Karl Vanlouwe, flamingant in Brussel: een gesprek

Het zijn onzekere tijden voor de N-VA. Over enkele weken moet er een federale regering staan, en het is helemaal niet zeker dat de partij erbij zal zijn. De N-VA heeft ook een afdeling in Brussel. Met een voorzitter die zijn hart aan de hoofdstad heeft verpand. Aan de Vlaamse hoofdstad, dat spreekt.

Karl Vanlouwe (37) stond als advocaat onder meer mee aan de wieg van het arrest van het Grondwettelijk Hof dat de politiebenoemingen in Brussel van vorig jaar onwettelijk heeft verklaard. Hij verdedigt ook burgers die weigeren te zetelen in het stembureau zolang Brussel-Halle-Vilvoorde niet is gesplitst. En hij is kabinetsmedewerker bij minister van Toerisme en Media Geert Bourgeois (N-VA).

Vanlouwe kwam als kind al vroeg in contact met het Vlaamsnationalisme. Zijn vader was lid van het IJzerbedevaartcomité. Karl Vanlouwe zette, na zijn engagement in het Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond of KVHV, een stap in de partijpolitiek, eerst bij de Volksunie, nu dus bij de N-VA. Geen bijzonder parcours voor een volksnationalist. Maar dat hij in Brussel is komen wonen, maakt dat misschien wél bijzonder? "Ik ben echt van de stad gaan houden. Dat was enigszins anders in het eerste jaar dat ik met mijn vrouw in Brussel ben komen wonen. Toen gingen we elk weekend zo snel mogelijk naar West-Vlaanderen. Nu gebeurt dat nog, maar uitzonderlijk. Mijn vrouw zingt in het koor in Sint-Agatha-Berchem, ik zit er in het bestuur. Nu zijn het de ouders die naar hier komen. Ik ben met mijn moeder naar de Marollen geweest, naar (eetcafé) 't Warm Water. Mensen kennen de Marollen van de VRT-serie Het leven zoals het is. Zulke programma's zijn schitterend om Vlamingen een dagje naar Brussel te lokken."

"Neen, ik houd echt van de stad, al krijg ik weleens reacties van ongeloof als ik vertel dat ik van de kust afkomstig ben. Ik ga wel uitwaaien aan de zee, hoor. Om dan tot het besef te komen dat ik toch meer een stadsmens ben."

En hoe vergaat het leven u, als politiek geëngageerd volksnationalist in Brussel?
Karl Vanlouwe: "Er is altijd een prominente flamingante strekking in Brussel geweest. Denk maar aan de familie Anciaux. En ook vandaag is er nog een kern van heel Vlaamsgezinde Brusselaars. Die zeggen niet: 'We moeten Brussel vervlaamsen', of 'heroveren'. Ze zeggen ook niet: 'Brussel is van ons', maar wel: 'Er moeten gelijke rechten zijn voor de Nederlandstaligen en respect voor de Nederlandstaligen.'"

Betekent dat dat u altijd en overal Nederlands spreekt?
Vanlouwe: "Klopt. Daar sta ik op. In openbare diensten spreek ik Nederlands. Als ik voel dat de persoon moedwillig geen Nederlands praat, dan zal ik die daarop wijzen. En als me dat in een winkel gebeurt, dan is die winkel een klant kwijt. Ik noem dat: mensen die besmet zijn met het FDF-virus. Maar voor wie duidelijk moeite doet, leg ik geduld aan de dag. Mijn houding lokt weleens negatieve reacties uit, maar doorgaans lukt het wel. Zeker in Ganshoren, waar ik woon."

Maar dan loopt u wel het risico dat u niet krijgt wat u wilt.
Vanlouwe: "Als ik als advocaat in het gemeentehuis niet in het Nederlands bediend word, dan ergert me dat mateloos. Ik blijf erop staan dat ze me in het Nederlands te woord staan. Als het nog niet lukt, zeg ik in het Frans dat ze geacht zijn tweetalig te zijn in Brussel... En op het einde voeg ik er soms in het Nederlands aan toe dat het document dat ik nodig heb, in het Frans mag worden opgesteld als dat toevallig nodig is voor de Franstalige rechtszaak waarin ik pleit (lacht)."

Wat is het plan van de N-VA voor Brussel?
Vanlouwe: "Er is een werkgroep Brussel die het partijprogramma verfijnt. Dat wil meteen ook zeggen dat er verschillende visies bestaan. Er is er één die zegt: laat Vlaams en Brussels Gewest samengaan en maak een Franstalige gemeenschap voor Brussel. Een andere zegt: het Brussels Gewest heeft niet aangetoond dat het succesvol is. Laat daarom Brussel als hoofdstedelijk gewest besturen door de Franse én de Vlaamse Gemeenschap samen."

Er is ook een visie in de Vlaamse beweging waar u het niet over heeft en die zegt: "Laat Brussel vallen."
Vanlouwe: "Die zul je binnen de N-VA niet vinden."

Ook niet bij uw voorzitter Bart De Wever?
Vanlouwe: "Dat is verkeerd geïnterpreteerd in de kranten. De Wever heeft in Le Monde nooit gezegd: 'Laat Brussel vallen.' Hij heeft gezegd dat Brussel aan Vlaanderen noch aan de Franse Gemeenschap toebehoort en dat het door Vlaanderen, de Franse Gemeenschap én Europa bestuurd zou moeten worden. Kijk naar Washington. Het was de hoofdstad van de staat Maryland. Het is eruit gelicht en kreeg een afzonderlijk statuut. Zoiets moet ook voor Brussel denkbaar zijn."

