De nieuwe hoofdstad volgens Voka

Met Brussel, een hoofdstedelijke metropool levert Voka-Comité Brussel een evenwichtige nota af. De tekst afdoen als een flamingant politiek pamflet, doet hem onrecht. Vooral het hoofdstuk over het federaal-Brusselse samenwerkingsverband Beliris springt in het oog.

'H allucinant' noemde minister-president Charles Picqué (PS) de nota van Voka-Comité Brussel. Dat de nota wrevel opwekt bij een Franstalige socialist, is niet meer dan normaal; Voka is tenslotte een Vlaamse werkgeversorganisatie. De kwalificatie hallucinant behoort dan ook tot de politieke retoriek. Voka-Comité Brussel wil naast het versterken van de Vlaamse aanwezigheid ook de hoofdstedelijke functie en de sociaal­economische metropool versterken: dat komt alle Brusselaars ten goede.

Toch moet gezegd dat niet alle voorstellen even haalbaar zijn. Een voorbeeld: Voka-Comité Brussel schrijft dat "zolang er geen overdracht van bevoegdheden is van de Brusselse gemeenten naar het Brussels Gewest, er ook op het niveau van de gemeenten een gegarandeerde Vlaamse vertegenwoordiging in het gemeentebestuur dient voorzien op basis van taalgesplitste lijsten." Laat het feit dat de Vlamingen weinig te zeggen hebben in de gemeenten, nu net een van de belangrijkste redenen zijn om de gemeentelijke autonomie te behouden.

Meer in het algemeen wil Voka-Comité Brussel dat de rol van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap in Brussel blijvend erkend wordt. Dat is geen revolutionair voorstel, maar een bevestiging van de toestand sinds 1989. Het is ook geen aanval op Brussel. Wel pleit Voka bijvoorbeeld voor taalversterkend onderwijs met taalbaden, onderwijs door native speakers, uitwisseling van leerkrachten en een deel van de lessen in de andere taal. Dat de taalwetgeving hiervoor eventjes tussen haakjes moet worden gezet, vindt Voka niet erg.

Voorts moeten de taalgesplitste lijsten bij de gewestverkiezingen behouden blijven; anders, aldus Voka-Comité Brussel, zijn de Vlamingen afhankelijk van de goodwill van de Franstaligen. Een zeer actueel aandachtspunt: de eis van tweetalige lijsten kaartte de PS aan bij koninklijk onderhandelaar Wouter Beke.

Hoofdstedelijke functie
Het belang dat Voka-Comité Brussel aan de hoofdstedelijke functie van Brussel hecht, staat buiten kijf. Voka wil in de Brusselse regering een minister die voltijds belast is met de hoofdstedelijke en internationale functie. Hij of zij moet een strategisch plan voor de promotie van de internationale functie opstellen, voert het plan uit en vertegenwoordigt het Gewest in de besprekingen met de federale overheid, de andere gewesten, de Europese Unie en de internationale instellingen (voor wat de uitvoering van het strategisch plan betreft). Een echt zwaargewicht, dus.

Hoe interessant dat idee ook moge zijn, politiek ligt de instantie aan wie de minister verantwoording moet afleggen - de zogenaamde samenwerkingscommissie -, veel gevoeliger. De bestaande samenwerkingscommissie tussen de federale overheid en het Brussels Gewest - Beliris - wordt uitgebreid met vertegenwoordigers van het Vlaams én het Waals Gewest, de Vlaamse én de Franse Gemeenschap. De Hoofdstedelijke Samenwerkingscommissie, zoals Beliris dan voortaan zou heten, neemt ook de EU-taskforce van de federale premier over. Naast de federale overheid moeten in de ogen van Voka ook het Waals en het Vlaams Gewest een financiële bijdrage leveren tot Beliris, dat ook moet kunnen rekenen op een deel van de opbrengst van de vennootschapsbelasting. De hoofdstedelijke rol van het Brussels Gewest moet met andere woorden versterkt worden.

De Hoofdstedelijke Samenwerkings­commissie moet ook de interregionale samenwerking in de Brusselse metropool (Brussel, Vlaamse en Waalse Rand) organiseren. En ook dat mag wat kosten. De Vlaamse en de Franse Gemeenschap dienen een vast percentage van hun inkomsten in Brussel te investeren. De Vlaamse Gemeenschap moet niet alleen bijdragen voor de Nederlandstalige Brusselaars, maar ook voor de pendelaars en een deel van de anderstaligen.

Inzake investeringen in het Nederlandstalig onderwijs is de doelstelling om een kwart van de leerlingen te bereiken. Voka-Comité Brussel koppelt hier wel een belangrijke voorwaarde aan: de nodige inspanningen dienen geleverd om het Nederlandstalige karakter, de toegankelijkheid voor Nederlandskundigen en de kwaliteit van het Nederlandstalig onderwijs te verzekeren.