Opinie - 'Iedereen zal moeten kiezen tussen Vlaams of Frans'

Lang had dr. Robrecht Vandermeulen, ondervoorzitter van het Vlaams Geneeskundigen Verbond (VGV), een cardiologiepraktijk in Jette. Namens het VGV schuift hij de politiek een defibrillator toe om het hart van de gezondheidszorg financieel kloppend te houden. Zijn voorstel houdt rekening met alle Brusselaars. [9 reacties]

Het Vlaams Geneeskundigen Verbond ijvert al jaren voor de volledige overheveling van het gezondheidsbeleid naar de Vlaamse en Franse Gemeenschap. De Bijzondere Wet tot Hervorming van de Instellingen van 8 augustus 1980 kende het gezondheidsbeleid in principe toe aan de gemeenschappen, maar met veel uitzonderingen.

Sindsdien zijn de gemeenschappen effectief bevoegd voor preventieve gezondheidszorg, gezondheidsopvoeding en thuiszorg. Hiermee kon Vlaanderen een efficiënt beleid uitbouwen, ook in Brussel.

Tegelijk werden hierdoor de nadelen van de versnippering van de bevoegdheden steeds duidelijker en groeide aan Vlaamse kant de vraag naar homogene bevoegdheden. De stelling dat je dat het best verwezenlijkt door het gezondheidsbeleid volledig over te hevelen naar de gemeenschappen, wordt in Vlaanderen steeds meer gehuldigd.

Het werd al gedeeltelijk geëist in de resoluties van het Vlaams parlement van 1999, die bijna unaniem door de Vlaamse partijen werden goedgekeurd. Het staat ook in de Octopusnota van 2008 en in het Vlaams regeer­akkoord van 2009. Een enquête van het weekblad De Huisarts in maart 2010 toonde aan dat 72,9 procent van de Vlaamse huisartsen gewonnen is voor de volledige overheveling van het gezondheidsbeleid naar de gemeenschappen en nog eens 15,1 procent voor een gedeeltelijke overheveling. De recente verkiezingsuitslag toont aan dat een meerderheid van de Vlamingen hun stem gaf aan partijen die die stelling huldigen.

Daarbij rijst dan altijd de vraag: "Wat met Brussel?" Sinds 1980 heeft de Vlaamse Gemeenschap beperkte bevoegdheden inzake gezondheidsbeleid, ook in Brussel. Dat gaf voor Brussel voordelen, en geen problemen: er werden Vlaamse instellingen uitgebouwd in Brussel, Vlaanderen betaalt, en alle Brusselaars hebben de vrije keuze.

Voor uitgebreidere bevoegdheden met een belangrijk budget zal een striktere regeling nodig zijn en zullen er keuzes gemaakt moeten worden. Er moet naar gestreefd worden om de vrije keuze van
de burgers zoveel mogelijk te be­waren, maar dan moet ook een regeling getroffen worden voor een eerlijke, evenwichtige financiering.

Wie zorgt voor de thuiszorg van de Brusselaars? Tot welke gemeenschap moet de Brusselaar zich wenden? Wie moet/mag in Brussel een zorgverzekering afsluiten met de Vlaamse Gemeenschap? En als er een vergelijkbare verzekering van de Franse Gemeenschap komt, moet de Brusselaar dan opnieuw betalen? Wie betaalt dán de zorgen als de Brusselaar zorg nodig heeft? Welke Brusselaar heeft recht op preventieve gezondheidszorgen die de Vlaamse Gemeenschap betaalt?

Brussel heeft tweemaal zoveel ziekenhuisbedden, cardiale centra, dokters en specialisten als de rest van België. De (Brusselse openbare) Irisziekenhuizen maken vijftig miljoen euro verlies per jaar, het Erasmusziekenhuis (academisch, ULB) 10 miljoen. Wie zal dat verder betalen? En door wie worden deze ziekenhuizen gecontroleerd? Het Universitair Ziekenhuis Brussel in Jette is monocommunautair Vlaams en wordt streng 'gevisiteerd' door de Vlaamse Gemeenschap. Maar wat met de bicommunautaire ziekenhuizen in Brussel? Hoe kunnen de gemeenschappen bepalen hoeveel voorzieningen en dure medische apparatuur voor Brussel nodig zijn als ze niet weten hoeveel 'Vlaamse' patiënten ze in Brussel moeten bedienen?

Oplossing
Het is duidelijk dat het uitoefenen van de volledige bevoegdheid inzake persoonsgebonden materies - en daar valt gezondheidszorg onder - door de Vlaamse en Franse Gemeenschap alleen kan werken als de Brusselaars en ook de Brusselse gezondheids- en welszijns­instellingen kiezen voor de ene of de andere gemeenschap, net zoals de burgers nu ook moeten kiezen voor een ziekenfonds. Zo weet elke gemeenschap voor hoeveel patiënten er voorzieningen gepland moeten worden en is zij verantwoordelijk voor de financiering.

Ook allochtonen zullen moeten kiezen voor de Vlaamse of de Franse Gemeenschap, net zoals ze nu probleemloos kiezen voor een Nederlandstalige of Franstalige school. Natuurlijk moeten ook de instellingen kiezen voor een gemeenschap, zodat het duidelijk is welke gemeenschap het toezicht heeft en tussenbeide moet komen bij structurele verliezen.

Met de bevoegdheden wordt dan ook een groot deel van de kosten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest overgeheveld naar de gemeenschappen. Het Gewest zal beter zijn verantwoordelijkheid kunnen opnemen voor de echte hoofdstedelijke functie en voor de grondgebonden materies, zoals mobiliteit, milieu, stedenbouw, huisvesting of politie. Met een duidelijke afbakening van homogene bevoegdheden en verantwoordelijkheden kan ook de financiering van de hoofdstedelijke functie op een doorzichtige en controleerbare manier geregeld worden.

door: Dr. Robrecht Vandermeulen, namens het Vlaams Geneeskundigen Verbond