BDW Opinie: En de kwaliteit van het onderwijs?

De meeste Nederlandstalige kleuterklassen in Brussel zitten vol, en ook in het lager onderwijs zijn steeds minder vrije plaatsen. Dat blijkt uit de studie die professor Rudi Janssens in opdracht van Brussels minister Guy Vanhengel (Open VLD) uitvoerde. De piekende geboortecijfers en de populariteit van het Nederlandstalig onderwijs maken dat er de komende jaren heel wat extra capaciteit in de hoofdstad nodig zal zijn.

Tenminste, als het Nederlandstalige onderwijs zijn huidige marktaandeel van bijna twintig procent wil behouden. En dat wil Vanhengel heel graag. Volgens hem moeten er snel minstens tien nieuwe Nederlandstalige scholen bijkomen in Brussel. Dat het aantal Nederlandstalige gezinnen daalt, is daarbij niet zo belangrijk. "Alle Brusselse ouders, ongeacht hun afkomst, moeten kunnen kiezen voor een goeie school," zei hij vorige week in deze krant. Dat is zeker een nobel streven. Maar heeft de Brusselse Vlaming baat bij een forse uitbreiding van de capaciteit? Zullen de - zichtbare of onzichtbare - wachtrijen verdwijnen? Dat is nog maar de vraag.

De studie geeft aan dat de extra plaatsen voor een groot deel ingenomen zullen worden door anderstaligen, 'kinderen die speciale aandacht nodig hebben'. De spoeling van Nederlandstaligen zal dus dunner worden. En heel wat Vlaamse ouders willen juist een school met een voldoende groot aantal Nederlandstaligen. Dat is de reden dat bepaalde witte scholen, als gevolg van het voorrangsbeleid, nog witter zijn geworden.

Ongetwijfeld is het ook een deel van de verklaring voor de stadsschoolvlucht, een ander opmerkelijk gegeven uit het onderzoek van Janssens: de afgelopen acht jaar steeg het aantal Brusselse leerlingen die naar Vlaamse scholen in de Rand gaan, met bijna 85 procent. De scholen staan ook niet allemaal te springen om uit te breiden, blijkt ook uit de studie. Een aantal directies laat onomwonden weten te vrezen voor een daling van het aantal Nederlandstaligen en een toename van kinderen die een speciale pedagogische aanpak vergen. Dit maakt het voor hen nog moeilijker dan nu al het geval is om leerkrachten te vinden.

Bovendien, zo is ondertussen wel duidelijk, zijn het vooral de anderstalige leerlingen, veel meer nog dan de Nederlandstalige, die te lijden hebben onder de toenemende taaldiversiteit in de klas. Als de diversiteit verhoogt, kunnen de directies het onderwijsniveau alleen garanderen als de klassen een stuk kleiner worden, zeggen ze. Dit zal dan ook een van de voorwaarden zijn om de capaciteitsuitbreiding een succes te kunnen laten worden. De maatschappelijke opdracht van de Vlaamse gemeenschap heeft niet alleen met kwantiteit en marktaandeel te maken, ook met kwaliteit.