De steile val van Ecolo

Het zijn benarde tijden voor Ecolo. De partij haalt in de peilingen nog amper tien procent van de stemmen in Brussel. Daarmee zou de regeringspartij een kleine helft van haar kiespubliek verliezen. ULB-politoloog Pascal Delwit: “Het regeerwerk van Ecolo komt niet genoeg uit de verf.”

H et valt niet zo op in de peilingen omdat Le Soir en La Libre de kiesintenties honderd dagen voor de verkiezingen vergelijken met de federale verkiezingen van 2010. En toen deed Ecolo het ook al niet goed meer.

Maar vergeleken met 2009, de vorige gewestelijke verkiezingen, zijn de peilingen voor Ecolo dramatisch. Met 18 procent van de stemmen was Ecolo toen een partij die ertoe deed. In de laatste peilingen houdt de regeringspartij nog amper 10 procent over. Ecolo belandt daarmee bij de kleine partijen als FDF en CDH.

Pasklare verklaringen hiervoor bestaan niet, zegt professor Pascal Delwit (ULB), “maar het is wel belangrijk te kijken naar de maanden die aan de verkiezingen van 2009 voorafgingen. Er was toen een hype rond de klimaatopwarming en rond de nieuwe politieke cultuur. Dat gaf Ecolo wind in de zeilen. Even later brak de economische crisis aan. Daarop kon Ecolo geen afdoende antwoord formuleren. Ecolo is een themapartij en slaagt er vandaag niet in om haar thema’s op de politieke agenda te zetten.”

Boven gewicht
De groene partij bokst vandaag met zestien zetels in het Brussels parlement dus boven haar natuurlijk gewicht. Als de peilingen uitkomen, dan zal ze in 2014 terugvallen op het stemmenaantal van voor 2009. Hoe pijnlijk dat ook is.

Toch blijft het opmerkelijk dat de twee andere regeringspartijen, PS en CDH, hun electoraat wel min of meer kunnen vasthouden, en Ecolo niet. Zowel minister Evelyne Huytebroeck als staatssecretaris Christos Doulkeridis hebben de afgelopen legislatuur hard gewerkt, maar voor Delwit kwam dat werk niet genoeg uit de verf: “Het is niet zo dat Doulkeridis kan uitpakken met massaal veel nieuwe woningen. En op vlak van leefmilieu moet Huytebroeck de slechte punten uitleggen die Brussel van Europa krijgt.”

Ecolo is, net als Groen, niet de partij die het moet hebben van de grote stemmenkanonnen. Toch kunnen politieke partijen vandaag moeilijk ontsnappen aan de wetmatigheden van de politieke marketing. Ook Ecolo niet. Doulkeridis wordt lijsttrekker. Delwit: “Echt bekend is hij niet. En het schort ook aan zijn herkenbaarheid. Een politicus draagt een pak, of een strik, of een opvallende bril. Maar Doulkeridis? Nu eens heeft hij een baard, dan weer geen.”

Ook bij de nummer twee van de gewestlijst heeft Delwit zijn vragen. Zoé Genot, huidig Kamerlid, moet de linkerzijde van Ecolo verleiden. Delwit: “Het is een typische partijpolitieke strategie om de verschillende flanken van het electoraat te bespelen. In dit geval moet Genot de Ecolo-kiezer bij de PVDA weghouden, maar Genot is in een te kleine kring bekend. Ik weet niet of de combinatie Doulkeridis-Genot de juiste is.”

Paniekvoetbal
De vraag rijst of Ecolo de koelbloedigheid kan bewaren. Het getouwtrek rond Isabelle Durant doet vermoeden van niet. Toen de Ecolo-militanten Philippe Lamberts verkozen boven Isabelle Durant als lijsttrekker voor het Europees Parlement, hoefde het niet meer voor die laatste. Ze kondigde aan alleen interesse te hebben in een Europees mandaat.

Verrassing alom dat Durant nu toch akkoord gaat om de gewestlijst te steunen. Daarmee wil Ecolo kennelijk CDH-boegbeeld Joëlle Milquet counteren die de gewestlijst trekt van de Franstalige christendemocraten. Omdat alle verkiesbare plaatsen op de Ecolo-lijst al bezet zijn, zal Durant ergens in het midden op de lijst gaan staan, op een onopvallende plaats.

Maar wie is de Ecolo-kiezer in Brussel dan? Voor Delwit volstaat het naar de zuidelijke en oostelijke gemeenten te kijken: Elsene, Watermaal-Bosvoorde, zelfs een deel van Ukkel en Vorst. Daar staat Ecolo het sterkst. Delwit: “Ecolo heeft een jong en hoogopgeleid publiek. Het zijn precies de gemeenten waar ook het FDF sterk staat. En daar schuilt meteen het gevaar. We zien een lijsttrekker als Didier Gosuin die iedereen aanspreekt. Hij is niet zo radicaal als Maingain, ervaren en actief rond dezelfde thema’s als de ecologisten: stedenbouw, milieu, etc. Gosuin kan Ecolo serieus pijn doen.”

Toch wil Delwit niet dramatiseren. “De politieke campagne is pas bepalend enkele weken voor de verkiezingen. Vandaag kennen we zelfs de lijstsamenstelling van de twee grootste partijen, PS en MR, nog niet. In die zin moeten de peilingen ook gerelativeerd worden.”

De coalitievorming na de verkiezingen van 25 mei wordt boeiend. Er zijn veel meer combinaties mogelijk dan in 2009. Dat heeft te maken met het uiteenvallen van het kartel MR-FDF, maar ook met de verwachte terugval van Ecolo, en zelfs met nieuwkomer PTB-GO. Grosso modo blijven er twee mogelijkheden over. Ofwel gaan MR en PS een coalitie aan - al lijkt daar vandaag minder enthousiasme voor dan vlak na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Ofwel sluit een van de twee grote partijen een coalitie met twee kleinere partijen. En dan is er keuze te over. SVG