Brussels minister Evelyne Huytebroeck: groen streven in communautair woelige tijden

In 2014 wil Brussel een ‘European Green Capital’ worden, en volgens Brussels minister van Leefmilieu Evelyne Huytebroeck (Ecolo) is dat vooral een kwestie van eigenwaarde. Al geeft ze toe dat de weg nog lang is, en dat Brussel zowel op milieugebied als communautair heel wat te verwezenlijken heeft.

De verkiezing van Brussel als Europese groene hoofdstad zou een mijlpaal zijn die veel ambitieuze projecten het licht zou laten zien. In augustus kon u in deze krant lezen wat zo'n erkenning met een stad als Hamburg gedaan heeft.

In maart volgend jaar wordt er een eerste selectie van vier kandidaat-steden gemaakt, en daarvoor moeten er technische gegevens worden verzameld. Tabellen vol groene cijfers.

Kunt u schetsen wat de troeven van Brussel zijn? Waarom zou deze stad een green capital kunnen worden?
Evelyne Huytebroeck: "Brussel scoort goed op verschillende gebieden. Sinds 2004 is de uitstoot van broeikasgassen gedaald met 12 procent. De Brusselaar stoot 3,7 ton per inwoner per jaar uit, terwijl het gemiddelde van 17 grote Europese steden 6,8 ton per inwoner bedraagt. We stoten dus minder uit dan bijvoorbeeld Amsterdam, Kopenhagen, Stockholm en zelfs Hamburg. Er is echter nog een lange weg te gaan, want onze doelstelling is een daling van de uitstoot met 30 procent in 2025. Ook het energieverbruik is gedaald. Het ligt nu zeventien procent lager dan in 2004. Brussel is ook een groene stad: maar liefst de helft van het grondgebied van het Brussels gewest is groene ruimte. De Brusselaar produceert ook veel minder huishoudelijk afval dan het Europese gemiddelde: 273 kilogram per jaar per persoon tegenover 426 kilogram. En sinds 2007 is er meer dan 260.000 vierkante meter aan gebouwen duurzaam gerenoveerd. Dat zijn duidelijke cijfers. We hoeven dus niet te blozen wanneer we vergelijken met andere steden in Europa."

"Er zijn verschillende redenen waarom Brussel moet deelnemen. We zijn de Europese hoofdstad. Voor ons imago zou het niet slecht zijn. Als Brussel de verkiezing wint, kan het op ecologisch vlak een beetje trotser worden. En dan zijn er nog de economische redenen: een groene hoofdstad, dat trekt aan. On a des choses à montrer."

Net dit jaar heeft de Europese Commissie Brussel aangeklaagd bij het Europese Hof omdat de luchtkwaliteitsnormen niet gerespecteerd worden. Het verkeer is de grote boosdoener.
Huytebroeck: "Dat is zo, al heeft elke stad haar slechte kant. In Brussel is dat mobiliteit. Ons probleem is dat we van heel ver komen en dat Brussel een stad is van pendelaars. Gezien de cijfers ben ik er echter niet van overtuigd dat Europa hiervan een probleem zal maken."

"Er zijn twee opties om het verkeer terug te dringen: lage emissiezones waarin we het autoverkeer proberen te weren, en stadstol. Ik ben voorstander van stadstol, maar ik ben ook realistisch: er is geen meerderheid voor in de Brusselse regering. Dus moeten we aan rekeningrijden denken, in overleg met de twee andere gewesten."

"De oorzaak van de slechte luchtkwaliteit in Brussel en ons land is ook dat diesel een populaire brandstof blijft. Dat moet federaal aangepakt worden. Als er op dat niveau geen stimulans is om milieuvriendelijkere auto's te promoten, dan kunnen wij daar niet veel aan doen."

"Wat we wél kunnen doen is er bijvoorbeeld voor zorgen dat de MIVB-bussen, dienstvoertuigen en taxi's milieuvriendelijker worden. Daarmee zijn we bezig. En laten we niet vergeten dat het aantal fietsers toch sterk gestegen is de laatste jaren. Bovendien dringen we er bij de NMBS ook op aan dat we een intra-Brussels expressnet van treinen hebben. Ik sta daarvoor in contact met het federale niveau. Om zo'n net concurrerend te maken moeten er veel meer treinen zijn, en niet om het halfuur of uur zoals nu."

Rekeningrijden in Brussel is allesbehalve een certitude. Minister-president Charles Picqué heeft vorig jaar een principe-akkoord gesloten met de twee andere gewesten. Er komt een wegenvignet, geen rekeningrijden.
Huytebroeck: "Klopt, maar dat akkoord voorziet wel in verschillende stappen. Eerst wordt rekeningrijden voor vrachtwagens ingevoerd, en later een wegenvignet, met als uiteindelijk doel rekeningrijden voor het autoverkeer in te voeren. Hierover loopt een studie. Het enige dat ik kan doen is druk uitoefenen vanuit mijn bevoegdheid door te zeggen dat boetes dreigen als Brussel niet snel maatregelen tegen de luchtvervuiling neemt (zie kaderstuk, CD/SVG). Ik herinner de regering daar regelmatig aan."

