40 procent Brusselaars kampt met psychische problemen

40 procent van de Brusselaars kampt met psychische problemen. Bij de Walen is dat 35 procent en bij de Vlamingen 29 procent. Dat blijkt uit het eerste luik van de Gezondheidsenquête 2013 van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV).

Het instituut bevroeg bijna 11.000 Belgen, allemaal ouder dan 15 jaar.

De psychische gezondheid gaat er in heel België op achteruit en daar moeten overheden iets aan doen, zegt dokter Johan Van der Heyden van het WIV aan FM Brussel:

“Tussen 2008 en 2013 zijn heel wat indicatoren van psychische gezondheid verslechterd. Het gaat bijvoorbeeld over depressieve gevoelens, over angst, over slaapproblemen. De stijging noteren we in de drie regio’s, maar is in Brussel zeer uitgesproken.”

Waarom de cijfers in Brussel hoger liggen, werd niet onderzocht. In het verleden bleek wel al dat bewoners van het gewest ook vaker met andere gezondheidsklachten kampen.

Plattelandsbewoners mentaal gezonder
Inwoners van de stad blijken in het algemeen meer psychische problemen te hebben.

De Nederlander Jaap Peen onderzocht in 2009 voor zijn doctoraat rond 'Mental Health and Urbanisation' (geestelijke gezondheid en verstedelijking) hoe in de westerse wereld de verhoudingen liggen tussen stad en platteland.

In een internationale overzichtsstudie toonde hij aan dat inwoners van steden 38 procent meer psychische problemen hebben dan bewoners van het platteland.

Hersenstructuren van stadsmensen lijken anders te zijn dan die van plattelandsbewoners, schreven Duitse onderzoekers twee jaar later in Nature.

Door andere afstellingen in stressgevoelige delen van de hersenen, reageren stadsbewoners heftiger op lastige situaties. Ze zouden stress ervaren doordat ze zich ontheemd of juist bekneld voelen tussen groepen mensen. Opgroeien in de stad bleek ook een belangrijke invloed te hebben.

Of die vaststellingen ook voor Brussel gelden, is niet zeker, maar lijkt wel plausibel.

'Meer armoede en eenzaamheid'
"De grootstedelijke context is heel complex", zegt Julienne Wyns, directrice van de Centra Geestelijke Gezondheidszorg Brussel aan brusselnieuws.be. "Patiënten kampen vaak met huisvestingsproblemen, werkloosheid, moeilijkheden op school, en dat leidt vaak tot een grotere kans op geestelijke gezondheidsproblemen. We zien ook meer armoede en eenzaamheid. Daarnaast hebben we ook veel klanten die asielzoeker of vluchteling zijn die vaak in schrijnende omstandigheden verkeren. Ze hebben psychologische problemen als gevolg van de opgelopen trauma's, en het ontbreken van de juiste papieren zorgt nog eens voor extra stress."

Als oplossing denken Van der Heyden en Wyns in de Brusselse context vooral aan de uitbouw van mogelijkheden voor therapie. Geneesmiddelen zijn immers vaak niet de juiste oplossing, maar worden wel nog massaal voorgeschreven.

"De drempelvrees voor therapie blijft groot", zegt Wyns. "Daarom zijn wij met een project gestart waarbij psychologen een halve dag consultatie houden bij 9 huisartsen. Patiënten worden door de huisarts, die ze al kennen, doorverwezen voor therapie. Medicatie dient dan hooguit als ondersteuning van de therapie, niet omgekeerd."

Door de zesde staatshervorming krijgt het Brussels Gewest meer bevoegdheden voor gezondheidszorg.