‘Nieuwe vicegouverneur wordt dringend’

De meeste gemeenten, waaronder Anderlecht, misbruiken de regeling om ‘dienstdoende’ ambtenaren voor de rest van hun loopbaan partijpolitiek op sleutelposten te plaatsen zonder dat ze aan de wettelijke voorwaarden voldoen. Dat zegt Walter Vandenbossche (CD&V), eerste ondervoorzitter van het Brussels parlement en gemeenteraadslid in Anderlecht.

Het volgende taalrapport moet een exact beeld geven van de verhouding Nederlandstaligen-Franstaligen in de hogere echelons van de gemeentelijke administraties, zegt Walter Vandenbossche. Nu komen de 'dienstdoenden' er niet in voor, en dat geeft een vertekend beeld. Maar er is meer. Minister-president Charles Picqué (PS) moet een einde stellen aan de 'truc' met de dienstdoende ambtenaren: zij beantwoorden niet aan de wettelijke voorwaarden en hinderen ambtenaren die er wél aan voldoen in hun carrière. Vandenbossche: "In negen van de tien gevallen hebben de dienstdoenden geen taalbrevet, maar het kan ook gaan om een landmeter die de plaats van een ingenieur inneemt."

De boodschap die Vandenbossche brengt, is niet gemakkelijk, dat beseft hij ook, maar omdat er Nederlandstaligen én Franstaligen in hun carrière gefnuikt worden, heeft hij de hoop dat zijn boodschap uiteindelijk wel aankomt bij de Brusselse regering. De boodschap is ook maatschappelijk niet onbelangrijk: de taalwetgeving maakt deel uit van de 'Pax Belgica'.

Wat loopt er mis? Als een statutaire ambtenaar tijdelijk afwezig is - bijvoorbeeld door langdurige ziekte -, dan mag de gemeente, om de continuïteit van de dienst te verzekeren, zes maanden lang een vervanger aanduiden die niet aan de wettelijke voorwaarden voldoet. Die periode kan met maximaal zes maanden verlengd worden. "Dit is een uitzonderingsregel die zeer beperkend moet worden geïnterpreteerd en toegepast. De gemeente Anderlecht misbruikt de dienstdoende regeling om statutaire ambtenaren partijpolitiek op sleutelposten te plaatsen."

De 49 dienstdoenden die veel langer dan de wet het toelaat, op post blijven, hinderen 49 anderen die wel aan de voorwaarden voldoen. "De dienstdoenden worden de facto permanent," zegt Vandenbossche, die spreekt van politieke manipulatie, vooral - maar niet exclusief - ten nadele van de Vlamingen. Vandenbossche: "De gemeente Anderlecht laat mij weten dat de Nederlandstaligen met dertien tegen elf in de kaderfuncties oververtegenwoordigd zijn. Maar daar zijn de dienstdoenden niet bij geteld. Er zijn niet minder dan negen dienstdoenden, onder wie acht Franstaligen. De pariteit wordt dus helemaal niet gerespecteerd."

Ingefluisterd
Vandenbossche is al twee jaar met het dossier bezig, maar hij ving overal bot, bij minister-president Charles Picqué en bij de vorige vice­gouverneur, Hugo Nys. Een beroep doen op de huidige vicegouverneur ziet Vandenbossche niet zitten. Die huidige (waarnemende) vicegouverneur, de Franstalige Guy Clément, was adviseur van Nys toen die weigerde op Vandenbossches vraag in te gaan. "Een uitglijer, een interpretatie die ver afwijkt van de wettelijke bepaling," noemt Vandenbossche het negatieve advies dat Clément zijn voorganger influisterde.

De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) noemt de klacht van Vandenbossche wel ontvankelijk en gegrond. Dat sterkt Vandenbossche in zijn overtuiging dat de regeling met de dienstdoenden zoals de gemeente Anderlecht ze toepast, onwettig is. "De VCT stelt in alle duidelijkheid een overtreding van de taalwetgeving door de gemeente vast."

Vandenbossche: "Het statuut van dienstdoende heeft niet als finaliteit te ontsnappen aan de taalwetgeving. Minister-president Charles Picqué moet optreden; hij en de Brusselse regering moeten hoeder zijn van de rechten van de Franstalige én de Nederlandstalige Brusselaars." Zodra de nieuwe vicegouverneur er is (en nu er een regering is, is er geen reden om die benoeming nog langer uit te stellen), gaat Vandenbossche een overzicht vragen van de dienstdoende ambtenaren in de negentien gemeenten. "Ik krijg ook telefoontjes uit andere gemeenten van ambtenaren wier carrière gefnuikt wordt, ook Franstalige. Ik vermoed dat er vele honderden ambtenaren onterecht jaren aan een stuk dienstdoende zijn om partijpolitieke redenen."

Vandenbossche vraagt niet dat Picqué er met de grove borstel door gaat. Wel vraagt hij een schema om de verhouding Nederlands-/Franstalig recht te trekken. En wat moet er met de dienstdoenden gebeuren? Vandenbossche: "Zij keren terug naar hun oude - lagere - functie, óf ze halen hun taalbrevet."