Nieuwe Brusselse bevoegdheden: veiligheid

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest krijgt er vanaf 1 juli een pak nieuwe bevoegdheden bij op het gebied van Veiligheid. Meer dan ooit zal Brussel eigen accenten kunnen leggen. Maar of de hoofdstad die ook ten volle zal benutten?

Het was een klein zinnetje in Le Soir van begin april, toen Jean-Marc Meilleur aantrad als Procureur des Konings van het gerechtelijke arrondissement Brussel. De Franstalige krant merkte toen op dat Meilleurs arrondissement overeenkomt met een heel gewest, en dat zulks een primeur is in België. Meilleur beloofde extra mankracht om het openbare ministerie te bevolken. Dat is ook nodig, gezien de alarmerend hoge seponeringsgraad van het Brusselse parket. Tachtig procent van alle (geweld)delicten wordt in deze stad zonder gevolg geklasseerd. Meilleur beloofde dat aantal terug te voeren tot zestig, een aanvaardbaar niveau van een kleine provinciestad. Als we de logica van Le Soir doortrekken, dan kunnen we ook stellen dat Brussel na de splitsing van het gerechtelijke arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde volwaardig bevoegd is om een eigen gerechtelijk beleid te voeren. Althans, dat is wat Meilleur de burger ipso facto belooft.

Maar niet alleen op justitieel vlak wordt het Brussels Gewest een volwaardig gewest. Na de zesde staatshervorming werd ook beslist dat het stadsgewest er een aantal belangrijke veiligheidsbevoegdheden bij krijgt. Die bevoegdheden gaan in op 1 juli van dit jaar. De Brusselse minister-president krijgt dan immers een aantal bevoegdheden toevertrouwd die momenteel nog behoren tot het takenpakket van de gouverneur van Brussel.

Concreet zal de nieuwe minister-president verantwoordelijk zijn voor ordehandhaving, de coördinatie van het veiligheidsbeleid en het opvolgen en registreren van de criminaliteit. “Eigenlijk kunnen we spreken van een zachte evolutie richting een fusie van de politiezones,” zegt VSOA-vakbondsafgevaardigde Kris Verstraeten van de politiezone West daarover. Een goede zaak? “Ja, maar het gewest wordt ook verantwoordelijk voor de aanwerving van lokaal politiepersoneel. Men wil een beleid uitwerken om buurtgebondenheid te creëren in de Brusselse politiezones. Mijn vrees is dat men de normen zal verlagen, gemeenschapswachten zal omvormen tot politieagenten of Brusselaars positief zal discrimineren bij aanwervingen. Ik hoef u niet te vertellen dat een groot deel van de Brusselse werkzoekenden laaggeschoold is. Nu al bedraagt het slaagpercentage aan de politieschool nauwelijks 15 procent.”

Niet alleen de minister-president krijgt extra veiligheidstaken toebedeeld. Er komt ook een ‘hoge gewestelijke ambtenaar’. Die zal als taak hebben om alle politiereglementen van de politiezones te harmoniseren en moet de burgerlijke veiligheid in het gewest waarborgen bij rampen en noodtoestanden. Het is wel nog niet zeker of die hoge ambtenaar onder de minister van Binnenlandse Zaken of onder de Brusselse minister-president zal ressorteren. Veel hangt af van de volgende regering, vermits die definitief beslist over de taken van de ambtenaar. Namen voor de functies zijn ook nog niet gekend.

Laks preventiebeleid
Volgens het kabinet van Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) is er evenwel nog geen veiligheidsplan voor het Brussels Gewest opgesteld. Dat veiligheidsplan is een van de spilpunten van de nieuwe Brusselse bevoegdheden.

Belangrijk is dat Brussel zijn nieuwe bevoegdheden actief gaat uitoefenen en de juiste accenten weet te leggen. Kris Verstraeten geeft een voorbeeld: “Na de dood van MIVB-controleur Iliaz Tahiraj heeft de federale overheid massaal ingezet op agenten voor het openbaar vervoer. Maar eigenlijk liggen daar de prioriteiten niet. Die liggen bij de straatcriminaliteit en de drugshandel. Maar om die aan te pakken heb je een sluitend gerechtelijk beleid nodig. Te veel zaken worden geseponeerd, waardoor onze mensen gefrustreerd raken en jonge misdadigers geen voorbeeld gesteld krijgen.”

En dan zijn we opnieuw aanbeland bij Jean-Marc Meilleur en zijn beloftes. De Brusselse criminologe Els Enhus waarschuwde vorig jaar in deze krant nog voor de gevolgen voor een laks preventie- en veiligheidsbeleid. Over de schreef gaan wordt wel heel erg verleidelijk, zo klonk het.
Lokale politici die zich bij een incident afvragen of het wel in hun gemeente heeft plaatsgevonden, zouden moeten beseffen dat zo’n manier van denken niet strookt met de nieuw verworven bevoegdheden. Tenzij die nieuwe bevoegdheden façadisme zijn. En de politie louter een hefboom wordt om laaggeschoolden aan een job te helpen.