Vanaf 1 juli nieuwe regels voor e-steps en gedaan met cash only

Op vrijdag 1 juli starten enkele nieuwe wetten en daarmee ook mogelijke boetes. Zo komen er komen verkeersregels voor elektrische steps en monowheels. En alle handelaars moeten voortaan elektronische betalingen aanvaarden. Een overzicht.

1. Elektronische steps verboden onder 16 jaar

Het was al langer aangekondigd, maar vanaf vrijdag kan je er dus ook een boete voor krijgen: min-16-jarigen mogen niet meer met een e-step rijden. Dat hebben de verschillende ministers van mobiliteit in ons land beslist. De nieuwe verkeersregels voor e-steps, maar ook voor andere gemotoriseerde voortbewegingstoestellen zoals monowheels en elektrische skateboards, gaan in vanaf vrijdag.

Volgens de meest recente verkeersveiligheidsbarometer vielen er vorig jaar 1.022 gewonden onder de gebruikers van elektrische steps. Met de nieuwe regels wil de overheid dat verhelpen. De minimumleeftijd van 16 jaar moet vermijden dat kinderen en jonge tieners in het verkeer rijden op voertuigen tot 25 kilometer per uur, die niet altijd stabiel of makkelijk bestuurbaar zijn. In speelsituaties, zoals op de zeedijk of in speelstraten en voetgangerszones, mogen jongeren hun toestellen wel nog gebruiken.

Daarnaast mag je met een e-step voortaan niet meer op het voetpad rijden. Tot nu toe werden de steps er nog getolereerd mits stapvoets gebruik, maar die regel wordt niet goed genoeg nageleefd, klinkt het. Een volledig verbod is dan eenvoudiger. Personen met een beperkte mobiliteit blijven met hun scootmobiel welkom op het voetpad. En in voetgangerszones zal een bord aangeven of e-steps er - stapvoets - toegelaten zijn. Je mag ten slotte niet met twee op één step rijden, geen smartphone in je handen houden, niet onder invloed van alcohol zijn en er komen aparte parkeerzones.

Verkeerd rijgedrag wordt beboet met 58 euro. Voor foutparkeren van een step loopt de boete op tot 116 euro. Wie betrapt wordt met een smartphone in de hand, betaalt zelfs 174 euro.

2. LEZ bant diesels met euronorm 4

Moeten ook oppassen voor boetes: eigenaars van een dieselvoertuig met euronorm 4. Sinds 1 januari dit jaar mogen zij zich niet meer in het Brussels gewest begeven zonder dagpas. Dat maakt deel uit van de systematische verstrenging van de lage-emissiezone in het gewest. De overgangsperiode waarin er alleen een waarschuwing werd gegeven, loopt eind juni af.

"De eerste boetes zullen dus vanaf 1 juli 2022 worden verstuurd naar de eigenaars van dieselvoertuigen met euronorm 4", aldus Leefmilieu Brussel. De controles gebeuren met behulp van camera's met nummerplaatherkenning. Boetes bedragen 350 euro.

3. Roetfiltertest bij autokeuring

De LEZ is niet de enige verandering voor chauffeurs van dieselwagens. Wie rondrijdt met een wagen met euronorm 5 of hoger, mag voortaan een nieuwe roetfiltertest verwachten bij de technische keuring. Het gaat om een deeltjesteller die meet hoeveel fijnstofdeeltjes de roetfilter niet tegenhoudt. Die test moet voertuigen eruit halen met een defecte of zonder roetfilter. In eerste instantie komen enkel personenwagens en lichte vrachtwagens in beeld, later mogelijk ook zware vrachtwagens, bussen en benzinevoertuigen.

4. Brussel indexeert kilometerheffing

Die vrachtwagens komen wel in beeld van een andere prijsverhoging. Vanaf vrijdag verhoogt Brussel, net als Vlaanderen, de kilometerheffing voor vrachtwagens. De verhoging bedraagt een tweetal eurocent per kilometer.

Het gaat om een indexaanpassing. In Wallonië gebeurde die aanpassing al op 1 januari. Er komen geen tolwegen bij.

5. Gedaan met 'cash only'

Vanaf 1 juli moet elke onderneming in België minstens één vorm van elektronisch betalen aanbieden, zoals betalen met de kaart of met de smartphone. De verplichting is deel van een fraudebestrijdingsplan van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). De handelaar mag zelf kiezen welke optie hij de consument aanbiedt. Dat kan een klassieke betaalterminal zijn, een mobiele toepassing zoals Payconiq of de mogelijkheid om via overschrijving te betalen. Maaltijdcheques of cryptomunten tellen niet als e-betaling.

De verplichting geldt niet alleen in bijvoorbeeld winkels, "maar ook voor vrije beroepen en alle personen, overheden en verenigingen die op permanente basis economische activiteiten uitvoeren gericht op consumenten", zegt de FOD Economie. Denk aan apothekers, dokters, tandartsen en advocaten, maar ook aan publieke zwembaden, een bibliotheek of cultureel centrum. In elk geval moet cash betalen ook mogelijk blijven.

6. Sociale energietarieven omhoog

Over betalingen gesproken: voor energie worden de facturen weer wat hoger. De sociale tarieven voor elektriciteit en gas gaan op 1 juli opnieuw omhoog - na een lichte daling in het tweede kwartaal van dit jaar dankzij een btw-verlaging. Het sociaal tarief is een verminderd energietarief voor bijvoorbeeld mensen die recht hebben op een leefloon, bewoners van een sociale woning of ouderen met inkomensgarantie. Het is bij alle energieleveranciers gelijk en wordt elke drie maanden vastgelegd door de federale energieregulator CREG.

Vanaf 1 juli stijgen de sociale tarieven voor elektriciteit met gemiddeld 7,4 procent ten opzichte van de huidige prijzen, zegt de CREG. Zo zal het enkelvoudig tarief voor elektriciteit 24,613 cent per kilowattuur bedragen, inclusief btw (tegen 22,907 cent in het tweede kwartaal). Het sociaal tarief voor aardgas stijgt met 8,7 procent tot 3,093 cent per kilowattuur (tegen 2,846 cent nu). De stijging is wel geplafonneerd. "Anders waren de tariefstijgingen gemiddeld 36 procent voor elektriciteit en 225 procent voor aardgas", zegt de CREG.

7. Tijdelijke werkloosheid weer strikter

De soepelere procedure om tijdelijke werkloosheid aan te vragen die bij het begin van de coronacrisis was ingevoerd, loopt ten einde. Vanaf 1 juli gelden opnieuw de klassieke procedures voor het invoeren van tijdelijke werkloosheid, meldt de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Tot het einde van het jaar zijn er wel nog een aantal overgangsbepalingen.

Met de vereenvoudigde procedure kon een bedrijf tijdelijke werkloosheid invoeren wegens overmacht, ook wanneer er nog een aantal dagen per week gewerkt kan worden. Dat kan nu niet meer: om te spreken over overmacht, moet de uitvoering van de arbeidsovereenkomst opnieuw volledig onmogelijk zijn. Tijdelijke werkloosheid is wel nog mogelijk wegens werkgebrek om economische redenen, mits dat correct wordt meegedeeld aan de RVA.