150 asielzoekers nemen intrek in leegstaand gebouw: ‘Niet de bedoeling’

Zo’n 150 asielzoekers verblijven sinds vrijdag in een leegstaand gebouw in de Paleizenstraat in Schaarbeek. Volgens betrokken advocaten en sociale werkers hebben alle mensen die het pand inpalmen stuk voor stuk een asielaanvraag ingediend. Het Brussels Gewest is niet opgezet met de bezetting, want het gebouw werd in orde gebracht voor vluchtelingen uit Oekraïne.

De 25-jarige Abdul zit neergehurkt aan de poorten van het gebouw in de Paleizenstraat. Samen met een aantal Burundese vluchtelingen ontfermt de Afghaan zich over de toegang tot het pand waar ze sinds vrijdag verblijven.

“Ik heb drie maanden op straat geleefd, in de buurt van het Klein Kasteeltje”, vertelt Abdul aan BRUZZ. “Ik heb mijn asielaanvraag ingediend, maar op een opvangplek is het nog altijd wachten.”

Hygiëne en voedsel

Samen met ongeveer 150 asielzoekers – allemaal alleenstaande mannen, voornamelijk uit Afghanistan en Burundi – heeft Abdul vrijdag zijn intrek genomen in het leegstaande gebouw. Het toeval wil dat uitgerekend het gekraakte pand onder het toeziend oog van het Brussels Gewest in gereedheid werd gebracht voor huisvesting bestemd voor vluchtelingen uit Oekraïne.

“Er zijn zaterdag arbeiders komen werken en dat is vlot verlopen”, reageert sociaal werker Naïm Daibes. “Maandag zijn ze teruggekeerd, maar op aanmanen van hun leidinggevende hebben de werkmannen hun werk gestaakt gezien de nieuwe situatie in het gebouw.”

Ondertussen hebben sociaal werkers met wie verschillende asielzoekers al in contact stonden voor de start van de bezetting van het gebouw de nodige hygiënische producten en voeding aangeleverd. Ook het verzekeren van vrijwilligers ter plekke werd op poten gezet.

“Het is de bedoeling dat de nieuwe bewoners de lokalen zelf gaan beheren op het vlak van toegang, voedsel en hygiëne”, aldus Daibes.

Geen warm water

Er is echter wel nog werk aan de winkel. “Elektriciteit is er wel, maar warm water nog niet”, vertelt Abdul. “Maar de omstandigheden zijn hier natuurlijk wel gunstiger dan op straat. We gingen soms wel eens naar het Noordstation om te slapen, maar op straat leven is geen leven, zeker nu de winter dichterbij komt.”

Het Brussels Gewest maakt zich evenwel zorgen over de bezetting. “Het is momenteel niet de bedoeling dat er mensen hun intrek nemen in het pand”, reageert Brussels Oekraïnecoördinator Peter Michiels.

“Er zijn nog zeker drie weken werkzaamheden nodig vooraleer het gebouw in orde is. Dat wil zeggen dat de huidige infrastructuur een gevaar kan vormen voor de bewoners, wat bijvoorbeeld elektriciteit betreft.”

“Bovendien vinden we het jammer dat de werken aan een gebouw waar 350 mensen gaan kunnen wonen nu niet vorderen”, vervolgt Michiels, die wel aangeeft dat het niet uitgesloten is dat het gebouw uiteindelijk ook niet-Oekraïnese vluchtelingen zal huisvesten. “De horizon van de Brusselse overheid is gezien de opvangproblematiek verbreed.”

‘Extreme onzekerheid’

Voor Daibes is de situatie zo klaar als een klontje. “Dit verhaal mag niet verzanden in het uitspelen van de ene groep vluchtelingen tegen de andere. Maar politici hebben tijdens de Oekraïnecrisis wel politieke wil getoond en laten zien dat er op korte tijd noodopvang gecreëerd kan worden. Waarom lukt dat niet voor vluchtelingen uit andere landen?”

Vluchtelingenwerk Vlaanderen laat op haart beurt weten dat “het niet onlogisch is dat mensen een eigen oplossing zoeken”. Want: “Dit is een zoveelste teken aan de wand dat de overheid haar taak – namelijk voorzien in opvang – niet of onvoldoende uitvoert.”

De sociaal werkers en advocaten betrokken bij de bezetting beklemtonen in een persbericht dat de Belgische overheid al meer dan 5000 keer is veroordeeld omdat ze niet kon voorzien in bed, bad en brood voor asielzoekers die daar wettelijk gezien recht op hebben.

“We zijn op een punt gekomen waarop de Belgische overheid, door haar passiviteit en gebrek aan respect voor de menselijke waardigheid, omstandigheden van extreme onzekerheid creëert”, klinkt het.

Het collectief van mensen die de asielzoekers bijstaat, eist daarom “de toegang tot waardige huisvesting voor alle asielzoekers, de uitvoering van alle veroordelingen door de arbeidsrechtbank en tot slot dat Fedasil en de Belgische staat hun nationale, Europese en internationale verplichtingen nakomen”.

“Tot aan deze voorwaarden is tegemoetgekomen blijven de bewoners van de Paleizenstraat in het gebouw. Terugkeer naar de straat zal niet aanvaard worden.”

Vermoord worden

Voor Abdul is dat geen optie. “Ik ben via Oostenrijk naar België gekomen. In Oostenrijk waren de omstandigheden erbarmelijk. We werden onmenselijk behandeld. Ik had gehoord dat er hier beter omgegaan zou worden met vluchtelingen.”

“Maar nu wacht ik al drie maanden op een dak”, vervolgt hij. “Ik ken hier niemand, maar ik ben vastberaden om een leven op te bouwen in België. Waar maakt mij niet uit. Welke job ook niet. Ik heb in Afghanistan gewerkt bij het Lincoln Learning Center, een partnerorganisatie tussen de VS en Afghanistan. Terugkeren naar mijn thuisland is dus onmogelijk, ik zal er door mijn banden met Amerika ongetwijfeld vermoord worden.”

Uitdrijving

De advocaten van de bewoners van het gebouw in de Paleizenstraat laten weten dat ze koste wat het wil in de bres zullen springen voor de asielzoekers. “Dit zijn allemaal mensen die het recht hebben op opvang”, zegt advocate Mieke Van den Broeck van Progress Lawyers Network. “We zullen hen verdedigen tegen uitdrijving, want dat risico bestaat.”

De eigenaar van het gebouw zou inderdaad van plan zijn om een bevel tot ontruiming te verkrijgen, bevestigen verschillende bronnen.

“Het is ook logisch dat de eigenaar van het gebouw geen ongecontroleerde, niet-omkaderde bezetting verlangt”, klinkt het op het kabinet van Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS).

“Het gebouw moet aangepast worden zodat de omstandigheden voldoende zijn om er mensen te huisvesten. Bovendien is opvang voor asielzoekers een federale bevoegdheid. Nochtans heeft het Brussels Gewest over de jaren heen zijn verantwoordelijkheid genomen en honderden asielzoekers tijdelijke huisvesting geboden. We hanteren dus geen dubbele standaard."