Nieuwe riolen zijn nodig maar peperduur

Het gemiddelde Brusselse huishouden moet vanaf dit jaar anderhalve euro meer per maand betalen voor zijn kraantjeswater. Een peulschil kan de verhoging met recht en reden worden genoemd, maar de MR-oppositie voorspelt jaarlijkse verhogingen en dat zorgt voor spanningen tussen de meerderheidspartijen PS en Ecolo. Ecolo-minister Evelyne Huytebroeck is bevoegd voor water, maar ze is niet verantwoordelijk voor de prijsverhoging. Dat is een beslissing van de Brusselse Intercommunale (BIWD) die vanaf dit jaar de versleten riolen moet vervangen. Toch kreeg Huytebroeck in het parlement de wind van voren.

De 1.500 kilometer hoofdstedelijke riolen bestrijken in vogelvlucht een afstand van Brussel tot Barcelona. Zowat één derde - 500 kilometer - is dringend aan vervanging toe. Een peperdure aangelegenheid, één meter riolen vervangen kost al gauw 3.000 euro. "In heel het land werden de riolen in de jaren tachtig van de vorige eeuw verwaarloosd", zegt directeur-generaal Marcel Leemans van de BIWD. Riolen gaan gemiddeld honderd jaar mee, dat betekent dat ieder jaar één procent van de riolen moet worden vervangen of hersteld en dat is in het verleden niet gebeurd, dat bewijzen de spectaculaire wegverzakkingen aan de Leuvensesteenweg in de herfst van vorig jaar.

De BIWD heeft alvast 900.000 euro uitgetrokken voor de vervanging ervan. Ook nog in Schaarbeek is de BIWD op dit ogenblik bezig met de vervanging van de riolen in de Navezstraat (3.100.000 euro), en dan wachten nog de Bloementuinlaan, eveneens in Schaarbeek, en de Ropsy-Chaudronstraat in Anderlecht.

Toch zijn het niet alleen de afvoerkanalen van de centrumgemeenten die versleten zijn, binnenkort wordt ook de ondergrond van de Driesstraat in Sint-Lambrechts-Woluwe aangepakt. En de overstromingen van vorige zomer hebben nog een aantal risicowijken op de kaart gezet.

Die 500 kilometer riolen - of de 300 kilometer meest dringende, dat moet binnenkort blijken - zullen volgens Leemans de komende vijftien tot twintig jaar aangepakt worden. Die spreiding is niet alleen financieel nodig, ook 'menselijk' is sneller vervangen niet haalbaar. De BIWD stelt een prioriteitenlijstje op.

Naast de kostprijs is er ook de schrik van buurtbewoners voor straten die wekenlang opgebroken liggen. De bestaande riolen verwijderen zal volgens Leemans hoogstuitzonderlijk moeten gebeuren, er zijn technieken op de markt die het 'kousprincipe' huldigen: in de bestaande worden nieuwe buizen in glasvezel geplaatst.

Politieke onrust
Veertien van de negentien gemeenten doen een beroep op de BIWD voor het onderhoud en de vervanging van riolen. Brussel, Sint-Pieters-Woluwe, Oudergem, Elsene en Ukkel hebben zich ingeschreven voor een beperkt aantal diensten, de waterprijs is in die vijf dan ook minder gestegen. De politieke onrust voor een klein bedrag van anderhalve euro per maand kan verbazen, maar er is meer. Wat als de BIWD noodgedwongen ieder jaar, twintig jaar lang, de prijs verhoogt? Ter vergelijking: de Brusselaar (0,43 euro per kubieke meter) draagt veel minder bij voor de riolen dan de Vlaming (van 1,34 tot 1,7 euro per kubieke meter) en de Waal (0,78 euro per kubieke meter). Ook heeft de BIWD een sociaal fonds van 600.000 euro per jaar om mensen met betalingsproblemen te helpen.

"De PS gaat ervoor zorgen dat het gewest de komende jaren geld voorziet voor de vervanging van de riolen", zegt parlementslid Olivia P'tito tot minister van Water en Energie Evelyne Huytebroeck. Ze herinnerde er Huytebroek op een niet mis te begrijpen toon aan dat het regeerakkoord stipuleert dat de kostprijs voor de vervanging van de riolen niet volledig op de consument of de gemeenten mag verhaald worden.

En hier knelt het schoentje: het is de BIWD, een intercommunale die de prijsverhoging heeft doorgevoerd, maar het is Huytebroeck die de lastige vragen krijgt. Vandaar de opgewonden reactie van Huytebroecks partijgenoot Yaron Pesztat in het parlement. P'tito zei in het parlement dat ze de prijsverhoging in de media had vernomen. Pesztat: "Zetelen er dan geen PS'ers in de raad van bestuur van de BIWD? U maakt me niet wijs dat u de prijsverhoging via de media heeft vernomen!"

Misschien moeten de BIWD en Huytebroeck hun communicatie op elkaar afstemmen. Als de regering herhaalt dat de waterprijs niet of niet-beduidend gaat stijgen en de consument krijgt een hogere factuur in de bus, dan is het normaal dat hij zich vragen stelt. Of zoals Marie-Paule Quix (SP.A-Spirit) het stelde: het deert de consument niet wie verantwoordelijk is voor de prijsstijging, hij moet meer betalen. Zelfs al is de prijsstijging, zoals René Coppens (VLD) stelde, behoorlijk klein. Discussie wordt zeker vervolgd.