Belgisch akkoord over CETA

De leiders van de federale regering en de deelstaten hebben donderdag een akkoord bereikt over het Belgische standpunt over het Europees-Canadese vrijhandelsverdrag CETA. Het federale parlement en de parlementen van de deelstaten moeten zich voor vrijdag middernacht uitspreken. Als zij het licht op groen zetten, kan België eindelijk zijn fiat geven voor de ondertekening van CETA.

"Dit is goed nieuws voor de Belgische positie in Europa," zo kondigde premier Charles Michel omstreeks 12.30 uur het Belgische compromis aan na dagenlange onderhandelingen tussen zijn regering en de Waalse gewestregering, de Franse gemeenschapsregering, de Duitstalige gemeenschapsregering, de Brusselse gewestregering en de Vlaamse regering.

"Het is nu de bedoeling dat het federale parlement maar ook de parlementen van de deelstaten de kans zullen krijgen in de volgende uren om hun mening uit te spreken", zo vervolgde Michel. De premier licht het dossier donderdagmiddag toe tijdens het vragenuurtje in de Kamer, waar net als in het Vlaams parlement reeds een meerderheid voor CETA gewonnen was. "Het laatste woord is aan de betrokken parlementen," aldus de premier.

Commissie en Raad
Intussen worden de teksten ook overgemaakt aan de Europese Commissie en de Europese Raad. De ambassadeurs van de EU-lidstaten komen donderdagmiddag alvast bijeen om zich over de teksten te buigen. De federale regeringsleider heeft donderdagmiddag ook contact met Europees president Donald Tusk, Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en de Canadese premier Justin Trudeau.

Europa wachtte al meer dan een week op het fiat van België om CETA te ondertekenen. Normaliter hadden Tusk, Juncker en Trudeau het verdrag donderdag moeten ondertekenen op een top in Brussel, maar door de problemen in België vielen die plannen in het water. Het is nog onduidelijk wanneer de top alsnog kan doorgaan.

Magnette
Door het verzet in Franstalig België kon Michel het licht echter niet op groen zetten. "We zijn heel tevreden dat men tegemoet is kunnen komen aan onze bekommernissen", zo reageerde de Waalse minister-president Paul Magnette, die de Franstalige weerstand tegen het akkoord belichaamde.

"We hebben steeds gevochten voor verdragen die de sociale normen en milieunormen versterken en onze openbare diensten beschermen, voor verdragen die geen private arbitrage bevatten maar enkel volledig publieke rechtspraak. Dat alles is voortaan verworven. Dat is niet enkel voor Wallonië belangrijk, maar voor alle Europeanen," aldus Magnette. Hij is een van de deelstaatleiders die het akkoord nu gaat voorleggen aan zijn parlement, hoewel dat strikt genomen niet nodig is om het federale niveau de bevoegdheid te verlenen.

ICS
Magnette kantte zich onder meer tegen het systeem voor de beslechting van geschillen tussen overheden en investeerders (ICS) dat CETA in het leven roept. Opvallend is dat de Belgische verklaring waarover het Overlegcomité een akkoord bereikte, stelt dat ons land het advies van het Europese Hof van Justitie gaat vragen over de verenigbaarheid van het ICS met de Europese verdragen.

Ook andere Franstalige bezwaren worden weerspiegeld in de verklaring. Zo beklemtoont de tekst dat de federale overheid of een deelstaat bevoegd voor landbouw vrijwaringsclausules kan activeren indien er marktonevenwichten opduiken, ook wanneer dat slechts voor één product geldt. België herbevestigt ook dat CETA geen invloed mag hebben op de Europese wetgeving over genetisch gemanipuleerde gewassen en dat het voorzorgsbeginsel overeind blijft.

Europees Parlement
Na de ondertekening van CETA door de leiders van Canada en de Europese Unie moet ook het Europees Parlement zich uitspreken. Nadien kan het Europese luik van het handelsverdrag reeds voorlopig in werking treden. Daar hoort het ICS niet bij. Nadien moeten ook de parlementen in de 28 EU-lidstaten het verdrag nog ratificeren.

In de Belgische verklaring wordt er nogmaals op gehamerd dat de instemmingsprocedure in één van de deelstaten kan leiden tot "de permanente" en "definitieve" mislukking van het ratificatieproces van CETA.