Uitgelicht: Gewest moet dit jaar nog 111 miljoen besparen

Het wordt een pijnlijke zomer voor de Brusselse regering. Ze kan op zoek naar 111 miljoen euro. "We wijken zeker niet af van het geplande begrotingspad," zegt Vanhengel.

I n oktober zal het Brussels parlement zo goed als zeker een aanpassing van de begroting 2013 moeten goedkeuren. Dat is gebleken in de commissie Financiën waar minister-president Rudi Vervoort (PS) en minister van Financiën Guy Vanhengel (Open VLD) tekst en uitleg gaven bij de beslissingen van het Overlegcomité tussen de federale overheid en de deelstaten.

Vorige week raakte bekend dat de federale overheid aan de deelstaten een inspanning vraagt van 260 miljoen euro om de federale begroting uit het rood te halen. Dat laatste is belangrijk, omdat België een miljoenenboete van de Europese Commissie boven het hoofd hangt als het haar begroting niet op orde krijgt.

De 260 miljoen euro komt volgens de federale regering overeen met het totale tekort bij de lokale besturen, maar komt, wellicht niet toevallig, ook overeen met het bedrag dat de federale regering de deelstaten aanvankelijk wou laten betalen voor de oneigenlijke bevoegdheden. Dat is gewestelijke materie waar de federale regering nog steeds voor betaalt. Die laatste discussie is in de koelkast beland.

Er is in het overlegcomité een verdeelsleutel afgesproken, waarbij het Brussels Gewest 19 procent moet ophoesten van de 260 miljoen euro, goed voor 50 miljoen. Dat is vreemd, want volgens Belfius hebben de Brusselse gemeentes in 2013 maar een totaal tekort van 25 miljoen euro op hun begroting.

De Nationale Bank heeft de verdeelsleutel echter gebaseerd op de rekeningen van het boekjaar 2011, en die zagen er voor Brussel blijkbaar minder rooskleurig uit. Minister Vanhengel betwist de cijfers: "We kunnen maximaal twintig miljoen euro bijdragen," zegt Vanhengel.

Vanhengel en Vervoort zullen nagaan of er zich in 2011 geen bijzondere omstandigheden hebben voorgedaan die die hoge 19 procent kunnen verklaren. Zo hopen ze de bijdrage naar beneden te halen. Maar eigenlijk lijkt de Brusselse regering er zich bij neer te leggen dat ze in het slechtste geval toch de 50 miljoen euro zal moeten neertellen. Ze beseft de sense of urgency en wil hoe dan ook niet verantwoordelijk worden gesteld voor de mogelijke miljoenenboete door de Europese Commissie.

Er was afgelopen week nog meer slecht nieuws voor de Brusselse regering. De hervorming van de financieringswet loopt vertraging op. Die zal pas in juli 2014 uitgevoerd worden, zo is dinsdagavond beslist. Die hervorming is belangrijk voor een deel van de herfinanciering van Brussel. Het Brussels Gewest werd in 2013 13 miljoen euro beloofd voor de inkomsten die het misloopt door de talrijke pendelaars, en 48 miljoen voor de inkomsten die Brussel misloopt door de talrijke expats, die geen belastingen betalen in Brussel. Dat is in totaal 61 miljoen euro.

Minister Vanhengel heeft die al in de begroting 2013 ingeschreven - ze staan ook voor 2013 in het Vlinderakkoord. Maar aangezien de hervormde financieringswet nog niet van kracht is, kan het geld ook nog niet naar Brussel vloeien. Overigens loopt dat bedrag in 2014 op tot 129 miljoen euro, en in 2015 tot 203 miljoen euro. Een snelle uitvoering van de financieringswet is voor Brussel dus van cruciaal belang.

In de Comori, het uitvoeringscomité voor de zesde staatshervorming, zijn er pogingen ondernomen om de herfinanciering van Brussel toch al in 2013 ingang te laten vinden, los van de financieringswet, maar dat is blijkbaar niet gelukt.

Begroting in evenwicht
Voor Vanhengel betekent dat wel dat hij tegen oktober in het slechtste geval op zoek moet naar 111 miljoen euro extra in de begroting: 50 miljoen om de tekorten van de lokale besturen bij te passen en 61 miljoen euro omdat de financieringswet nog niet van kracht is. Vanwaar het geld moet komen, is hoogst onduidelijk. "Die discussie zal nu binnen de regering gevoerd worden en we hopen nog voor het zomerreces te landen," zegt Vanhengel die benadrukt dat, los van deze tegenvallers, de Brusselse begroting nochtans op kruissnelheid zat: de uitgaven zijn onder controle en de inkomsten zitten op schema. Vanhengel wil ook niet dat er aan de belastingen geraakt wordt. Wel wil hij landen op een totaal tekort van niet meer dan 132 miljoen euro, zoals is afgesproken met de deelstaten, waardoor Brussel in 2015 een begroting in evenwicht kan afleveren.

Vanaf 2014 wordt het begrotingswerk bemoeilijkt door andere beslissingen van de Comori: de Gewesten krijgen slechts 90 procent van de middelen verbonden aan de nieuwe bevoegdheden.