Burgemeester Cumps: ‘Gebouw in Heyvaertstraat niet bekend bij onze diensten’

De brand in de Heyvaertstraat begin deze week doet vragen rijzen over de strijd tegen huisjesmelkerij. Doet de gemeente Anderlecht wel genoeg? “Noch de gemeente noch het gewest is bevoegd om woningen op regelmatige basis te controleren”, zei burgemeester Fabrice Cumps donderdagavond op de gemeenteraad. Intussen blijft er onduidelijkheid over de omstandigheden van de brand en de conformiteit van het gebouw.

De gemeenteraad begon met een minuut stilte voor de slachtoffers van de woningbrand enkele dagen eerder. Maandagochtend rond 3.30 uur brak een brand uit in een appartementsgebouw in de Heyvaertstraat, vlakbij Abattoir. Daarbij kwamen drie mensen om het leven. Een dertigtal personen raakte gewond, vier van hen verkeren nog in kritieke toestand.

“Die brand toont aan wat het probleem is: overbevolkte appartementen en een gebrek aan aangepaste woningen”, zei gemeenteraadslid voor PVDA/PTB Giovanni Bordonaro. “Gaat het hier om een huisjesmelker en stond het gebouw bekend bij de gemeentediensten?”, vroeg hij. Ook Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) en Gilles Verstraeten (N-VA) hadden vragen voor burgemeester Fabrice Cumps (PS).

“Ik woon zelf in Kuregem en zie steeds meer gebouwen waar volgens het formaat van het gebouw teveel mensen samenwonen, gebouwen met meer brievenbussen dan dat er plaats is”, aldus Verstraeten. “In Kuregem is dat schering en inslag. Gewoon door naar de gevels te kijken, zie je dat daar miserie achter schuilt. Het gaat naar mijn inschatting vaak over huisjesmelkerij en daar wordt naar mijn aanvoelen te weinig tegen opgetreden.”

Overbevolking

Veel nieuwe elementen kon de burgemeester niet aan het licht brengen. Volgens een gemeentelijk document uit 2012 was het pand in de Heyvaertstraat officieel ingedeeld in elf appartementen, naast een handelsruimte op het gelijkvloers. Officieel woonden er 28 mensen in negen verschillende huishoudens. “Als je een huisjesmelker bekijkt als iemand die een gebouw zoveel mogelijk indeelt om zoveel mogelijk winst te maken, kan je hier a priori niet zeggen dat het om een huisjesmelker ging. Er waren zelfs minder huishoudens ingeschreven dan dat er wooneenheden waren”, legde Cumps uit.

“Over de grootte van de appartementen en de eventuele aanwezigheid van mensen die er niet waren ingeschreven, heb ik nog geen informatie. Maar afgaande op de grootte van het pand kunnen we vermoeden dat hier sprake was van overbevolking.” Cumps kon nog geen informatie delen over de brandveiligheid en de conformiteit van het gebouw. Dat wordt nog onderzocht. “Ik bevestig wel dat het gebouw niet bekend stond bij onze diensten”, aldus de burgemeester van Anderlecht.

'Gemeente noch Gewest bevoegd'

De woningbrand in de Heyvaertstraat doet alleszins vragen rijzen over de strijd tegen huisjesmelkerij. Daar moet de gemeente volgens Verstraeten een proactievere rol in spelen. Eerder deze week had Cumps al aangegeven dat de gemeente alleen optreedt in geval van klachten van huurders. “Na zo’n drama kan dat niet meer. We moeten in Anderlecht werk maken van het veilig maken van woningen. We moeten de woonkwaliteit van duizenden Anderlechtenaren verbeteren”, repliceerde Verstraeten.

Veel beweegruimte is er niet voor de gemeente, meent Cumps. “Noch de gemeente noch het gewest is bevoegd om woningen op regelmatige basis te controleren. Als de eigenaar zegt dat je niet naar binnen mag, kan je niets controleren, tenzij er een imminent gevaar is.” Cumps herhaalde dat de gemeente wel ageert in geval van een klacht door de huurder. “Minstens een of twee keer per week verklaar ik een woning onbewoonbaar, door onveilige elektriciteits- of gasinstallaties, of omwille van ongezonde leefomstandigheden door bijvoorbeeld schimmels.”

“De moeilijkheid wanneer we een woning onbewoonbaar verklaren is dan: wat doen we met de bewoners?”, ging Cumps verder. “Er zijn te weinig sociale woningen en telkens wanneer we dit doen betekent dit dat iemand voorsteekt op de wachtlijst.”

De Anderlechtse burgemeester erkent evenwel dat overbevolking en slechte huisvesting grote problemen zijn in zijn gemeente, vooral in Kuregem, en dat meer inspanningen nodig zijn. “Er is een multidisciplinaire aanpak nodig, met de dienst bevolking, de politie, de stedenbouwkundige diensten en het Gewest.”