Sven Gatz over lerarentekort: ‘Situatie is ernstig, maar niet hopeloos’

In de VGC-raad kwam er vandaag een resem kritische vragen voor collegelid bevoegd voor Onderwijs en Scholenbouw Sven Gatz (Open VLD). Hij beloofde in januari het aantal vacatures in het Brusselse onderwijs in 2022 te halveren. "De cavalerie zal niet komen, er is geen reserveleger," zegt Gatz nu. Ondertussen werkt hij wel aan samenwerkingen over de koepels heen die soelaas moeten bieden aan de scholen met de grootste tekorten.

Gatz wijst erop dat er in Brussel 7.000 leerkrachten aan de slag zijn en er 306 vacatures openstaan, die niet eerlijk verdeeld zijn over het aantal scholen. VGC-lid Pepijn Kennis (Agora) herinnert eraan dat het de ambitie was om het tekort in de loop van 2022 met de helft terug te dringen. "Er zijn nu inderdaad meer vacatures dan in januari, toen ging het om 295 vacatures," geeft Gatz toe.

Hoewel de situatie ernstig is, wil Gatz benadrukken dat de situatie niet hopeloos is. "Zij-instromers zijn niet hét antwoord, maar daar focussen we nu wel op, met onder andere het ‘Teach for Brussels’-project. We bieden extra ondersteuning en aanvangbegeleiding." Daarnaast verwijst Gatz naar enkele andere initiatieven, zoals de twee onderwijsbeurzen die respectievelijk 250 en 100 nieuwe mensen opleverden.

Meer Brusselaars en meer samenwerken

Daarnaast is Gatz ook van plan om meer Brusselaars klaar te stomen voor het beroep van leerkracht. "We proberen in de scholen zelf de leerlingen te motiveren voor de leerkrachtenopleiding, maar dat lukt nog niet voldoende. Ook het aantal pendelende leerkrachten daalt langzaam: vroeger kwam 91,7 procent van de Nederlandstalige Brusselse leerkrachten uit de Rand of verder, nu gaat het om 88,9 procent van de leerkrachten."

Verder wijst Gatz op de mogelijkheden die ontstaan wanneer er over de koepels heen wordt gewerkt. Leerkrachten uit de ene school, die nog ruimte hebben of overuren willen presteren, kunnen zo in een andere school enkele uren bijgeven, al was het maar voor één semester. Dat kan met het geld dat nu wel voorhanden is, maar niet wordt toegekend omdat er geen leraar is.

Dat geld kan ook gebruikt worden om mensen in te schakelen die misschien niet het juiste diploma hebben, maar wel nuttig kunnen zijn in de klas. "Een wiskundeleerkracht die er alleen voorstaat in een grote klas kan zo bijvoorbeeld hulp inschakelen van een onderwijsassistent, die hem of haar af en toe bijstaat."

Die oplossing is niet ideaal, maar beter dan vier dagen lesgeven in plaats van vijf, zoals in sommige Nederlandse steden gebeurt, stelt Gatz. "Hoe kunnen we soelaas bieden? Dat is hoe we moeten beginnen kijken. De cavalerie zal niet komen, er is geen reserveleger. We moeten werken met de flexibele elementen die we hebben en de kinderen in ons onderwijs zoveel mogelijk kwalitatief les geven."

Proeftuinen

Ook in Brussel zijn al enkele ‘proeftuinen’ voorgesteld en halverwege juni is een volgende deadline voor scholen die projecten willen indienen. In een proeftuin mogen scholen nieuwe concepten in de praktijk uitproberen. Denk bijvoorbeeld aan een leerkracht die de vrijheid krijgt om zich te specialiseren in een bepaalde taak, zodat schoolteams zich anders kunnen organiseren. Of een leerkracht met een masterdiploma die zonder loonsverlies gaat lesgeven in de eerste graad van het secundair onderwijs.

Die proeftuinen zijn een manier van minister Weyts om het beroep aantrekkelijker te maken, daarnaast wijst Gatz ook naar de "tussenkomst in woon-werkverkeer, de collectieve verzekering van het Vlaamse onderwijs, inhoudelijke en logistieke ondersteuning en tot slot de bijkomende subsidie voor de leraarskamers."