AMVB herdenkt Lodwijk De Raet

Hij werd op 29 november 1914 begraven op het kerkhof van Sint-Gillis aan de Stiltestraat in Ukkel. Lodewijk de Raet (1870) was een Brusselaar met een heel eigen plaats in de geschiedenis van de Vlaamse Beweging. Politiek Vlaanderen is de Raet niet vergeten: parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA) zakt op 27 november naar het Archief en Museum van het Vlaams leven te Brussel (AMVB) af om een borstbeeld van de Raet te overhandigen.

Dat de herdenking van WO I de historische terugblik in de media domineert, is niet meer dan normaal. Ze heeft de geschiedenis uitermate gekleurd. Maar er is ook de wereld van voor de oorlog die nog altijd doorwerkt. De geschiedenis van de Vlaamse Beweging, bijvoorbeeld. Lodewijk de Raet is een van hun markantste figuren, omdat hij de eerste was die ijverde voor een economische ontvoogding van de Vlamingen en hogeschoolonderwijs in het Nederlands. De stichting die naar de pionier genoemd werd, is er vorig jaar zestig geworden. De naam bestaat nog altijd, maar heeft slechts twee ‘volgelingen’.

“Citizenne bouwt aan een open en lerend Brussel samen met andere organisaties, groepen en gemeenschappen. Een plek waar inwoners zich met elkaar verbonden en betrokken voelen.” Zo leest de aanhef van Citizenne, de Brusselse erfgenaam van de Lodewijk de Raetstichting, de Volkshogeschool die Vlaanderen en Vlaams Brussel mee gestalte heeft gegeven. Citizenne organiseert debatten en cursussen waar Brusselaars en hun leven een vertrekpunt zijn. In Vlaanderen is de Lodewijk de Raetstichting gekend als Kwadraet.

Vlaamsche Wacht
Lodewijk de Raet kwam uit een begoede familie, maar toen hij vier jaar oud was sloeg het noodlot toe. Na het overlijden van zijn vader moest hij samen met zijn moeder en zuster intrekken bij zijn grootvader die hem opvoedde. Al in het laatste jaar van het Koninklijk Atheneum werd hij actief en richtte hij de Bond van Vlaamse leerlingen in Brussel op met de sprekende benaming Help U Zelf. Daar leerde hij August Vermeyelen kennen, die hem opvolgde als voorzitter.

Tijdens de grote vakantie van 1889 was de Raet betrokken bij de oprichting van de Vlaamsche Wacht in Brussel, die ook een debatclub herbergde. Het was in deze debatclub dat de Raet zijn Vlaams economisch programma uiteenzette dat ‘het Vlaamse Volk opnieuw groot en sterke zou maken ‘ zoals de Encyclopedie van de Vlaamse Beweging het formuleert. Het was ook de Raet die voor het eerst het verband legde tussen hogere scholing in het Nederlands en de economische positie als machtsfactor voor de Vlamingen. De Raet was ook heel even lid van de Cercle des étudiants et anciens étudiants socialistes, maar lang duurde de liefde niet: de Raet vond het verkeerd om materiële en Vlaamse belangen te scheiden. Niet minder belangrijk, de Raet vond dat nationalisme en marxisme niet samengingen. Een filosofische discussie.

‘Honderd jaar Lodewijk de Raet’ vindt plaats op donderdag 27 november in het AMVB aan de Arduinkaai 28, 1000 Brussel. Vanaf 15 uur is iedereen welkom voor de overhandiging van het borstbeeld van Lodewijk de Raet door de voorzitter van het parlement, Jan Peumans (N-VA). Erwin Ysackers (voorzitter AMVB), VUB-historica Eva Svhandevyl en Yves Larock (Kwadraet) nemen het woord. Vanaf 17 uur wordt de film Nocturnes van Frans Buyens doorlopend vertoond.