Opinie: Vakantie-uittocht

Als ik vroeger aan de vooravond van de vakantie vliegtuigen zag opstijgen en koers zetten naar het zuiden, vroeg ik me altijd af welke vakantiebestemming de mensen in het toestel hadden. Spanje? De kust van Noord-Afrika? Of bevonden ze zich een dag later al ergens aan de hele andere kant van de wereld? Ik betrap mezelf erop dat als ik nu de vliegtuigen hoor overkomen - het geluid van het ene nog niet uitgestorven als het andere er alweer aankomt - ik me eerder zit af te vragen waarom al die mensen zo nodig met het vliegtuig met vakantie moeten. Kunnen ze geen trein nemen? Naar de Ardennen met vakantie gaan? Beseffen ze wel dat er anderen al die vliegtuigen boven hun kop krijgen?

door Anne Brumagne, hoofdredacteur van Brussel Deze Week

Wellicht overdrijf ik. Vroeger zat ik óók heel regelmatig in het vliegtuig, en vond ik het prettig om over mijn eigen buurt te vliegen. Dat ik nu nauwelijks nog de lucht in ga, heeft meer te maken met kleine kinderen dan met medelijden met wie het lawaai over zich heen krijgt. En bovendien woon ik op een plek waar het al bij al nog wel meevalt. De vliegtuigen hebben er al een zekere hoogte, ons huis staat niet te daveren en we hoeven niet te vrezen dat er pannen van het dak zullen vallen. Maar ik ben niet de enige natuurlijk.

Het vliegtuiglawaai beroert wel degelijk heel wat mensen, zowel in Brussel als in een ruime rand rond de stad. Er gaat geen dag voorbij of er komen op de redactie perscommuniqués binnen van moegetergde bewoners, lokale politici, actiecomités, politieke partijen. Het laatste was een open brief van het inwonerscomité van Haren aan de burgemeester van Brussel. Het comité vindt dat Brussel zich in de debatten veel te afzijdig houdt en veel meer zou moeten opkomen voor de bewoners van dit stukje hoofdstad. Ze vrezen dat, als de baan 25R de enige baan zou worden, het leven van de inwoners van Haren een hel zou worden. Want nu al, zo maken ze duidelijk, is de toestand vreselijk: dag en nacht scheren de vliegtuigen vlak boven de daken van de huizen. En Haren is niet alleen: in Laken klagen ze steen en been, Jette heeft een motie goedgekeurd tegen lage vliegtuigen, in Sint-Lambrechts-Woluwe vindt de oppositie dat het gemeentebestuur de belangen van de inwoners niet genoeg verdedigt.

25R, 20... - ik zou niet weten welke start- of landingsbaan hinderlijk is voor welke bewoners. Lawaai - een van de ergste vormen van vervuiling, ook volgens gezaghebbende geneesheren - is voor iedereen hinderlijk. Of die nu in Brussel woont, of in de Rand, rijk is of arm, Nederlandstalig, Franstalig of anderstalig.

Maar wat zijn de oplossingen? Zo goed mogelijk spreiden, ongetwijfeld. De nachtvluchten afbouwen, en, nu ze voor een stuk al afgebouwd zijn, niet opnieuw proberen het aantal weer te verhogen, zoals de luchthavenuitbaters weer gedaan willen krijgen van de overheid. En moet Zaventem alle vliegtuigverkeer proberen aan te trekken? En de zakenreizigers voor de Europese hoofdstad, én het vrachtverkeer, én de lowcost-maatschappijen, voor wie nu een nieuwe terminal wordt gebouwd? Zag u trouwens onlangs in het weekblad Humo die haast onwaarschijnlijke kaartjes die aangaven hoe het aantal lowcost-vluchten in Europa de afgelopen jaren is geëxplodeerd?

En we moeten met zijn allen minder het vliegtuig nemen. Niet alleen voor het lawaai. De kosten voor het milieu van het vliegverkeer zijn immers gigantisch. In zijn boek Hitte gaat de Britse milieu-expert George Monbiot na hoe we ervoor kunnen zorgen dat de klimaatverandering kan worden gestopt. Negentig procent minder kooldioxide-uitstoot tegen 2030, want dat is de harde opgave, kan volgens hem in de meeste sectoren worden verwezenlijkt. Alleen in de luchtvaart ziet hij voorlopig geen enkele oplossing. De plannen om het luchtverkeer nog drastisch te doen toenemen, dreigen zelfs alle andere inspanningen teniet te doen. Vertrekt u een dezer met het vliegtuig? Geniet van een welverdiende vakantie. Maar misschien moet u voor uw volgende reis eens de trein nemen?