Agenten: 'Wisten zelfs niet dat er een match was'

De politie wist niet dat Marokko een kwalificatiematch speelde, had bijgevolg veel te weinig manschappen en de officier van wacht is thuisgebleven. Dat is wat er is misgelopen, volgens politieagenten die er zaterdagavond bij waren. “Er waren geen arrestatiebussen, geen wegversperringen, niks. Wat ga je doen met de gearresteerden als je geen bus hebt om ze in te steken?”

1. Politie wist niet van Ivoorkust - Marokko
Volgens burgemeester Philippe Close (PS) stonden de politiediensten paraat. “Ik herinner me dat ik sprak met de korpschef en zei ‘Pas op, er is een grote match tussen Ivoorkust en Marokko voor de wereldbeker. We waren dan ook klaar, we waren op het terrein met de politie aan de Beurs en in verschillende wijken”, aldus Close.

Niet waar, klinkt het bij de politie. “We waren totaal niet op de hoogte van de match”, zegt Jonathan*, een agent die er bij was, en aan BRUZZ anoniem getuigt. “Tussen de eerste en tweede helft van de kwalificatiematch zag men verbaasd hoe aan de Stalingrad iedereen naar buiten kwam. Toen al is men blijkbaar op een combi gekropen. Al mijn collega’s en ikzelf stonden toen in voor andere opdrachten, verspreid over de stad. Men heeft ons toen in allerijl binnen geroepen, om ons klaar te maken voor het einde van de wedstrijd. Met helm en wapenuitrusting.”

“Ze zijn de ordedienst voor dat evenement stomweg vergeten”, zegt Yves*, een andere agent die anoniem getuigt. “Er was geen analyse van het evenement, en dus geen inschatting van het personeel en de middelen die daarmee gepaard gaan. Het verleden herhaalt zich gewoon. Op de vakbondsbetoging van 6 november 2014, die ook zwaar uit de hand liep, was er wel een ordedienst maar ontbrak de risico-analyse, waardoor er ook veel te weinig manschappen waren. Hoe kan ik dan de veiligheid van mijn collega's garanderen?"

2. Te weinig manschappen
“In eerste instantie waren wij met drie secties, goed voor 27 man", zegt Jonathan. “Vrij snel is daar de federale politie met een peloton (36 man) en een waterkanon bijgekomen. Erna kwam er nog een peloton bij. “De grote bazen zouden moeten weten dat Marokko speelt, en zo volk voorzien. Normaal begeleiden wij het feestvieren, want er wordt altijd wel iets kapot gemaakt of ze blokkeren de straat. Ook als bijvoorbeeld Spanje speelt.”

“Er was niet alleen een tekort aan manschappen”, zegt agent Yves. “Er waren geen arrestatiebussen, geen wegversperringen, niks. Wat ga je doen met de gearresteerden als je geen bus hebt om ze in te steken?”

Uiteindelijk kwam er versterking, van de zone Brussel Zuid en zelfs uit Antwerpen, maar die kwam pas na middernacht. Waarom zo laat? ”Ze hebben lang gedacht dat ze de situatie meester konden”, zegt Jonathan, “vandaar het weinige extra volk.”

De tol van die beslissing is zwaar want het gebrek aan manschappen zorgde ervoor dat men niet kon tussenkomen toen winkels werden geplunderd en alles werd afgebroken. “Wij kregen orders om niet tussen te komen om verdere escalatie te voorkomen”, zegt Jonathan. “Wij hebben ons teruggetrokken aan Anneessens, waardoor de relschoppers geen vijand meer hadden, en het uiteindelijk gestopt is. Maar Lemonnier heeft het zwaar te verduren gehad. Eigenlijk laat je de wijk over aan de relschoppers.”

3. Officier van wacht zat thuis
“Het is niet ongebruikelijk dat de officier van wacht thuis permanentie houdt”, zegt Yves. “Het is wel abnormaal dat hij bij dit soort situaties niet naar het terrein komt.”

“Natuurlijk is het een minpunt dat hij niet op het terrein was”, zegt Jonathan. “De bedoeling is dat hij toch tenminste in de politiezone is op het moment dat er iets gebeurt. Zo kan hij op basis van beelden en een inschatting ter plaatse de juiste beslissing nemen.”

4. Waterkanon aan Beurs
Een van de beslissingen was de inzet van het waterkanon aan de Beurs, volgens sommige getuigen disproportioneel, en een schakel in de escalatie van de rellen.

“Had dat niet moeten gebeuren? Dat is een moeilijke”, zegt Jonathan. “In het begin van de samenkomst aan de Beurs was alles nog ok. Er waren wel vernielingen, onder meer door kerststallen af te breken. Maar hoe erg ook, als er een aantal landen feestvieren, dan zijn er altijd problemen. In Brussel laten we dat toe, dat is altijd zo geweest. Nooit mogen we deftig tussenkomen. We zouden maar eens mensen kunnen provoceren.”

Volgens Jonathan werd er op dat moment ook al met glas gegooid naar agenten, “niet met stenen”, zegt hij. “Maar sowieso: als we tussenkomen, moeten we met genoeg man zijn. Zelfs al zijn er maar dertig vandalen, als je die probeert te arresteren dan beschermt de massa hen.”

Jonathan en Yves zijn schuilnamen.