Als gewesten elkaar vinden aan een beek

Als het beleid niet meer te veel meandert, kan de Molenbeek over vijf jaar weer bovengronds stromen, van aan de gewestgrens met Zellik tot het laagste deel van de Molenbeekvallei in Jette. Rond de jaarwende wordt er begonnen met het uitgraven van een bypass-beek die Brussel met Vlaanderen verbindt. Daarmee kan er weer schoon water de stad in.

H et uitgraven van een verbindingsbeek, een bypass, om de Molenbeek op Brussels grondgebied met gezuiverd Vlaams water te voeden, staat eindelijk gepland. De nieuwe beek zal bijna haar oorspronkelijke loop van enkele eeuwen geleden kunnen volgen, meanderend langs de oevers van Zellik, Ganshoren en Jette.

De bypass wordt pakweg tachtig meter lang en situeert zich volledig in de grenszone met het Vlaams Gewest. "Het uitgraven zou in oktober al kunnen," zeggen ze bij Brussels Leefmilieu (BIM), "maar we willen de aannemer, die lange tijd geduld heeft moeten tonen in dit complexe aanbestedingsdossier, niet pushen. Hij mag het graafwerk inpassen in zijn planning van eind 2010 en januari 2011 en het combineren met andere werkzaamheden bij het moeras. Ook al ligt het nieuwe bufferbekken in Zellik, waarop de bypass aansluiting vindt, al bijna klaar."

Ze kunnen trots zijn, de verschillende 'milieuwerkers', met name de adminis­tratie Leefmilieu Brussel (BIM) en de milieuvereniging Natuurpunt, meer bepaald de afdelingen Asse en Brussel. Het Brusselse luik van het Molenbeekvallei-project heeft goed tien jaar voortgekabbeld. Dit jaar geraakte het in een stroomversnelling, mede door een EU-toelage en overleg tussen gewesten en gemeenten aan beide zijden van de natuurlijke grens die de Molenbeek is. Het Interreg-project van de EU (voor interregionale samenwerking) heeft 300.000 euro veil voor de stroomopwaartse Molenbeekvallei; Leefmilieu Brussel moet nog maar evenveel bijpassen. Daarnaast is er nog geld nodig voor het deel Moeras van Ganshoren (ook onderdeel van de Molenbeekvallei), zowat 100.000 euro. Daar maakt de bypass onderdeel van uit.

"Het zal de natuurlijke loop van de Molenbeek zijn geweest die beide gewesten bij elkaar heeft gebracht, terwijl de regelgeving de gewesten uiteenhield," zegt Jettenaar Erik Meerschaut, die het project van de Molenbeekvallei bij Natuurpunt volgt. Een veldbezoek langs de Molenbeek maakt een en ander duidelijk. Over de grens, in Zellik (Asse), wordt werk gemaakt van een groene, recreatieve en ecologische corridor die Bettegem, het Droogveld (natuurgebied van Natuurpunt) en het Maalbeekdal verbindt tot het Zellikse Molenbeekvalleitje. Dat omarmt het nieuwe Kerremansbos, de boomgaard van Natuurpunt en de huidige, open Molenbeek tussen Ganshoren en Zellik (foto). Aquafin legt de laatste hand aan een open bufferbekken bij de Pontbeeklaan. Het bekken vervangt de collector waar buizen samenkwamen van de Maalbeek uit het westen en de Molenbeek uit het zuiden (Taborberg, Dilbeek). Hier zal het bron- en hemelwater voortaan van het afvalwater gescheiden worden. Het gescheiden aanbieden van dat 'schone' water en rioolwater op de gewestgrens biedt oplossingen voor de Molenbeekvallei op Brusselse grond. "De vroegere bocht van de Molenbeek, die helemaal verland is door een gebrek aan watertoevoer, krijgt nu alleen water van het Laarbeekje, een bijbeek afkomstig uit het Laarbeekbos," legt Meerschaut uit. "Eigenlijk zijn er destijds hydraulische kunstgrepen uitgehaald om de Molenbeek niet volledig droog te doen staan."

Ook voor de verder gelegen moerassen van Ganshoren en Jette zou dit verse zuivere water een geschenk zijn. In eerste instantie zal de biodiversiteit hierdoor beter ontwikkelen, in het bijzonder de moerasflora. Orchideeën en slangen zullen er wel bij varen. Maar om het propere water na de buffervijver te kunnen koppelen aan de Molenbeek (in Ganshoren), was het lang wachten op de nodige vergunningen. "Tussen nu en vijf jaar hopen we de beek volledig bovengronds te hebben tot het einde van fase 1 in het Boudewijnpark (Heilig-Hartlaan); aan de Wemmelsesteenweg ligt al een nieuwe duiker," willen ze bij Leefmilieu Brussel nog kwijt. "Het water zal dan ongehinderd van de bron (Elegem) over Dilbeek, Berchem, Zellik, Ganshoren en Jette kunnen vloeien, en dit met 'proper' water vanaf het bufferbekken. We wachten wel nog op de garantie dat de koppeling van het schone water in Vlaanderen (Tieboutstraat) correct is gebeurd."