Aurélie Czekalski: 'Ik probeer niet te saai te zijn'

Aurélie Czekalski (MR) is als nieuwkomer bijzonder actief in het Brussels parlement, met een focus op mobiliteit, milieu en energie. De kleindochter van mijn- en textielarbeiders uit de Belgisch-Franse grensstreek woont al ruim tien jaar in Ukkel en gidst ons in 'haar' Kalevoetwijk. “We moeten nú de knoop doorhakken, zodat er over een paar tientallen jaren ook echt een metro rijdt.”

Aurélie Czekalski (38) is ook aan Franstalige kant nog vrij onbekend, maar heeft zich sinds haar verkiezing in 2019 ontpopt tot een van de actiefste Brusselse parlementsleden. En daar komt nog eens het dagelijkse onderhoud van haar socialemediakanalen bij: Czekalski wacht ons aan het station Ukkel Kalevoet op samen met haar parlementair assistente, die filmpjes en foto's zal maken van ons gesprek.

“Het is belangrijk om mensen te laten zien wat ik dagelijks doe,” zegt Czekalski bij de start van dit derde zomerinterview. “Ik probeer niet te saai te zijn, en het juiste evenwicht tussen werk en privé te vinden.” Getuige daarvan zijn foto's van het parlementslid bij een zwerfvuil-inzamelactie op het kanaal met Canal it Up, in de commissie rond 5G of een video waarin ze naar de mening van Ukkelaars over de metro peilt, afgewisseld met hardloopinspanningen, kiekjes van familie of haar konijn Rocky.

Sinds een jaar of zes woont Czekalski in de Kalevoetwijk en daar speelt het station naar eigen zeggen een grote rol in. “Ik neem de trein naar het centrum, in de spits zijn er drie per uur. Deze lijn maakt deel uit van het GEN-netwerk (het Gewestelijk ExpresNet, red.), in de toekomst zullen er nog meer treinen zijn. Verder zijn hier kleine winkeltjes en een paar cafés. Ik hou van de mix hier, de kalmte, maar ook het gevoel dat je in de stad bent (een hardrijder scheurt net op dat moment voorbij). Het is een goed compromis, ik woon in Brussel maar het is ook rustig na een intense dag in het parlement.”

In Ukkel zijn er víjf stations, benadrukt Czekalski, terwijl we de Engelandstraat afwandelen. En dan is er nog Linkebeek, net op de gemeentegrens. “Dat rijke treinaanbod – de NMBS heeft hier onlangs nog een campagne gevoerd – compenseert voor een deel wel het gebrek aan een metro, al moet de frequentie natuurlijk opgetrokken worden. En als we op een dag ook de metro zouden kunnen hebben, zou dat helemaal geweldig zijn.”

De MR in Ukkel verzette zich in het verleden nochtans hevig tegen een komst van de metro, werpen we op. Czekalski erkent dat, maar zegt dat er zich een mentaliteitsverandering voltrokken heeft. “De rest van de Ukkelse MR is het met me eens dat we snel, betrouwbaar en efficiënt openbaar vervoer moeten hebben. We zijn in de 21ste eeuw. Ook de bevolking is anders gaan denken over dit onderwerp.”

Terkamerenbos is geen central park

Pleiten voor meer openbaar vervoer betekent niet dat Czekalski zich afkeert van de partijlijn wat het Ter Kamerenbos betreft. “Toen de burgemeester van Brussel unilateraal het bos voor autoverkeer sloot, raakte het hele zuiden van Brussel geblokkeerd.”

“Klanten konden handelaars op de Waterloosesteenweg niet meer bereiken, er waren enorme files. En er zijn geen alternatieven op het vlak van openbaar vervoer in die buurt. Men vergelijkt soms het Ter Kamerenbos met Central Park in New York, maar daar vind je op elke hoek van het park een metrostation.”

“Momenteel is het bos half open voor auto's en gebeuren er tellingen. We moeten analyseren wat er gebeurt als het verkeer weer herneemt.”

“Op een bepaald moment moet het pragmatisme zegevieren. We kunnen niet vragen aan de Brusselaar om hun auto op te geven, zolang er geen alternatieven op tafel liggen. Ik ben een groot pleitbezorger voor de metro, zodat elke Brusselaar een metrostation dicht bij hem of haar thuis heeft. We moeten nú de knoop doorhakken, zodat er over een paar tientallen jaren ook echt een metro rijdt.”
Czekalski komt oorspronkelijk uit Doornik en woont sinds 2007 in Brussel. Voordien woonde ze aan de Bascule, en daarvoor samen met huisgenoten aan Madou. Toen ze een Ukkelaar tegenkwam, volgde ze hem naar Ukkel. “En de liefde voor Ukkel is gebleven (lacht). Ik vind Ukkel een gemeente waar het goed leven is. Deze wijk is ook heel divers, met veel verschillende nationaliteiten.”