"Het autoverkeer is verantwoordelijk voor de uitstoot van te veel fijn stof, maar als het over broeikasgassen gaat, zijn de grootste verontreinigers nog altijd privégebouwen. Met aangepaste reglementering kunnen we daar wat aan doen. De verplichte energieprestatiecertificaten zijn daar een goed voorbeeld van. Wie zal nog een appartement huren of kopen dat nauwelijks geïsoleerd is? Verder moet elke nieuwbouw in Brussel vanaf 2015 beantwoorden aan de normen van passiefbouw."

Nu iets anders. Hoe ziet u de toekomst van de Nederlandstalige Brusselaar?
Huytebroeck: "Excuseer?"

Vorige week leek het erop dat de taalwetten in Brussel op de federale onderhandelingstafel lagen en dat de Nederlands-talige minderheid in Brussel het onderspit zou moeten delven.
Huytebroeck: "(fel) Ik heb van Nederlandstaligen in deze stad nooit gevonden dat zij een minderheid zijn en ik zal ze nooit als minderheid beschouwen. De geschiedenis van Brussel is tweetalig, en ik ben zelf een zeer Brussels product, met een Vlaams-Brusselse moeder en een Brusselse vader. Deze stad moet dus tweetalig blijven, en zeker in haar identiteit. Dat zijn onze wortels. Dat alles natuurlijk in een sterk gewest, want ik heb de tijd nog meegemaakt dat deze stad letterlijk werd afgebroken door het federale niveau, dus die noodzaak van een gewest is er wel. De laatste twintig jaar zijn de dingen globaal genomen vooruitgegaan, omdat de Brusselaars zelf het heft in handen hebben kunnen nemen. Laat me nu niet zeggen dat het overal goed gaat, want de uitdagingen - in de Maritiemwijk, om maar een voorbeeld te noemen - zijn enorm."

We begrijpen dus zeer goed dat de waarborgen voor de Vlamingen in het Brussels parlement en in de Brusselse regering niet ter discussie staan?
Huytebroeck: "Uiteraard niet, waarom?"

Omdat we merken dat in een discussie als die over de Havenlaan steeds het feit wordt benadrukt dat iemand als Brussels minister van Vervoer Brigitte Grouwels vooral Vlaams is, en dat ze niet legitiem is met enkele duizenden stemmen.
Huytebroeck: "De discussie over de Havenlaan is jammer genoeg in communautair vaarwater verzeild geraakt, dat klopt. En dat is spijtig, want het had evengoed een Franstalige minister kunnen zijn die op die plaats zat en die op dezelfde manier zijn of haar project had verdedigd. Ik ben een optimist, maar ik ben ongerust, durf ik eerlijk toegeven. Ongerust omdat ik merk dat er een scheiding in de geesten ontstaat. Totnogtoe kunnen we in de Brusselse regering alle communautaire conflicten afwenden. We moeten wel. Maar ik merk dat de Brusselse bevolking steeds zenuwachtiger lijkt te worden op communautair gebied. De sfeer is slecht, voel ik. Zelfs in tweetalige koppels heb ik al discussies opgemerkt. Maar op het Brusselse niveau wil ik vooral het Brusselse belang benadrukken, of dat nu Nederlands- of Franstalig is. Laten we er vooral voor zorgen dat het communautaire Brussel niet aantast."

De Brusselse regering heeft niet zo'n goede beurt gemaakt in het dossier over de Havenlaan.
Huytebroeck: "Dat is waar. Maar ik wil niet zeggen dat het de schuld van deze of gene is. Ik ontken ook niet dat ik tijdens de vorige legislatuur de plannen van de heraanleg van de Havenlaan mee heb goedgekeurd. Alleen heb ik op een bepaald moment willen zeggen - intern in de regering, en niet daarbuiten - dat het misschien niet zinloos is om het project te herdenken wanneer we weten dat het logistieke centrum Bilc niet aan de Havenlaan zou komen. Is er geen plaats meer voor platanen dan, vroeg ik me af? Op een bepaald moment is die discussie op de regeringstafel gekomen. Terzelfder tijd begon het actiecomité zich te roeren. Nu bevinden we ons in een juridische procedure, en de meerderheid in de Brusselse regering is van mening dat het beter zou zijn om nu een beslissing te nemen die het mogelijk maakt dat de plannen nog snel gewijzigd kunnen worden dan dat er een lange juridische strijd uitbreekt die geld gaat kosten en waarmee niemand echt tevreden zal zijn."