Uitgelicht: Nederlandstaligen houden stand

Over het hele Brusselse gewest zijn zondag 78 Nederlandstalige kandidaten rechtstreeks verkozen. Dat is er welgeteld eentje minder dan zes jaar geleden. Volgens kopstukken en waarnemers is dit een goed resultaat, dat te danken is aan de tweetalige lijsten. "De internationalisering dwingt Franstaligen en Nederlandstaligen tot samenwerking. De communautaire spanning ebt weg in Brussel."

B ij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 werden 79 Nederlandstaligen rechtstreeks verkozen, deze keer 78, berekende analist Guy Devroede. Door de bevolkingsgroei kwamen er wel 22 zitjes bij in de gemeenteraden. Het totale aantal zetels bedraagt nu 685. Procentueel is de Nederlandstalige vertegenwoordiging dan ook achteruitgegaan, van 11,9 naar 11,4 procent.

Toch zijn de partijkopstukken en waarnemers bijna unaniem tevreden over het resultaat. De tweetalige lijsten hebben gewerkt, klonk het bij CD&V, Open VLD, SP.A en Groen. Die laatste is de best scorende Vlaamse partij met 19 gekozenen (+8).

"De vorige keer waren er ook nogal wat kandidaten die op tweetalige lijsten stonden, en die hebben het toen niet slecht gedaan. Daardoor hebben ze deze keer vaak betere plaatsen gekregen, waardoor er ook meer mensen verkozen zijn. Dat is vooral het geval voor Ecolo-Groen," zegt Devroede.

Open VLD gaat ook vooruit. De liberalen hebben nu zeventien gekozenen (+4), onder wie een tweede in Brussel en Ukkel. SP.A komt eveneens uit op zeventien gekozenen (+1) en kan Groen nog voorbijsteken, omdat de partij enkele eerste opvolgers heeft. CD&V moet wat terrein prijsgeven en heeft nog twaalf gekozenen (-7). In Sint-Agatha-Berchem en Ganshoren gingen telkens twee zetels verloren voor de christen­democraten.

Vlaams Belang stort in
Ook opvallend is dat het Vlaams Belang, dat ook heel wat Franstalige kiezers had, bijna helemaal van het toneel verdwijnt. De partij haalde zes jaar geleden zestien zetels en valt nu terug op één. Enkel in Anderlecht is er met Louis Bogemans nog iemand verkozen. Jets boegbeeld Dominiek Lootens-Stael raakte niet meer verkozen.

Nieuwkomer N-VA profiteert slechts gedeeltelijk van de instorting van het Vlaams Belang. De nationalisten halen zes zetels: twee in Anderlecht en telkens eentje in Brussel, Jette, Sint-Agatha-Berchem en Sint-Jans-Molenbeek. Senator Karl Vanlouwe raakte niet verkozen in Ganshoren. Volgens waarnemer Guido Fonteyn blijft de doorbraak van N-VA al met al bescheiden.

Minder tribaal
"Het succes van de tweetalige lijsten wijst erop dat de communautaire scherpte wegebt," vervolgt Fonteyn. "Er is steeds meer toenadering omdat de Franstaligen hoe langer, hoe meer beseffen dat samenwerken de enige optie is. Ook zij voelen nu dat ze door de internationalisering een minderheid worden. De stem van de nieuwe Brusselaars zal alleen maar belangrijker worden. Zelfs FDF-burgemeesters kiezen steeds meer voor een Vlaamse schepen. Dit is het einde van het apartheidsdenken."

Ook professor Eric Corijn (VUB) ziet de communautaire spanning naar de achtergrond verdwijnen. "Lijsten worden meer samengesteld op basis van ideologische profielen dan van communautaire standpunten. Het gaat steeds meer over de stedelijke politiek, ook aan Franstalige kant. De tribale reflex neemt af. We zien ook steeds minder Nederlandstalige kandidaten die zich profileren als Vlamingen in Brussel en meer die zich vereenzelvigen met de complexe, multiculturele realiteit van de grootstad."

Verschuivingen
Terug naar het aantal gekozenen. Hoewel dat aantal ongeveer stabiel blijft, zijn er wel wat verschuivingen tussen de gemeenten. Zo boeken de Nederlandstaligen vooruitgang in verschillende belangrijke gemeenten. In Brussel zijn tien van de 49 gekozenen Nederlandstalig (+4). Ook in Anderlecht zijn er tien (+3). In Molenbeek zijn er zes (+1) Nederlandstaligen verkozen, in Schaarbeek drie (+1). Ook in Etterbeek, Sint-Gillis en Ukkel is er een extra Nederlandstalige gekozene. In Oudergem is er na jaren zonder Nederlandstalige vertegenwoordiging opnieuw een zetel voor Dirk Hoornaert, lijsttrekker van het kartel Samen.

Daartegenover staat dat enkele traditioneel meer 'Vlaamse' gemeenten zoals Sint-Agatha-Berchem en Ganshoren opvallend minder Nederlandstalige gekozenen tellen, respectievelijk vijf (-3) en vier (-3). Ook in Jette, Koekelberg, Sint-Joost-ten-Node, Evere en Vorst is er een Nederlandstalige minder verkozen. Let wel: de uiteindelijke samenstelling van de gemeenteraden kan en zal in verschillende gemeenten nog veranderen door het spel van de opvolging.

Behalve voor de bovenvermelde partijen en de Vlaamse kartellijst in Oudergem zijn ook vijf Nederlandstalige kandidaten verkozen op andere lijsten. Dirk De Block (PTB*PVDA+) in Molenbeek, Liesbet Temmerman (Ecolo) in Brussel, Camille Rongé (onafhankelijke socialist op de MR-lijst) in Vorst, Jan Verbeke (Gemeentebelangen) in Watermaal-Bosvoorde en Xavier Liénart (LB van Olivier Maingain) in Sint-Lambrechts-Woluwe. Die zijn - voor alle duidelijkheid - meegeteld bij de 78.