Olivier de Clippele over de strijd van letters en cijfers in Brussel

Brussels parlementslid in de oppositie, schepen van Financiën en ook nog eens notaris. Olivier de Clippele (MR) houdt er een grondige kennis van belastingen, geld en recht op na. Zijn blik op de hoofdstad is niet die van de 'monopoliticus'. "Gewoon geld aan Brussel geven? Dieu sait à quoi ce sera utilisé."

Ooit, ergens aan het begin van de groezelige jaren 1980, kocht Olivier de Clippele een nachtclub in de Elsense Stassartbuurt. Een lege club, welteverstaan. Later wist hij de wildgroei aan nachtclubs in zijn buurt terug te dringen tot drie. "Dat was aanvaardbaar."

Zoals het Brussel betaamt, beginnen we graag lokaal.

Maakt u eens een foto van de gemeente Elsene.
Olivier de Clippele: "Elsene is de gemeente van de alleenstaanden, al is die groep de laatste tien jaar wel lichtjes afgenomen. Waarom wonen alleenstaanden graag in Elsene? Je gaat niet alleen in een villa in Ukkel wonen, je wilt tussen de mensen zitten. Vandaar het succes van onze gemeente. Elsene is ook een goeie mix van cultuur en erfgoed, met veel mooie lanen. En bovendien een zéér Franse gemeente: meer dan tien procent van de bevolking heeft de Franse nationaliteit, en dat aantal blijft stijgen. En, een pluspunt: het zijn rijke Fransen."

Die geen belastingen betalen.
De Clippele: "Jawel, aan de federale overheid, maar niet aan de gemeente. Roerende voorheffing - belasting op kapitaal - is nu eenmaal voor de staat, niet voor de gemeente. Ook andere Europeanen voelen zich meer en meer aangetrokken door Elsene, niet-Europeanen daarentegen steeds minder. Het aantal Belgen daalt ook licht."

U kent de gemeentefinanciën. Hebt u tips voor uw gewestelijke collega op Begroting Jean-Luc Vanraes (Open VLD)?
De Clippele: "Ten eerste: schaf de successierechten tussen echtgenoten en samenwonenden op de gezinswoning af. Twee: schaf de belastingschijven van 80 en 70 procent af, want die zijn te hoog. Ik zeg dat principieel, want op die manier blijft er van de successie bijna niets meer over."

"Drie: maak het mogelijk dat senioren levenslang dezelfde woning kunnen huren. De erfgenamen van eigenaars van dergelijke woningen kunnen genieten van verlaagde successierechten. Vier: ik zou willen dat de gemeentelijke belastingen alleen over de cijfers gaan, en dat de letters gewestelijk worden."

Dat moet u eens uitleggen, want dat klinkt moeilijk.
De Clippele: "Helemaal niet. De reglementen moeten gewestelijk zijn, en de gemeenten blijven autonoom en beslissen over de belastingvoet. Dus dezelfde belastingen voor alle Brusselse gemeenten, maar de gemeenten beslissen over de zwaarte ervan. Want de burger kan er niet meer aan uit, met negentien verschillende reglementen. Bovendien - en ik weet het, want ik ben schepen - veranderen de berekeningswijzigingen van gemeentelijke belastingen te snel."

U hebt dat voorstel nog niet ingediend in het Brussels parlement, vanuit de oppositie.
De Clippele: "Ik zou het kunnen doen om u te plezieren als u dat wilt (lacht) . Een bijkomende moeilijkheid is wel dat zo'n voorstel een tussenkomst van de federale wetgever vereist. Het Brussels Gewest bezit immers geen constitutieve autonomie, in tegenstelling tot de andere gewesten: het Brussels Gewest kan niet zomaar ingrijpen in de gemeentelijke autonomie. Let wel: ik ben een voorstander van negentien afzonderlijke gemeenten."

En ook van zes politiezones?
De Clippele: "Voor mij mag er een regionale zone zijn, maar dan wel met lokale zones, eventueel met een gemeentelijke invulling. Dat lijkt me democratischer."

De vraag is dan wie het hoogst in de hiërarchie komt te staan.
De Clippele: "Voor mij staat het Gewest dan hoger. Ik ben tenslotte ook voor een federaal evocatierecht: dat het federale parlement regionale wetgeving kan herroepen, en dat er een hiërarchie van de normen bestaat. De Vlamingen zijn daar niet voor. Maar mijn punt is dan: als je het wilt in Brussel, dan moet je het ook in België durven. Ik ben lid geweest van de Coudenberggroep (pro-Belgische denktank, red.) , ziet u."

Vindt u dat Brussel meer geld nodig heeft?
De Clippele: "Wat we vragen, is niet dat Brussel meer geld krijgt, maar dat er minder geld van Brussel wordt afgenomen. Brussel genereert goed twintig procent van het Belgisch bruto binnenlands product, maar krijgt maar negen procent van de inkomsten. Het merendeel van de Brusselse rijkdom verhuist naar Vlaanderen en Wallonië, en dan nog vooral naar Vlaanderen. Daarom zijn de Brusselaars niet bang voor het debat over de geldtransfers van Vlaanderen naar Brussel en Wallonië. Want wij weten hier maar al te goed dat als men daarover begint, een flink deel van het Brusselse geld daarheen vloeit."

"De vennootschapsbelasting bijvoorbeeld is federaal, terwijl je in Brussel de meeste vennootschappen per vierkante kilometer vindt. In Brussel zijn de inkomsten hoger, dus zal een dokter hier veel eerder geneigd zijn een eenpersoonsvennootschap op te richten dan in een ver dorp, omdat het inkomen hier hoger is. Een advocaat zal hier ook in een vennootschapsstructuur zetelen. Maar dat betekent ook dat er in het gewest geen belasting wordt betaald, want vennootschapsbelastingen worden, zoals ik daarnet zei, op het federale niveau geïnd. En dat is ons grote probleem."

Daartegenover staat dat het gemiddelde inkomen in Brussel almaar daalt, en dat er niet geïnvesteerd wordt in het aantrekken - en hier houden - van werkende mensen.
De Clippele: "De prijzen stijgen nochtans snel in Brussel; dat betekent dus dat er gegoede mensen komen wonen. Dat is een objectief gegeven. Maar, zoals ik al zei: ze beginnen dan te werken in vennootschappen, of ze betalen geen belastingen in het gewest, zoals de Fransen in Elsene. En zoals ik ook al zei: Brussel en, bij uitbreiding, alle grote steden zijn vennootschapsgericht."

"Ik ben daarentegen ook geen vragende partij om de vennootschapsbelastingen op gewestelijk niveau te innen. Dat zou crazy zijn, we moeten ophouden met dat soort flauwekul. We kunnen een gedeelte van de belastingen die de pendelaars betalen, aan het Gewest toevertrouwen, al is het maar om het openbaar vervoer te ondersteunen. Want pendelaars gebruiken het openbaar vervoer. Zonder hen dat te verwijten, want dat is normaal. Maar toch: er moet iets gebeuren. Men kan bijvoorbeeld tussenbeide komen voor elk bedrijfsticket voor het openbaar vervoer, want als men met onbestemde bedragen gaat werken, met transfers, Dieu sait à quoi ce sera utilisé."