Urgentie bij taskforce asielopvang lijkt ver zoek: ‘Onwil bij burgemeesters’

Wat komt er nog in huis van de 2000 tijdelijke opvangplaatsen voor asielzoekers die begin oktober aangekondigd werden? Momenteel lijkt niemand van de betrokken Vivaldi-ministers, die deel uitmaken van de taskforce, zijn nek echt uit te steken.

“De opvolging van de opdracht van de taskforce moet komen van iedere deelnemer die rond de tafel zit”, klonk het bij de woordvoerder van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) bij aanvang van de tweede vergadering van de groep ministers, overheidsdiensten en administraties die zoeken naar 2000 tijdelijke opvangplaatsen bovenop de 2000 extra plaatsen die het Winterplan al voorziet.

Een niet mis te verstane boodschap vanuit het kabinet van de Moor: de missie van de taskforce asielopvang wordt beschouwd als een gedeelde verantwoordelijkheid.

Die verantwoordelijkheid rust op de schouders van ministers Petra De Sutter (Overheidsbedrijven en Ambtenarenzaken, Groen), Ludovine Dedonder (Defensie, PS), Georges Gilkinet (Mobiliteit, Ecolo), Frank Vandenbroucke (Volksgezondheid, Vooruit), Annelies Verlinden (Binnenlandse Zaken, CD&V), Paul Van Tigchelt (Justitie, Open VLD), en tot slot staatssecretaris Mathieu Michel (Regie der Gebouwen, MR). Zij zouden moeten zoeken naar plaatsen bij bijvoorbeeld terreinen of gebouwen van de NMBS, de Regie der Gebouwen of Defensie.

Premier Alexander De Croo (Open VLD) moet de taskforce samen met staatssecretaris de Moor in goede banen leiden.

Lees verder onder de foto

Weinig resultaten

Door die brede samenstelling en omdat de taskforce op initiatief van premier De Croo tot stand kwam, leek de teneur duidelijk: dit is een regeringszaak, er leeft een zekere urgentie om ervoor te zorgen dat we de komende winter niet te maken krijgen met onleefbare tentenkampen of kraakpanden.

Een maand geleden stond de regering van De Croo dan ook onder druk door het asielthema, nadat staatssecretaris de Moor de instructie had gegeven om geen alleenstaande mannen meer op te vangen.

Begin oktober stak de taskforce voor het eerst de koppen bij elkaar. Toen belandde een reeks voorstellen op tafel rond mogelijke gebouwen of terreinen waar asielplaatsen gecreëerd zouden kunnen worden. Logischerwijs moesten die voorstellen nadien afgetoetst worden op onder meer budget, personeel, en logistiek.

Door de terreuraanslag in Brussel vorige week maandag werd de tweede vergadering uitgesteld naar gisteren. Maar die lijkt weinig opgeleverd te hebben, leert een belronde bij de betrokken kabinetten. Van concrete pistes lijkt nog geen sprake.

Bij de groene ministers wordt de ambitie “om deze winter geen mensen buiten te laten slapen” benadrukt, maar ook niet meer dan dat. Voor de rest verwijzen de betrokken Vivaldi-leden vooral naar staatssecretaris de Moor, die er op haar beurt net op hamert dat de zoektocht naar extra asielplaatsen een gedeelde verantwoordelijkheid is. De Moor zegt al langer dat Fedasil door de aanhoudend hoge instroom van asielzoekers extra ondersteuning nodig heeft.

Lokale besturen

Volgens politicoloog Dave Sinardet is het niet verrassend dat die zoektocht naar extra opvangplaatsen lijkt te stokken.

“Het aantal bedden in het Fedasil-netwerk piekt dan wel, tegelijkertijd lopen de pogingen om nieuwe opvangcentra te creëren al langer moeizaam. Kijk maar naar de plaatsen die aangekondigd waren bij de migratiedeal in het voorjaar. Ik denk niet dat het aan de staatssecretaris ligt, maar wel aan de onwil bij lokale besturen”, zegt Sinardet. “En met een verkiezingsjaar voor de boeg zal de motivatie om opvangcentra te openen bij die burgemeesters alleen maar afnemen.”

Maar ook de aanslag van vorige week speelt een rol, luidt de inschatting van Sinardet. “Plots verschoof de aandacht naar een strenger terugkeerbeleid en zijn daarrond allerlei stevige uitspraken gedaan. Dat rijmt moeilijk met extra opvangplaatsen creëren, zeker in de context van verhoogde dreiging na een terreuraanslag door een uitgeprocedeerde asielzoeker. ”

‘Cruciale maanden’

Ondertussen naderen we de wintermaanden en blijft de wachtlijst met asielzoekers die nog zonder rechtmatige opvangplek zitten op 2400 mensen hangen. Bij Vluchtelingenwerk Vlaanderen wordt benadrukt dat “de tijd dringt”.

“Voorlopig blijven de resultaten van de taskforce uit. Gezien de komende wintermaanden is het belangrijk om zo snel mogelijk met concrete oplossingen te komen”, zegt Thomas Willekens.

“Daarnaast blijven we ons pleidooi houden voor het spreidingsplan voor gemeentes, waarmee je al een eerste stap zet richting het einde van deze opvangcrisis.”