Klimaatprotesten

Voor ze parlementslid werd, deed ze ruim tien jaar politieke ervaring op als woordvoerster voor liberale ministers, de laatste jaren voor toenmalig premier Charles Michel. “Ik heb altijd al actie willen ondernemen. Veel mensen klagen, maar de politiek kan dingen in beweging zetten, en zeker op het lokale en gewestelijke niveau draait het om heel concrete zaken. Bij de laatste verkiezingen was ik 35-36 jaar en had ik genoeg ervaring, het leek met het goede moment om me kandidaat te stellen.”

Op haar sociale media en website noemt ze haar focus “een Brussel waar je je met behulp van efficiënt openbaar vervoer snel van punt A naar B kunt begeven, en een Brussel waar de levenskwaliteit primeert: strijd tegen vervuiling, een betere luchtkwaliteit, goed onderhouden groene ruimtes, en een korte­keteneconomie”.

Niet meteen de focus die van een MR-politica verwacht wordt, hoort Czekalski vaak. “Maar daar ben ik het niet mee eens. Ik benader milieu-, klimaat- en energiekwesties vanuit nieuwe technologieën en innovatie, en dat zit in het programma van de MR. Ik denk bijvoorbeeld aan de energiegemeenschappen zoals die in Vorst en Ganshoren, waar surplus aan energie met de buren wordt gedeeld.”
“We laten het misschien niet vaak genoeg horen, maar bij de jongerenafdeling van de partij is er veel interesse voor deze onderwerpen. We moeten voldoen aan de verwachtingen van de jongeren die voor de coronacrisis elke vrijdag protesteerden voor het klimaat.”

“Het gaat niet om dogma's, maar om logisch nadenken, en zo zullen we vooruitgang kunnen boeken om onze klimaatdoelstellingen te halen. Ik ben lid van de delegatie uit die commissie Leefmilieu die de Climate Change Conference in Glasgow van dit najaar voorbereidt. Net voor de vakantie hebben we een tekst bediscussieerd die in de verschillende Belgische parlementen zal worden voorgelegd.”

Czekalski is daarnaast een van de actiefste parlementsleden in het huidige Brusselse parlement, met meer dan vijfhonderd vragen en interpellaties in twee jaar tijd. “Wel, ik zit niet in het parlement om met mijn duimen te draaien. Ik wil vijf jaar alles geven, en daarna is het aan de kiezer. Hopelijk zal die dan van me gehoord hebben door mijn interventies of vragen in het parlement. Ik ben vrij onbekend, daar ben ik me van bewust. De helft van de MR-fractie zijn nieuwe parlementsleden, we moeten zien op te vallen. We zitten in Brussel al jaren in de oppositie, het is tijd om het gewest een boost te geven. Mensen verlaten Brussel vanwege de files, de kosten, de vervuiling.”

“Ik wil geen agressieve oppositie voeren, soms neemt de Brusselse regering ook goede beslissingen. Ik denk bijvoorbeeld aan het plan om de speelplaatsen van scholen te beplanten.” Zelf diende ze in april als oppositielid een voorstel van resolutie rond vergroening van overheidsgebouwen in, dat unaniem werd goedgekeurd in het parlement. “Eén Brusselaar op de vijf heeft geen park of bos in de buurt van zijn woning. Dit is een manier om wat groen in de stad te brengen. Al hebben de beplantingen ook andere voordelen op het vlak van isolatie en waterabsorptie bijvoorbeeld.”

20 kilometer van Brussel

Terwijl we aan een tankstation op de Gulden Kasteelstraat passeren, zegt Czekalski dat we dringend moeten nadenken over geloofwaardige alternatieven na de diesel- en benzineuitstap.“De Brusselse regering voorziet de ban voor 2030 en 2035. Zo spant ze het paard voor mij achter de wagen: de beslissingen gebeuren niet in de juiste volgorde. De regering begint met een verbod op brandstofwagens, terwijl ze eerst het metro-aanbod zou moeten uitbreiden en meer elektrische laadpalen installeren. Pas op het einde van het proces, als de Brusselaar zijn gedrag niet aanpast, zouden meer radicale beslissingen moeten volgen.”

Tankstations, vindt zij, moeten echte 'stations-service' worden, die diensten aanbieden. “Waarom geen parkeerplaats voor deelsteps, -fietsen en -scooters bijvoorbeeld? Er zouden ook snellaadpalen geïnstalleerd moeten worden voor elektrische auto's, met een kleine coworkingspace in het gebouw voor het kwartier dat het voertuig staat op te laden. Als we nu niet op een palet aan oplossingen inzetten, gaan we over een paar jaar voor een probleem komen te staan.”

