Galle over Gordel: 'Het trouwe publiek verdient iets nieuws'

Op de eerste zondag van september pakken Bloso en de provincie Vlaams-Brabant vanaf volgend jaar uit met een nieuw Vlaams, sportief, familiaal en toeristisch evenement in de Rand. "Wij zijn het trouwe publiek na meer dan dertig jaar iets nieuws verschuldigd," zegt Bloso-topvrouw Carla Galle. Maar eerst gaat de klassieke Gordel nu zondag Nog 1 keer voluit! Die laatste editie moet een 'best of alle Gordels' worden. Maar dat was buiten Sint-Genesius-Rode gerekend. Het historische vertrek- en aankomstpunt in Rode moest op de valreep naar Alsemberg verhuizen.

D e gemeente Sint-Genesius-Rode bereikte geen consensus om het Gordeltrefpunt in te richten. Pas vorige vrijdag kwam er een alternatief uit de bus: het evenementenplein kon uitwijken naar Alsemberg.

Even terug in de tijd. In de nasleep van de Egmontpact-perikelen rond de staatshervorming (1977-'78) pakte faciliteitengemeente Rode in 1981 uit met een fietstocht van honderd kilometer rond Brussel, officieel om 'het karakter van de Vlaamse, groene Rand' in de kijker te zetten en te doen eerbiedigen.
Van politiek-symbolische 'bewustzijnsmanifestatie' groeide de Gordel - die in 1983 volledig werd overgenomen door Bloso - snel uit tot de grootste Vlaamse familiesportdag rond fietsen en wandelen, met ruim honderdduizend participanten in de zonnigste jaren. De vier Gordeltrefpunten (start- en aankomstplaatsen) Sint-Genesius-Rode, Dilbeek, Zaventem en Overijse vormden de kern voor achthonderd kilometer fiets- en mountainbiketochten, wandellussen, sprookjes- en erfgoedtochten en (muzikaal) entertainment. Een internationaal ongeziene combinatie van sport en vermaak en geëngageerde manifestatie rond cultureel-territoriale identiteitsbeleving. Gesjoemel met de bewegwijzering stuurde de wandelaars al eens een verkeerd bos in of deed hen zelfs op de pechstrook van de E411 in Hoeilaart belanden. Maar niets hield de Vlaming tegen om elke Gordel weer present te tekenen.

Sinds haar aanstelling in 1991 hield topambtenaar Carla Galle de Gordel drijvend. Ze vertelt: "In 31 jaar tijd hebben pakweg twee miljoen mensen één keer of vaker deelgenomen aan de Gordel. Daarmee is de Gordel een monument dat zijn gelijke niet kent. De herkomst van de deelnemers is als volgt: 46 procent komt uit Vlaams-Brabant, 20,5 procent uit Oost-Vlaanderen, 13 procent uit Antwerpen, 11 procent uit West-Vlaanderen, 6 procent uit Limburg en 2 procent uit Brussel, naast 1,5 procent anderen."

In mei meldde de burgemeester van Rode dat het Gordeltrefpunt daar niet kon worden ingericht; u kreeg het midden augustus nog eens expliciet te horen.
Carla Galle: "Op 14 augustus - dus veertien dagen voor de Gordel alstublieft - kreeg ik een brief van burgemeester Myriam Rolin (CDH; komt niet meer op bij de volgende verkiezingen, red.). Ze schrijft dat er geen probleem is om de Gordel door Rode te laten passeren, maar dat het schepencollege geen consensus heeft bereikt over het inrichten van het Gordeltrefpunt op het plein. Dat trefpunt is ons vertrek- en aankomstpunt, en de locatie voor het feestpodium voor K3 en andere gasten en de stands van alle partners. Dat was een dikke streep door onze rekening, en dat op veertien dagen voor het evenement. We hebben overleg gehad met de Vlaamse ministers Philippe Muyters van Sport en Geert Bourgeois, bevoegd voor de Rand, de gouverneur van Vlaams-Brabant en Bloso. Pas vorige vrijdag konden we de oplossing communiceren: we zullen het trefpunt 850 meter opschuiven, tot bij De Meent in Alsemberg."

Andermaal communautair gerommel, dus. Zit de Gordelklassieker daarmee definitief onder de vlag van de Vlaamse strijd?
Galle: "Alle voorgaande edities is er nooit een écht probleem geweest, al deed Rode vaak wat moeilijk. Maar dit is nooit gezien - de Gordel zat in zijn eindfase -, en het njet heeft zeker te maken met de komende gemeenteraadsverkiezingen. Als ik het Gordeltrefpunt niet in Rode kan inrichten, dan moet ik uitwijken naar een alternatief op het uitgestippelde parcours. Wat mij altijd heeft gestoord, is de partijpolitieke recuperatie op bepaalde ogenblikken, terwijl de Gordel alleen het 'Vlaamse karakter' wil onderstrepen. Mijn stelling blijft onveranderd: het succes van de Gordel - nu al 32 edities lang - ligt in de unieke mix. Er zijn gordelaars die uit 'Vlaamse overtuiging' komen, of omwille van het enorme sportieve aanbod, of omwille het familiaal-muzikale entertainmentgehalte - elke Vlaamse zichzelf respecterende artiest heeft al opgetreden op de Gordel. Iedereen heeft dus een of meer redenen om te gorde­len. Als het uitsluitend een politieke manifestatie was geweest, dan kwam er nooit zolang zoveel volk op af."

En toch stopt u op 2 september met de Gordel.
Galle: "Ook al vernieuwden we elk jaar, op het concept zelf kwam sleet. Wij zijn het trouwe publiek na meer dan dertig jaar iets nieuws verschuldigd. Daarom brengt Bloso vanaf zondag 1 september 2013 iets anders."

"Wat blijft, zijn de Rand als locatie, de datum - de eerste zondag van september -, de promotie van de Vlaamse groene Rand in heel Vlaanderen en, wat Bloso betreft, het wandelen en fietsen. Wat verandert er? Een stevig partnerschap met andere diensten van de provincie Vlaams-Brabant, in de eerste plaats met Toerisme, naast de provinciale dienst Sport en Radio 2, die de muziek blijft invullen. De toeristische dimensie, dus meer dan erfgoed alleen, zal door Vlaams-Brabant serieus moeten worden ingevuld. We willen ook een grotere actieve inbreng van de vzw De Rand en haar lokale gemeenschapscentra. De 100 kilometertocht - dé Gordelklassieker van 1981 - willen we zo mogelijk op een nieuw parcours organiseren. En als sportieve uitvalsbasis kiezen we voor ons eigen Bloso-domein in Hofstade, hopelijk aangevuld met het provinciaal domein van Huizingen. Kortom, los van de politiek, die ups and downs kende in aandacht voor de Vlaamse Rand, blijft Bloso als enige al 32 jaar lang bewustmaking voeren rond de Vlaamse groene Rand. Het wordt dus geen restauratie van de Gordel, maar een nieuw evenement met nieuwe dimensies."