In dat model hebben de Brusselaars zelf geen inspraak in het bestuur van hun stad.
Vanlouwe: "Toch wel, als onderdeel van een van de beide gemeenschappen. Ik weet dat het model nog niet ten volle is uitgewerkt, maar de gemeenschapskeuze, waarover ook minister Steven Vanackere (CD&V) spreekt, maakt mogelijk dat Brusselaars zich aansluiten bij deze of gene gemeenschap."

Maar het is toch zo dat het bestaan van Brussel de Vlaamse onafhankelijkheid gecompliceerder maakt?
Vanlouwe: "Moeten we dan zeggen: 'Brussel is goed bezig'? Neen toch. De werkloosheid is torenhoog, er is verpaupering en het is er alleen maar op achteruitgegaan sinds het Gewest bestaat. Vlaanderen en Wallonië zijn er in die tijd wel op vooruitgegaan. We hebben op de koop toe nog eens het debacle gehad met de geluidsnormen voor de luchthaven, waarin het Brussels Gewest een grote verantwoordelijkheid draagt. Ik denk dus dat Brussel méér in zijn mars heeft, maar dat het Brussels Gewest als model niet werkt. Er zijn nieuwe structuren nodig voor Brussel, structuren die eenvoudig en transparant zijn. En ik ben niet de enige die dat zegt."

Lijst Dedecker zegt het ook...
Vanlouwe: "Misschien hebben ze dat van ons overgenomen? Ik ben blij dat ze ook voorstander zijn van de fusie van de negentien Brusselse gemeenten. Maar ik denk dat Lijst Dedecker zijn programma weleens aanpast aan de toehoorders. Als Jean-Marie Dedecker voor bedrijfsleiders spreekt, dan zal hij een heel liberaal discours voeren, op een andere plek zal hij een Vlaamse-onafhankelijkheidsspeech afsteken. Lijst Dedecker is een samenraapsel van malcontenten. We zien Monique Moens uit het Vlaams Belang, Stef Goris uit Open VLD, Mimount Bousakla uit de SP.A. Ik denk dat de N-VA beginselvaster is."

Het kartel CD&V/N-VA zal misschien wel blijven bestaan na Pasen, maar deelnemen aan de regering wordt moeilijk.
Vanlouwe: "Het kartel heeft in juni overtuigend gewonnen. Het was lang geleden dat een lijst nog dertig zetels in het parlement had. De Vlaamse kiezers hebben duidelijk voor een staatshervorming gekozen, voor meer Vlaanderen. We hebben de resoluties van het Vlaams parlement op tafel gelegd. De Franstaligen hebben, zoals bekend, 'Non' gezegd. Tegelijk werden de voorstellen door hen gepareerd met de uitbreiding en de herfinanciering van Brussel. Een uitbreiding, daar zijn we natuurlijk tegen. We zijn wel voor goede samenwerking tussen de gewesten. En wat de herfinanciering betreft: er vloeit al veel geld naar Brussel, via Beliris, via de financieringswet. We zeggen daarom dat er een kosten-batenanalyse moet worden opgemaakt. Neem nu het openluchtzwembad dat Pascal Smet hier wil. Is het noodzakelijk dat er zoveel geld naartoe gaat als er zoveel andere problemen zijn?"
"Dus ja, er mag eventueel extra geld naar Brussel vloeien, maar het moet doelmatig worden gebruikt."

De eclatante overwinning van juni vorig jaar heeft nog niet echt gerendeerd.
Vanlouwe: "We leven met twee democratieën naast elkaar. Natuurlijk is het dan moeilijk om een regering te vormen. Als Frankrijk en Duitsland één regering zouden moeten vormen, dan zou dat ook niet makkelijk gaan. Bij de stemming over de kieskring B-H-V krijgt men te horen: de meerderheid legt haar wil op aan de minderheid. Nog een geluk. Ik vind het erger als een minderheid haar wil oplegt aan een meerderheid."

Kan dit verhaal aanslaan bij Vlamingen in Brussel? Die liggen niet wakker van het communautaire gekibbel.
Vanlouwe: "Misschien niet, maar ze willen wel een beter bestuur. Als Vlaanderen onafhankelijk wordt met een goede oplossing voor Brussel, zullen ze er dan nog tegen zijn?"

U haalt gelijk voor rechtbanken, maar op het terrein gaat het van kwaad naar erger.
Vanlouwe: "Het zal ons niet weerhouden die rechtsmiddelen te blijven aanwenden. We willen dat de taalwetten gemoderniseerd worden. Dat ze beter afdwingbaar worden gemaakt. Een schending van de taalwet mag niet ongestraft blijven."

Wat gaat er door u heen als u langs het koninklijk paleis fietst?
Vanlouwe: "Een mooi gebouw, een mooi museum van de dynastie, maar het koningshuis vind ik een achterhaalde instelling."

In 2004 vormde N-VA ook al een kartel met CD&V in Brussel. Wat is daar nog van over?
Vanlouwe: "Er zijn goede contacten met staatssecretaris Brigitte Grouwels (CD&V) en enkele parlementsleden en schepenen."

Komt er in 2009 opnieuw een kartel in Brussel?
Vanlouwe: "Dat zal afhangen van wat de komende weken brengen. We hebben meer Vlaanderen beloofd aan de kiezer, we zullen zien hoe onze kartelpartner die belofte honoreert."