Vijftig meter eerder kwamen we twee parkeerplaatsen met laadpalen tegen, merken we op. “Die zijn gloednieuw,” sputtert Czekalski. “Ik woon hier echt vlakbij, dus ik heb meteen een berichtje gestuurd naar de woordvoerster van mobiliteits­minister Van den Brandt (Groen, red.) om te vragen of die er kwamen omdat ik in het parlement zowel in de commissie Leefmilieu als Mobiliteit geklaagd had over het gebrek aan laadpalen. (Lacht) Het was een kleine boutade.”

“De eerste laadpaal kwam er in februari 2019. De regering voorziet er tegen 2035 11.000 te hebben, maar momenteel zijn er maar een honderdtal. Ik ben daar erg ongerust over. Gelukkig zijn er privébedrijven die op de kar springen.”

Coronarustpunt

We naderen de Keyenbempt. Nu een beschermd natuurgebied, in 1968 terreinen die door de Belgische staat onteigend werden om er het zuidelijke deel van de Ring rond Brussel aan te leggen, een project dat door Ukkels verzet eveneens nooit werd gerealiseerd. Voor Czekalski is dit in de coronatijd een belangrijk rustpunt geweest.

“In Brussel is er 8.000 vierkante meter aan groenruimte, maar die zijn niet gelijk verdeeld over het grondgebied. De meeste Brusselaars leven net als ik in een appartement, en soms zonder terras. Tijdens de middagpauze kom ik hier wandelen om mijn hoofd leeg te maken. Het is hier kalm en frisser. Er zijn vijvertjes waar je in de lente de kikkers en padden op vrijersvoeten hoort kwaken. Ik heb de 'crise de la trentaine' gekregen, en doe sindsdien ook een of twee keer per week aan hardlopen. Ofwel hier, ofwel rond het Observatorium. Ik was even wat gestopt door de lockdowns, maar nu ben ik ingeschreven voor de 20 kilometer van Brussel op 12 september, en dus moet ik trainen (lacht)”

Het gesprek komt op de huizenprijzen in de stad. “Een op de twee Brusselaars is alleenstaande, ik ook, en op een bepaald moment moeten we bedenken hoe we het voor al die mensen betaalbaar houden. De fiscaliteit moet aangepast worden aan de realiteit, en eerlijker zijn voor alle Brusselaars. Men lacht soms dat het single zijn maar een tijdelijke fase is. Maar mensen zijn vrij om te doen wat ze willen. Franchement, we zijn de 21ste eeuw. En wat zeker is, is dat het niet simpel is om alleen in Brussel te wonen.”

In het midden van de Keyenbempt bevindt zich de eeuwenoude Nekkersgatmolen. Het centrum van Brussel lijkt hier ver weg, merken we op. “C'est bucolique ici,” beaamt Czekalski, terwijl ze via een paar stapstenen de Geleytsbeek oversteekt. Ze wijst op een wit-rode GR-markering voor 'rechtdoor'. “Ik heb een trektocht gedaan vorige zomer door Bretagne, sindsdien ken ik de betekenis.”

Frankrijk is haar tweede thuisland, letterlijk: haar vader komt uit Valenciennes, haar moeder uit Doornik, waar Czekalski opgroeide. “Mijn grootvader langs moederszijde ging in de textielsector rond Gent werken. Mijn grootouders langs vaderskant waren Pools, vandaar mijn achternaam. Mijn grootvader was naar de streek gekomen om er te werken in de mijnen. Wij zijn als gezin voor het eerst naar Polen gegaan op het moment dat het land aansloot bij de EU in 2004, ik heb er toen ook mijn thesis over geschreven.”

Daar ligt Drogenbos, gebaart Czekalski in de volgende straat naar de huizen aan de overkant. Ze schakelt over naar het Nederlands. Het is aan haar Belgische grootmoeder te danken dat ze de taal heeft opgepikt, zegt ze: “Ze was lerares, en elke woensdagnamiddag keken we naar een oud tv-programma: Spreek met ons mee.”

We passeren het Ukkelse vaccinatiecentrum, waar Czekalski haar vaccinprikken kreeg, het toekomstige nationale hockey­stadion ligt een boogscheut verderop. Eindigen wilden we bij brasserie Le Schievelavabo aan het station, voor het parlementslid een plek waar de hele buurt bijeenkomt. “Vroeger was dit een café voor duivenmelkers,” zegt Czekalski, “zoals mijn overgrootvader er een was.” Op deze vrijdagochtend zijn ze er helaas nog maar net de tafeltjes aan het buitenzetten. Ook de buurtsuperette gaat 's vrijdags pas na de middag open. En zo zit de wandeling door haar Ukkel er iets eerder op dan gepland.