Liberalen over stadsplanning: 'Inzetten op innovatie'

Met het boek 'Vitale steden' is er een derde telg in de 'Stadslucht maakt vrij'-reeks van Vlaamse volksvertegenwoordigers Sven Gatz (Open VLD) en Sas Van Rouveroij (Open VLD), en Antwerps ondernemer Christian Leysen.

De combinatie innovatie en steden is de rode draad die deze keer door het boek loopt. En daar mag intellectueel, en vooral liberaal Vlaanderen zijn licht op laten schijnen. Vitale steden bestaat immers uit bijdragen van allerlei spelers, van politici tot academici, en heeft als doel een liberale visie op de stad en op stedelijk beleid te ontwikkelen.

Het boek bestaat uit drie grote delen. In het eerste deel is het thema 'stedelijkheid en innovatie'. Daarin krijgen we een blik op bijvoorbeeld het Europese stedenbeleid, dat langzaam maar zeker vorm begint aan te nemen. Er gaat ook veel aandacht naar de ideeën van de Amerikaanse urbanist Richard Florida, als mogelijke aanzet tot meer innovatie binnen de stad. Florida stelt dat steden moeten inzetten op het aantrekken van wat hij "the creative class" noemt: jonge, hoogopgeleide creatievelingen die de stad een nieuw elan kunnen bezorgen. Florida heeft met die theorie al veel bijval geoogst, maar ook kritiek. Zo betogen sommigen dat het aantrekken van die creatieve klasse als redmiddel voor een stad voorbijgaat aan simpele gegevens uit de economie, zoals de belastingsdruk.

Deel twee, over innovatie en ondernemen, bestaat grotendeels uit een aantal gesprekken die Gentenaar Sas Van Rouveroij voerde met een aantal Vlaamse ondernemers en wetenschappers over hun ervaringen. Hij besteedt ook aandacht aan de tanende macht van politieke partijen op lokaal niveau, een gevolg van de schipperende kiezer, wat volgens hem ook de huidige ideologische onvastheid van die partijen verklaart. Ten slotte wordt er in dit deel ook een lans gebroken voor groene innovatie en het gebruik van biobrandstoffen.

Logistiek en mobiliteit komen uitgebreid aan bod in deel drie. Professor Willy Winkelmans houdt daarin een opmerkelijk pleidooi voor ondergronds transport als oplossing voor het stedelijke mobiliteitsprobleem. Er wordt ook veelvuldig verwezen naar de Antwerpse Oosterweelverbinding, volgens Peter Verhaeghe van actiegroep Straten-Generaal vooral de manier waarop het mobiliteitsvraag niet moet aangepakt worden. Joost Germis van Voka bekijkt dan weer het Brusselse Irisplan en ziet een groot aantal positieve punten, maar waarschuwt voor de lange loopduur en het wegebben van het politieke draagvlak voor het plan.

Het laatste deel neemt het thema 'innovatie in stadsplanning en -ontwikkeling' voor zijn rekening. Sven Gatz grijpt die aan om enkele voorstellen voor Brussel op tafel te leggen. Ten eerste: meer architecturale durf; het laatste grote project in de stad (het Atomium) dateert al van meer dan vijftig jaar geleden. Ten tweede: meer groen, bijvoorbeeld door het openstellen van een deel van het Park van Laken. Ook vraagt hij de ontwikkeling van een 'derde ring', die de boulevards tussen de kleine en grote ring met elkaar verbindt.

Voor wie graag nadenkt over de stad biedt Vitale steden een waaier aan meningen, vooral vanuit een liberale invalshoek. Wie graag eens buiten de gewestgrenzen komt, kan op donderdag 11 februari naar een debat met de schrijvers. Afspraak op 17.30 uur in de Domzaal van de Gentse Vooruit.