Teruggestuurde Soedanezen bij aankomst gefolterd

Verscheidene Soedanezen die de voorbije maanden door België zijn teruggestuurd, getuigen over opsluiting en mishandeling bij hun aankomst in Soedan. Allen hadden ze in ons land eerst een ontmoeting met het speciale identificatieteam dat door staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) was uitgenodigd. Dat bericht Het Laatste Nieuws woensdag. Vluchtelingenorganisaties hadden daar op voorhand voor gewaarschuwd.

Francken had de hulp ingeroepen van Soedan om de migranten die opgepakt waren in het Brusselse Maximiliaanpark te identificeren. Die samenwerking riep vragen op omdat de reputatie van Soedan op vlak van mensenrechten zeer bedenkelijk is.

Uit getuigenissen die het Tahrir Instituut voor Midden-Oosten Beleid kon verzamelen, blijkt nu dat verscheidene Soedanezen die in Brussel door het speciale identificatieteam zijn verhoord, achteraf in Soedan bij hun aankomst onmiddellijk zijn opgepakt en mishandeld. Precies daarvoor hadden onder meer vluchtelingenorganisaties op voorhand gewaarschuwd.

'Vrezen voor hun leven'

Voor Koert Debeuf van het Tahrir Instituut voor Midden-Oosten Beleid is de Belgische regering zwaar uit de bocht gegaan. "Dit is waar wij enkele maanden geleden al voor gewaarschuwd hebben", zegt Debeuf, die actief contact bleef houden met de uitgewezen Soedanezen en systematisch getuigenissen verzamelde. "We wilden weten hoe het hen verging en of ze veilig waren. Dat is niet het geval. Ze vrezen vandaag allemaal voor hun leven."

Verschillende Soedanezen vertellen dat er tijdens hun verhoor in Brussel op bepaalde momenten geen Belgen aanwezig waren in de kamer.

De Dienst Vreemdelingenzaken betwist dat, maar geeft wel toe dat de aanwezige ambtenaar geen Arabisch sprak - laat staan het Soedanese dialect ervan. Dat wil zeggen dat bedreigingen door de Soedanezen van het identificatieteam mogelijk onopgemerkt zijn gebleven.

Opgewacht op luchthaven

De 18-jarige tiener Kamal getuigt in Het Laatste Nieuws hoe hij in Brussel tijdens het verhoor - zonder advocaat - onder druk werd gezet om akkoord te gaan met een vrijwillige terugkeer en hoe hij vervolgens in Soedan recht in de armen van de geheime politie liep.

"Ik kwam aan op de luchthaven en werd meteen opgepakt. Ze namen me mee naar het kantoor van de inlichtingendienst en vroegen me urenlang waarom ik naar Europa was gegaan. Wat ik daar had gedaan, wie ik had gezien, en hoe ik er was geraakt. Ik werd voortdurend geslagen."

De krant laat ook een voormalige agent van de geheime politie aan het woord die wilde opstappen, en vervolgens door zijn voormalige collega's werd opgespoord en gefolterd. Hij wil met naam en toenaam in de krant, omdat hij in België asiel heeft gekregen. "Foltering en mishandeling zijn in Soedan doodnormaal. Ik moest in een ijskoude cel slapen zonder ramen waar het licht 24 uur op 24 brandde."

Hij werd uren aan een stuk verhoord en geslagen. "Ze brandden mij ook met sigaretten en ik ben zelfs geëlektrocuteerd. Ze plaatsten twee elektroden op mijn slapen en gaven me stroomstoten."

'Dit was te voorspellen'

De man vindt het onbegrijpelijk dat zijn landgenoten zijn teruggestuurd. "Ik heb contact gehad met hen en ze zijn allemaal mishandeld. Dit was te voorspellen. Waarom heeft de Belgische regering dat niet willen inzien?"