondermaats. Er zouden nog altijd tussen de vijftien- en de dertigduizend wooneenheden leegstaan. Dat cijfer gaat al minstens een decennium mee. Is er dan helemaal geen evolutie? En mogen we van een overheid die van leegstand een strijdpunt wil maken, geen nauwkeuriger cijfer verwachten? Ons dunkt van wel. De gemeenten mogen overigens blij zijn dat het Gewest de taak overneemt: ze zullen het overgrote deel van de opbrengst van de geïnde boetes toch toegestopt krijgen.

Dé motivatie voor de overheveling zijn prognoses die stellen dat de hoofdstedelijke bevolking tegen 2020 flink zal toenemen. Niet oneerbaar, die motivatie, maar niet echt ter zake, en rijkelijk laat. De overheveling stond al in de beleidsverklaring van 2004. Waarom werd er dan mee gewacht tot vlak voor de verkiezingen? Was de strijd tegen de leegstand eerder aangepakt, dan had de regering allicht kunnen vermijden dat de laatste lappen groen volgebouwd en de laatste volkstuintjes opgeofferd worden, zoals nu gebeurt, voor de bouw van vijfduizend sociale woningen. Bouwprojecten die verzet uitlokken van Ukkel over Elsene tot Neder-Over-Heembeek.

Als het Gewest zijn eigen regelgeving au sérieux neemt, dan moet er eerst werk gemaakt worden van het wegwerken van de 'eigen' leegstand. De overheid heeft niet méér excuus om zijn panden te laten leegstaan dan privé-eigenaars. Integendeel. Onze reeks over de Anderlechtse Haard liet duidelijk zien dat meer dan één socialehuisvestingsmaatschappij een tandje mag bijsteken. En dan is de Anderlecht nog niet eens de gemeente met het meeste leegstand.

Omgekeerd: wantoestanden bij de overheid pleiten evenmin de privé-eigenaars vrij. De overheid moet maar eens in eigen boezem kijken én komaf maken met de opzettelijke leegstand in de privésector. Met volle respect voor het recht op eigendom, uiteraard. Dat spreekt voor zich.