Brusselse politici na B-H-V: Verhuizen of blijven?

"Als B-H-V gesplitst wordt, dan verhuis ik naar Vlaams-Brabant," zei Annemie Neyts (Open VLD) ooit. Het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde ís nu gesplitst. Het einde van de Vlaams-Brusselse politicus met nationale ambities?

D e Vlaamse Brusselaars zijn in een weinig benijdenswaardige situatie beland nu het kiesarrondissement B-H-V gesplitst is. Een Vlaamse stem uitbrengen voor de federale verkiezingen heeft nog maar weinig zin: die stem gaat nagenoeg zeker verloren. Dat komt omdat er te weinig Nederlandstalige Brusselaars zijn om in het arrondissement Brussel een Nederlandstalig kamerzitje te halen.

Maar er zijn mogelijk nóg verliezers. Dat zijn de politici zelf. Het wordt bijzonder moeilijk om als Vlaams-Brussels politicus een nationale ministerpost te ambiëren. Niet alleen raakt hij of zij bijna onmogelijk verkozen in het federale parlement, hij of zij kan de nationale populariteit onmogelijk verzilveren met een mooi verkiezingsresultaat: in Brussel zijn er te weinig stemmen te rapen.

Het deed Open VLD-coryfee en voormalig federaal minister Annemie Neyts 25 jaar geleden al reageren dat als B-H-V gesplitst wordt, zij naar Vlaams Brabant zou verhuizen. Annemie Neyts is vandaag Europees parlementslid. Ze blijft bij haar standpunt, en "ik heb dat ook verschillende keren herhaald. Ik zei tegen mijn collega's uit Halle-Vilvoorde: 'Denk maar niet dat jullie van me af zijn. Ik verhuis.' Ik heb Halle-Vilvoorde altijd goed gekend; ik hou ook van de streek."
Ondertussen heeft Neyts haar hele carrière in Brussel-Halle-Vilvoorde doorgebracht. "De vraag stelt zich voor mij persoonlijk niet meer, ik zit aan mijn laatste mandaat."

Talentvolle jonge politici met federale ambities hebben volgens Neyts in Brussel maar twee mogelijkheden: "Ofwel verhuizen ze, ofwel trekken we opnieuw met tweetalige lijsten naar de kiezer en probeert de Vlaamse Brusselaar een verkiesbare plaats te krijgen op de lijst van de Franstalige zusterpartij." Een Vlaamse eenheidslijst ziet Neyts niet zitten. "Die tijd is nu echt wel voorbij. De eenheidslijsten dateren van de jaren 1970. In die tijd hadden de Vlaamse partijen in Brussel lokaal nauwelijks structuren en was de communautaire sfeer niet te vergelijken met vandaag. De fase waarin de Vlamingen moesten opboksen tegen een dominant Vlaamsvijandig FDF, is gelukkig voorbij."

Uitweg
Net als Neyts heeft Bert Anciaux (SP.A) op federaal niveau een rol gespeeld. Hij was een tijdje minister; nu is hij senator.

Anciaux ziet het niet zo zwart in. "Natuurlijk zijn we in een moeilijke situatie beland, ik waarschuw hier al twintig jaar voor, maar ik heb er het volste vertrouwen in dat de Vlaamse politieke partijen genoeg zorg aan de dag zullen leggen voor de Vlaamse Brusselaars."

Anciaux gelooft dat er 'op de een of andere manier' toch nog een Vlaams-Brusselse vertegenwoordiging op federaal niveau mogelijk is. Dat kan door eenheidslijsten, door samenwerking met de Franstaligen of door coöptatie. Anciaux: "Ik heb zelf het wetsvoorstel ingediend voor de hervorming van de Senaat. In de afvaardiging vanuit de Vlaamse Gemeenschap kan zeker een Vlaamse Brusselaar zitten."

Ook over de nationale politieke carrière van Vlaamse Brusselaars maakt Anciaux zich niet al te veel zorgen. Volgens hem wordt het nationale niveau minder belangrijk, nu de deelstaten meer bevoegdheden krijgen. Brusselse politici kunnen tegelijk een mooie carrière opbouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. En wie toch federale ambities heeft: "Je hoeft niet per se verkozen te zijn in het federaal parlement om federaal minister te worden. Kijk maar naar Guy Vanhengel," zegt Anciaux.

Er is overigens nóg een uitweg. Brusselaars kunnen zich in heel België verkiesbaar stellen. Kandidaten hoeven niet te wonen in het arrondissement waar ze opkomen. Zo is de Leuvenaar Frank Vandenbroucke ooit kandidaat geweest in B-H-V.

Van Steven Vanackere wordt al een tijdje gefluisterd dat hij om electorale redenen Brussel zou verlaten. In Vlaams-Brabant, waar hij is opgegroeid, kan hij politiek veel meer wegen. Volgens sommigen verklaart dat waarom hij geen kandidaat is voor de gemeenteraadsverkiezingen in de Stad Brussel, waar hij woont.

Vanackere zelf maakt korte metten met de speculaties; hij beantwoordt de vraag of hij naar Vlaams-Brabant gaat verhuizen, met een kort en krachtig "Nee."