Maron wil voorlopig geen klimaatplan indienen, tenzij Vlaanderen borg staat

Brussels minister van Klimaat Alain Maron (Ecolo) wil voorlopig het Belgisch energie- en klimaatplan niet indienen bij de Europese Commissie indien Vlaanderen zijn klimaatinspanning niet verhoogt of zich financieel borg stelt. Dat werd maandag vernomen bij Vlaams minister van Leefmilieu Zuhal Demir (N-VA), nadat de verschillende bevoegde ministers daarover eerder op de dag rond de tafel zaten.

De Europese lidstaten moeten tegen het einde van deze maand een geactualiseerde versie indienen van hun energie- en klimaatplannen voor de periode van 2021 tot 2030 over de manier waarop ze de CO2-uitstoot willen terugdringen. Europa mikt op een daling met 55 procent van de uitstoot. Voor België komt dat neer op een daling met 47 procent.

Het ziet er echter naar uit dat België die doelstelling niet zal halen. Het is al langer geweten dat Vlaanderen niet verder wil gaan dan een daling met 40 procent. Tijdens een overleg tussen de verschillende bevoegde ministers maandagnamiddag heeft minister Demir dat standpunt ook bevestigd.

'Vlaanderen moet ambitite bijschroeven'

Daarom kondigde Brussels minister Maron, die de vergadering voorzat, aan dat hij het voorstel voorlopig niet zal indienen, tenzij Vlaanderen zijn ambitie bijschroeft - de kans daarop is zowat onbestaande - of zich financieel borg stelt. Bij dat laatste spelen wellicht de financiële gevolgen mee voor het niet halen van de doelstelling. Intussen wil Maron werkgroepen aan de slag zetten.

Op het kabinet Demir valt echter te horen dat het nog maar om een ontwerp gaat, waarop dan per land aanbevelingen volgen en waarna pas in juni volgend jaar een definitief plan moet volgen. Haar voorstel hield in die tekst al in te dienen, met een verantwoording dat er nog intern overleg moet plaatsvinden over de kloof, maar die piste werd afgewezen.

"Dat de andere regeringen er een ander standpunt op nahouden, is geen enkel probleem. Maar dat ze vandaag weigerden het Vlaamse klimaatplan te aanvaarden en het mes op de keel zetten van de Vlaamse democratie, is ongezien. Vlaanderen gaat voluit voor -40 procent tegen 2030, maar we gaan inderdaad het Ecolo-programma niet uitvoeren", aldus Demir.

'Versnelling ingezet'

In een reactie benadrukt federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) dat ambitieuze plannen neerkomen op lagere energiefacturen nu en in de toekomst, gezondere lucht en minder CO2-uitstoot. Het federaal beleid heeft op alle domeinen de versnelling ingezet om doelstelling van -47 procent tegen 2030 te halen, dat betekent 25 megaton aan extra emissies vermijden, luidt het.

Ze wijst op de verschillende maatregelen die genomen zijn om die doelstelling te halen, zoals de uitbreiding van het windmolenpark op zee, het allereerste energie-eiland, een groene waterstofstrategie en leidingennetwerk en verschillende btw-verlagingen. De minister heeft twee weken geleden de Europese hernieuwbare energierichtlijn goedgekeurd. Daardoor kunnen de regio's hernieuwbare energieprojecten versneld uitvoeren dankzij versnelde vergunningsregels.

Het is in elk geval afwachten welke de gevolgen zijn van het niet halen van de doelstellingen. De kans bestaat dat die kloof op de ene of andere manier moet worden gecompenseerd. "Als er een factuur volgt, is dat omdat federaal dom meegaat in onhaalbare doelstellingen, zonder de steun van de grootste deelstaat", vindt Demir.

Hulp van federale regering

Minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) heeft maandag in de Kamer gezegd dat de federale regering de deelstaten zal bijstaan om hun klimaatdoelstellingen te halen, maar niet gaat betalen voor de aankoop van uitstootquota om het gebrek aan inspanningen van de Vlaamse regering te compenseren.

In het kader van de Europese klimaatdoelstellingen moet België de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 47 procent indijken in sectoren als het transport en de bouw. In de huidige stand van de onderhandelingen zou het land echter maar op 42,6 procent uitkomen. "Het verschil is groot en is nog nooit zo groot geweest", zo onderstreepte Khattabi in antwoord op vragen van Séverine de Laveleye, Kim Buyst (Ecolo-Groen) en Kurt Ravyts (Vlaams Belang). Khattabi wees erop dat Maron sinds zijn aantreden herhaaldelijk vergaderingen belegt.

"Vlaanderen heeft de politiek van de lege stoel verkozen, tot maandag", zo voegde ze toe. Volgens de beschikbare informatie vindt de Vlaamse regering dat België in een vorm van intra-Belgische solidariteit moet betalen voor de CO2-uitstootrechten die het verschil moeten dichten tussen de doelstelling en de geleverde inspanningen, zo'n 13 miljoen ton CO2. De kostprijs zou kunnen oplopen tot één miljard euro. "De federale regering is beschikbaar om de Gewesten maximaal te begeleiden", aldus Khattabi, maar "het federale niveau gaat niet in de buidel tasten om de Vlaamse tekortkoming te compenseren"