Controles cumulregeling: gewest en gemeenten wijzen naar elkaar

Volgens Schaarbeeks burgemeester Clerfayt (DéFI) wordt er op gewestelijk niveau te weinig gedaan om de loonplafonds van mandatarissen te controleren. Het jaarlijkse rapport blijft steevast uit en de verslagen van gemeentesecretarissen worden er gewoon gearchiveerd, bevestigt ook de gewestelijke administratie. Minister-president Vervoort (PS) verwijst echter naar de gemeentesecretarissen, die instaan voor de controles. Hij zegt dat er daar geen problemen opduiken.

Een ordonnantie van 2006 moet voorzien in de transparantie van de lonen voor Brusselse mandatarissen. Die mogen, ook wanneer ze andere al dan niet openbare ambten bekleden en dus cumuleren, niet meer verdienen dan 150 procent van een federaal parlementslid. Volgens La Libre Belgique komt dat overeen met zo’n 143.000 euro per jaar.

Maar in hoeverre en op welk niveau wordt het naleven van die ordonnantie goed gecontroleerd? In eerste instantie zijn het de gemeentesecretarissen die moeten berekenen of de lonen van de mandatarissen van diens gemeente in orde zijn met de regelgeving, benadrukt het kabinet van minister-president Vervoort. “De ordonnantie biedt een zeer duidelijk overzicht van de plichten die de gemeentesecretarissen moeten vervullen. Zij staan in voor de controles en kunnen een sanctie krijgen wanneer ze in gebreke blijven.”

'Geen twijfel dat mandatarissen aan loonplafond ontsnappen'
Maar die gemeentesecretarissen hebben eigenlijk geen macht en moeten zich vooral beroepen op de verklaringen op eer van de mandatarissen, zegt Schaarbeeks burgemeester Bernard Clerfayt (DéFI) in La Libre. “Het lijdt geen twijfel dat tientallen mandatarissen aan het loonplafond ontsnappen”, zegt de burgemeester aan onze redactie.

Volgens Clerfayt is het dan ook aan het Gewest om een gedegen controle uit te voeren, zoals dat voorzien is in de ordonnantie. “Maar die blijft uit, of er is alvast geen transparantie.” Vivaqua, bijvoorbeeld, de intercommunale die instaat voor de drinkwatervoorziening, zou de mandaten en lonen niet vrijgeven. “Volgens de ordonnantie moet het Gewest ook jaarlijks een rapport opstellen. Dat is nog nooit gebeurd. De reden daarvoor? Een gebrek aan politieke moed en druk om de diensten van genoeg middelen te voorzien om effectieve controles uit te voeren.”

Archiveren
Dat het Gewest niet intensief controleert, blijkt ook uit de verklaringen van de secretaris-generaal van de gewestelijke overheidsdienst Brussel, Christian Lamouline. “We krijgen de lijsten van de gemeentesecretarissen, en kunnen daar wel wat basischecks op uitvoeren, maar we hebben zeker geen middelen om iets te onderzoeken. Het is eerder een werk van archiveren”, bevestigt hij aan onze redactie. Sterker nog: de ‘cel’ bestaat in realiteit uit één deeltijdse medewerker.

“Voorlopig behoort een degelijke controle niet tot ons takenpakket”, aldus Lamouline. Vervoort kondigde eind vorige week wel maatregelen aan voor een transparanter en efficiënter bestuur. “Als die er komen en het Gewest meer controles gaat uitvoeren, zullen we extra middelen moeten krijgen. Voorlopig is dat voor het ons opgelegde werk, dat heel miniem is, niet nodig.”

Hervorming van de ordonnantie
Gevraagd naar een reactie, laat het kabinet-Vervoort weten dat de secretaris-generaal nooit gewag heeft gemaakt van personeelsgebonden administratieve problemen bij de opvolging van de ordonnantie. Wel verwijst het naar de onduidelijkheid van de ordonnantie uit 2006, “waarin enkel verwezen wordt naar mandaten bij gewestelijke en paragemeentelijke "instellingen".

De minister-president zou al twee jaar lang meermaals in het Brussels Parlement gepleit hebben voor een hervorming, om de ordonnantie ook toe te kunnen passen op de gemeentelijke vzw's, gemeentebedrijven en intercommunales. Die hervorming zit vervat in de nieuwe maatregelen die de minister-president eind vorige week aankondigde.

'Publifin kan ook in Brussel gebeuren'
Maar ook Groen en Ecolo sluiten zich aan bij de kritiek op het Gewest en minister-president Vervoort. "Ondanks het feit dat de ordonnantie, die unaniem werd goedgekeurd, voorzag in een snelle uitvoering van de besluiten, is er 10 jaar later nog niets omgezet in concrete acties, en dat zonder dat er ooit daarvoor geldige redenen werden gegeven", klinkt het bij de Groen en Ecolo-fractievoorzitters Bruno De Lille en Zoë Genot.

Dat Vervoort recent beweerde dat “affaires als Publifin onmogelijk zijn in het Brussel” willen de Groenen dan ook niet horen. "Om een soortgelijk schandaal te vermijden ontbreekt het Brussel aan effectieve controlemechanismen. Het is ook spijtig dat er enkel maatregelen worden aangekondigd wanneer de context of de actualiteit de regering ertoe dwingt. Of die er dan ook daadwerkelijk komen, is nog een andere vraag."