Bedelaars vaak in handen van mensensmokkelaars

Als bedelaars het slachtoffer worden van mensenhandel, dan zijn dat vooral volwassen Roma met een handicap en minderjarige Roma. Dat is een van de vaststellingen die Myria, het Federaal Migratiecentrum, in haar jaarrapport kenbaar maakt. België blijft ook een draaischijf voor mensensmokkel, zo blijkt.

Bedelarij is niet strafbaar op zich. Uitbuiting van bedelarij wel. Uit de analyse van de dossiers waarin Myria zich burgerlijke partij stelde, blijkt dat twee types dossiers eruit springen: dossiers met volwassen Roma met een handicap en gemengde dossiers waarin verschillende uitbuitingsvormen gecombineerd worden en vooral minderjarige Roma betrokken zijn.

Een belangrijke vaststelling daarbij is dat bijna alle dossiers rond uitbuiting van de bedelarij uitsluitend Roma van de laatste generaties uit Oost-Europa betreffen.

Toch is het essentieel om de beeldvorming rond die etnische minderheid bij te stellen: de interne diversiteit binnen de Romagemeenschap is enorm en het is maar een heel kleine minderheid die bedelt.

Myria vraagt dat de verschillende overheden in ons land dringend een eenvormige aanpak van bedelarij hanteren. Met name bij de verbalisering van de feiten. Politiediensten en magistraten zouden bedelaars voor wie er indicaties voor uitbuiting bestaan in de eerste plaats moeten beschouwen als potentiële slachtoffers en niet als mensen die overlast veroorzaken. "We vinden ook dat de magistraten zich meer zouden moeten vastbijten in mensenhandeldossiers rond uitbuiting van de bedelarij, bijvoorbeeld door voorrang te geven aan dossiers waarbij minderjarigen betrokken zijn", aldus Myria.

België draaischijf
België blijft een draaischijf voor mensensmokkel die vooral floreert langs de E40-autosnelweg. Maar: België kan ook buigen over meer dan twintig jaar expertise in de strijd tegen mensensmokkel. Het is ook een van de weinige Europese landen met een netwerk van magistraten die gespecialiseerd zijn in de strijd tegen mensensmokkel. Toch verdient de internationale samenwerking nog verdere prikkels, onder meer om de financiële ketens te bestrijden. Ook het gebruik van sociale media als onderzoeksmethode moet verder ontwikkeld worden.

Detacheringsconstructies
Ook de strijd tegen frauduleuze detacheringsconstructies die tot mensenhandel kunnen leiden, is gebaat met meer internationale samenwerking. Een positieve aanzet daartoe is de Joint Action Day Labour Exploitation waarbij de arbeidsinspectiediensten in 21 EU-landen, met ondersteuning van Europol, gerichte controles deden naar economische uitbuiting. In België nam de Sociale Inspectie de organisatie op zich.

Het project toont aan dat samenwerking tussen inspectiediensten in zowel de herkomst- als de bestemmingslanden mogelijk en effectief is in de strijd tegen frauduleuze detacheringsconstructies die tot mensenhandel kunnen leiden. Zo wendden de deelnemende landen met succes een aantal nieuwe methodieken aan zoals de inschakeling van Roemeense arbeidsinspecteurs bij de controle van Roemeense transportondernemingen.

Myria, het Federaal Migratiecentrum, is een onafhankelijk openbare instelling met drie wettelijke opdrachten: de strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel stimuleren, de overheden informeren over de aard en de omvang van de migratiestromen en de grondrechten van vreemdelingen beschermen. Myria is een van de twee instellingen die in maart 2014 de bevoegdheden erfden van het oude Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding, naast Unia, het Interfederaal Gelijkekansencentrum.